Жаратылыстану факультеті тақырыбы: «Синусоидалық күштің әсерінен болатын еріксіз тербелістер. Еріксіз тербелістердің амплитудасы мен фазасы. Резонанс. Толқындар»
Қазақстан Республикасы Ғылым және жоғары білім министрлігі Қ.Жұбанов атындағы Ақтөбе өңірлік университеті
ЖАРАТЫЛЫСТАНУ ФАКУЛЬТЕТІ
Тақырыбы: «Синусоидалық күштің әсерінен болатын еріксіз тербелістер. Еріксіз тербелістердің амплитудасы мен фазасы. Резонанс. Толқындар» Орындаған: 1 курс студенті
ОП 6В05302 – Химия-102 топ
Сағынғалиева Әсел
Синусоидалық күштің әсерінен болатын еріксіз тербелістер
Еріксіз тербелістер сыртқы периодты күштер әсерінен болып тұрады. Олар гармоникалық болуы үшін тербелмелі жүйенің сызықты болуы (яғни, сызықты қозғалыс теңдеуімен сипатталуы керек), ал сыртқы күштер өздері уақыт өткен сайын гармоникалық түрде өзгеріп тұруы қажет (яғни, сыртқы күштердің уақытқа тәуелділігі сионусоил\далы боуы керек).
Гармоникалық тербелістер — физикалық (немесе кез келген басқа) шамасы уақыт өтісімен синусоидалы немесе косинусоидалы заңдылықтар бойынша өзгеріп тұратын тербелістер.
Ө шпейтін тербелісті жүзеге асыру үшін бұл жүйеге гармониялық (синусоидалық) заңмен өзгеретін фактор (мысалы күшпен) әсер ету керек . Механикалық жүйе үшін синусоидалық күштің әсерінен болатын еріксіз тербелістер теңдеуі:
Мұндағы F0 - мәжбүрлеуші күш
Мәжбүрлеуші күш жиілігі тербелуші жүйенің меншікті жиілікке жақындағанда немесе тең болғанда тербеліс амплитудасының күрт өсу құбылысын резонанс деп атайды.
Диссипативті (кедергі күштер әсер ететін) жүйеде тұрақты сыртқы энергия көзі есебінен болатын өшпейтін тербелісті автотербеліс деп атайды.
М әжбүрлі тербелістерді, мысалы, төменде көрсетілген орнату арқылы алуға болады.
Серіппелі маятник шыбықтың аздап иілу нүктесінде жіп арқылы ілінеді, ол тұтқаның көмегімен мойынтіректерде айнала алады. Жіптің ұзындығы шыбықтың иілісінен әлдеқайда үлкен. Тұтқаны біркелкі айналдыру кезінде (тұрақты дөңгелек жиілікпен) серіппелі маятникке бірдей жиіліктегі гармоникалық күш әсер етеді.
