Жаратылыстану және география институты тҧңғышбаева З. Б. Цитология және гистология

жүктеу/скачать 6 Mb.

Pdf көрінісі

бет	82/157
Дата	25.11.2023
өлшемі	6 Mb.
	#125829

1 ... 78 79 80 81 82 83 84 85 ... 157

Байланысты:
Цитология және гистология оқу құралы 2017 - лаб. сабақ

Нейруланың дамуы Адам мен хордалы жануарлар ұрықтарында нерв түтігінің түзілу процесін нейрулация

Нейруланың дамуы

Адам мен хордалы жануарлар ұрықтарында нерв түтігінің түзілу
процесін
нейрулация
дейді. Дамудың бұл кезеңі нейрула деп аталатын
эмбриондық даму кезеңінде жүреді, гаструляция процесі аяқталғаннан
кейін. Нейруляция ұрықтың арқа бетінде эктодерманың қалыңдап нерв
пластинкасының пайда болуынан басталады. Нерв пластинкасының жиегі
түріліп науашық құрап, кейін нерв түтігіне айналады. Нерв түтігінің
алдыңғы бӛлігі миға, мойын мен тұлға аймағындағы бӛлігі жұлынға
жіктеледі. Нерв түтігінің каналы орталық жұлын каналы болып дамиды.
Нерв түтігі тері эпителийіне айналатын эктодерманың қалған бӛлігінен
бӛлінеді де, тері эктодермасының астында қалады.
Нейруляция кезінде
біліктік
органдардың
—
хорда
мен
соммиттердің
, пайда болуы және басқа эмбриондық бастамалардың
оқшаулана бастайтыны байқалады (9-сурет). Біліктік органдардың түзілуі
хордалылардың бәріне тән.

9 – сурет. Нерв тҥтігінің қалыптасуы
1 – нерв тҥтігі; 2 - хорда; 3 – мезодермалық қалта; 4 – бірінші реттік ішек.

Нейруляция барысында мезодерманың клеткалары - тӛрт жиынтық
түрін кұрайды. Олар келесілерге бастамалар береді: хордаға, сегменттелген
мезодермаға, немесе сомиттерге, нефротомға және бүйір пластинкаларына,
немесе сегменттелмеген мезодермаға, я болмаса спланхнотомдарға.

96
Спланхнотом клеткалары екі қабатқа немесе екі жапырақшаға ыдырайды -
сыртқы немесе париетальдық және ішкі немесе висцеральдық
жапырақшаларға. Осы екі жапырақшаның арасындағы қуыс дененің екінші
қуысы, немесе целом. Хорданың екі жанында орналасқан мезодерма
клеткаларының жиынтығы сегменттелген мезодерма, немесе сомиттер.

жүктеу/скачать 6 Mb.

Достарыңызбен бөлісу:

1 ... 78 79 80 81 82 83 84 85 ... 157