неміс дәрігері В.Вайибергтер аллель гендердің жиш гш зерттеуі
нэтижесінде аныктаған бұл заңдылықгың негізгі тұжырымдамасы:
«Популяциядагы аллелдердіц салыстырмалы жиілігі ұрпақтан
ұрпакка
ауысқанда
тұракты
сақталады»
деп
дәлелдейді.
Популяция төмендегі талаптарга сэйкес болса Харди-Вайнберг заңы
куаттылығын дәлелдеп жүзеге асады:
1
) популяциянын саны мол,
үлкен популяция болса;
2
) популяциядағы дарақгар бөгетсіз еркін
шағылысатын болса; 3) сүрыптау жүрілмеген болуы шарт; 4) жаңа
мутациялар шықпаған болуы шарт; 5) популяцияға жаңа генотиптер
(дарақтар) келіп қосылмаған және генотиптер (дарақтар) басқа жаққа
шығып кетпеген болуы шарт.
Алдыңғы буьшнан (үрпақган) келесі буынға жалғасқанда
аллелдердің салыстырмалы жиілігі түрақты
сақгалады деген
түжырымдама популяциядағы гомозигот пен гетерозиттардың жэне
доминант пен рецессивтердің сандық үлесі түрақгы сақталады деген
түсінік береді. Мүны бір жүп геннің (аллелдің) үрпақ қуалау
қүбылысы арқылы қарастырайық. Егер р-К[ = 1 теңдеудегі р = А
(доминант), ц = а(рецессив) гендер деп көрсек жыныстық жолмен
жүптасу кезінде
(р+<і)2 = (А+а)2 = АА+2Аа+аа
деген аллелдер
жиынтығы шығады. Бұл доминант гомозигот (АА) және рецессив
генотипті дарақгардан қүралған
рецессивтердің
саны
тең
популяцияда
кездеседі.
Мүндағы
доминанттар
(АА
жэне
Аа)
мен рецессивтердің(аа) сандық катынасы
75% : 25%
немесе 3:1. Егер бірінші буынның доминант гомозигот,
доминант гетерозигот жэне доминант рецессив дарақгарына бөлінген
гаметтердің саны бірдей болса
Достарыңызбен бөлісу: