Тәжірибе қондырғысы.
Математикалық маятник. Ауырлық күшінің әсерінен тербелмелі қозғалысқа келетін салмақсыз, созылмайтын жіпке ілінген материялық нүкте математикалық маятник деп аталады. Нақты жағдайда ұзын жіңішке жіпке ілінген кішкене ауыр түйіршікті (шарикті) математикалық маятник ретінде алуға болады (сурет).
m
Сурет. Математикалық маятник
Массасы маятник тепе-теңдік күйден ауытқығанда, оған күш әсер етеді. Ол ауырлық күші мен жіптің керілу күші -нің тең әсерлі күші болады (сурет). Маятниктің ұзындығы 1,5 метр.
Жұмыс істеуге рұқсат беретін пысықтау сұрақтары.
Гармониялық тербелістің анықтамасын беріңіз. Тербелістің периоды, жиілігі, амплитудасы деген не? Гармониялық тербелістердің жылдамдығы мен үдеуі қалай өзгереді? Оларды анықтайтын теңдеулерді жазыңыз.
Математикалық маятник дегеніміз не?
Жұмыстың орындалу тәртібін айтып беріңіз.
Жұмыстың орындалу тәртібі.
Математикалық маятниктің тербеліс периодының амплитудаға тәуелділігін тексеру.
массаны іліп маятникті тепе-теңдік күйінен 5 см ауытқып, оның 10 тербеліске кеткен уақытын өлшейді. Тербеліс периоды мына теңдеу бойынша анықталады:
,
мұндағы - уақыт, - тербеліс саны. өлшеудің кездейсоқ қателігін есептеу үшін оны үш рет қайталайды. Сонан кейін 10, 15, 20 см амплитудалар үшін 10 тербелістің уақытын өлшейді. өлшеу нәтижесінде 1.1 кестеге жазу керек.
Тербеліс периодының маятник масасына тәуелділігін зерттеу.
Массасы әртүрлі 2-3 түйіршікті алып, кезек-кезек ұзындығы 1,5 м жіпке іліп, 10 тербеліске кететін уақытты өлшеу қажет.
Тербеліс амплитудасы 10 см-ге тең болсын. әрбір шарик тербелісінің Т периоды есептелінеді.
Өлшеу нәтижелерін 1.1 кестеге жазу керек.
Достарыңызбен бөлісу: |
