болып табылатын денесінің қүрылымына, олардың
бөліктерінің арақатынасына байланысты деген теория кең
өріс алды. Осы түрғыдан алып қарағанда, дененің құрылысы,
темпераменттің қасиеттері бір ғана жалпы себепке — ішкі
секреция бездерінің қызметіңдегі түқым қуалау ерекшелігіне
тәуелді болып табылады. Сондықтан да осындай теориялар
темпераменттіц гармоналдік теориялары
деп аталады. Бүл
теориялар темперамент мәселелерін бір жақты түсіндіреді.
Гармонадцік теориялар біржақты ішкі секреция бездерінің
ролін асыра бағалайды.
И.П. Павлов жүйке жүйесінің жалпы типін
генотип
деп
атады, демек, түқым қуалайтын тип жүйке жүйесінің типі
~ бүл жүйке жүйесінің табиғи, туа біткен қасиеті, бірақ,
өмір және іс-өрекет жағдайымен өзгеруі мүмкін. Жүйке
жүйесінің типі адамның мінез-қүлқына ерекшелік береді.
Адамның барлық келбетіне озінше із қалдырады.
Темперамент негізіне жүйке жүйесінің түқым арқылы
берілген типі жатады. Темперамент типінің қалыптасуында
түқым қуалау негізгі рол атқарады. Осы қағида бірдей түқым
қуалау физиологиялық қасиетгері, темпераментгің қасиетгері
үқсасты қтары бір ж үмыртқалы егіздерде әртүрлі
жүмыртқалы егіздерге қараганда біршама артық, оларда бүл
физиологиялық қасиеттер бірдей еместігі айқын дәлелденді.
Сол сияқты, егер әртүрлі отбасы тәрбиеге алған бір
жүмыртқалы (гомозиготтық) егіздердің темпераментін
салыстырсақ, сондай зандылық дәлелденеді. Бүл егіздердің
өртүрлі омір жағдайы мен тәрбиесіне қарамастан,
темпераментінің қасиеттері бойынша олардың арасында
коптеген жылдар бойы езгешеліктер оте аз болғандығын
кореміз.
Достарыңызбен бөлісу: