Жануарлар экологиясы



Pdf көрінісі
бет76/112
Дата15.11.2023
өлшемі12,6 Mb.
#122838
1   ...   72   73   74   75   76   77   78   79   ...   112
Т1
П“
ь
3
#
і

#

[ * • 
К . І . І

ІІІ
• '4 
і
«
пг
Г
—гтп
Ь1_"Тмп
г* і
щ


1•1
.


•- 
-]
• 1
1
@
ггі

и
*
і
• 1 
В
І
п

гг г


1 .. 1

Н |$ * . 
А и 
ь 
В
20
-еурег I Іоііуляішядшьі дарактар:іын әркелкі нсмесе уймс 
жүймелі (Д), келдейсок (Ь) және бірке.ік* (Ні тарон орна.шс>мммн
үягһві 
Ц |і
ш
^
Еіркелкі гарші орналаскан популяиияла іаршгтар « іар і бірдей 
кашыістміста мекендейді. Оларлмн орналаскаи орнмнмм аралык 
канімістмгы бір - бірінс кысым керсетпей ғірші.іік стерлііагй 
малшердс болуга гніс. Сол молшерлен жакынлдп кетсс оларлмн 
арасынаа қайшылык г>алы. Бүлан біркелкі орналасулмн идгнжссіидс 
поті>ляідвддагы даршсгардыц арасыіиаіы босскс;іесті к агіаймп және 
сол мекендегі оларга кажетті табиғи корлардм толык пайлалан>ына 
мүмкінлік туатмнын байкауга болалы. Кеністіккс мүнлай біркслкі 
тарап. ретімен орна.іас> геория-іык түргыдан карағанла толык мү мкін 
болганммен габнгатга сирек кездеседі. Кс жүзінлс егер дарвктарлмн 
ксністіктс орналасуынмн бытыранкылыіы дарактарлын орташа ара 
қашыктығынан (пі) кем болса ( 
62
: ш<І ) бірігелкі орншіасу дсп 
саналаты. Мысалы сч түбіндеіі ылай батнакка бскініп взара өте жиі 
орналаскан түтікше кұргтардьж 
{ Тиһфсиіае, Оіщосһаеіа)
орналасуын
біркелкіге жатқызуға болады.


21-сурет. Су тұбіндегі батааққа біркелкі ара қашықгыкга бекініп 
орналасқан түтікше құрттар.
Егер стати стикалық есеп бойынша дарақгардың кеңістікте 
орналасуының 
бытыраңқылыгы 
дарақтардың 
орташа 
арақашықтыгына шамамен тең (5
2
: ш=1 
) болса ондай орналасу 
(таралу) әркелкі (біркелкі емес) орналас>та саналады. Кеңістікте 
біркелкі емес таралу жануарлардың эртүрлі жіктері мен топтарында 
жиі кездеседі. Дарақтарыньщ кеңістікте орналасуы кездейсоқ түрге 
жататын популяцияда жогарыдағы қатынастың ( 
8
: т >
1
) нэтижесі 
бірден көп (> 
1
) болады.
Кеңістікті 
пайдалану 
ерекшелігіне 
сэйкес 
қозғалыстағы 
(бекінбелі емес) барлық жануарлар отырықгы жэне көшпелі деп екі 
топқа бөлінеді. Отырықты тіршіліктің артықшылыгы: бір мекенде 
үзақ уақыт мекендейтіндіктен ол мекеннің бағыт бағдарын, қайда 
қоректік зат мол кездесетінін, қай жерде жыртқыштардан жасырынып 
паналауға қолайлы екенін біледі. Отырықшылықтың кемшілігі — 
популяцияның 
тығыздығы 
көбейген 
кезде 
қоректік 
қордың 
таусылуына ұшырауы мүмкін.
Бірге тіршілік ету түрғысынан бір популяцияның қүрамындагы 
жануардарды 


Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   72   73   74   75   76   77   78   79   ...   112




©emirsaba.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет