Жануарлардың мінезқылығын бағалау әдістері

194 
Жануарлардың мінезқылығы зерттеуінің қажеттілігінің байланысы, себебі 
мінездің реакциясы бұл тиімді бейімделудің механизмісі, ол бірінші болып 
қоршаған ортаның өзгеруіне жауап қайтарады. Жануарлардың ағзасы 
эволюциялық баспалдақта қаншалықты жоғары тұрса, соншалықты күрделі 
бейімделу реакциясымен, ол қоршаған орта жағдайына жауап қайтарады. 
 
Жануардың мінез-құлығының хронометражы- күні бойы немесе тәулік бойы 
жануардың уақыттық әрекеттерін өлшеу. Жануардың барлық мінез-құлығын 
шартты түрде пайдаланушы және дабылды әрекеттеріне бөлуге болады. 
Пайдаланушы 
әрекеттері 
– 
бұл 
өзіндік 
жүйелерін 
сақталуына 
бағытталған(тамақ, сағыз, ұйқы, жатуы, тұрысы және т.б. ). Қолайлы 
қозғалыстары - бұл жануардың өз денесіне деген әр түрлі әрекеттері, мысалы, 
қасынуы, жалануы. 
 
Дабылды 
– 
қоршаған 
ортамен 
байланысуына 
бағытталған 
әрекеттері(меңіреуі, қорылдауы, сүзуі, қорқытуы және т.б. ) 
 
 
Өндірістік мал шаруашылығындағы 
этологиялық бақылаулар келесі 
міндеттерді шешуге мүмкіндік береді:
Тәжірибелік 
жануарлардың 
өмірлік 
құбылыстарының 
түсіндірілуі және 
ағзаның 
адаптациялық 
ерекшеліктерінің 
анықтамасы 
Жүйелердің 
биологиялық 
тиімділігін 
бағалаудың әр 
түрлі 
жағыдайларында 
жануарлар мінез – 
құлығын зерттеу 
Этологиялық 
реакциялармен 
қатар ұрпақтарын 
бағалау ретінде 
өмірлік 
құбылыстарды 
ұрпақтандыру 
көрсеткіштері 
бойынша асыл 
тұқымды 
жануарларды 
мақсаттық 
таңдауды жүргізу
Жануарлардың 
өнімділік сапасы мен 
ағзаның прогнозды 
адаптациялық 
функционалды 
жүйесімен қатар 
және ІЖӘ 
типтерімен 
жануарлар мінез – 

195 
 
Этологиялық жағдайлары: жануардың туғаннан бастап ет комбинаттарына 
тапсыруына 
дейін, 
тобырды 
әр 
түрлі 
қауымдастықта 
және 
түрлі 
микроклиматтында, технологиялық және басқа тіршілік жағдайларда жануардың 
тіршілік әрекеттерінің көріністерін алуға мүмкіндік береді. 
Жануарды тәулік бойы бақылауында, мінездің ырғақты реакциялары туралы 
толық мағлұматтарын алуға мүмкіндік береді. 

жүктеу/скачать 1,51 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: