Ұйқы безі
Ұйқы
безі қандағы қанттың мөлшерін реттейді.
Эндокринді
панкреатикалық
жасушалардың
аралшықтары
қанттың деңгейін
гормондардың
мөлшерін жоғарлата отырып,
жасушаларда
қанттың рецепторларын аша отырып, төмендетеді.
Егер ұйқы
безі инсулинді синтездей ала алмаса, жасушалар қантты сіңіре алмайды, және қуат
майлардың ыдырауынан алынады,бұл айқаста жүрек айналуына және кома мен өлімге әкелуі мүмкін. Қант
тың созылмалы дисбалансы сусыздануға ,көз соқырлыққа , бүйректің жетіспеушілігіне , жүректің жетіспеуші
лігіне және аяқтары мен табандарындағы қанайналымының бұзылуына , нәтижесінде аяқтың ампутациясына
әкелуі мүмкін.1969 жылы Миннесот штатының университетінде инсулиннің имплантацияланған насосы өн
дірілген. Оны тері астына
имплантацияланған.
Көз
Жарық беткейіне түседі, онда ол
кристалдық линзада
қарашықпен
фокусты
алады, одан кейін оған нақты
фокусты алып, көздің
түйіншікті нүктесінде жарықтың сәулелері конус тәрізді формаға беру үшін
жасалады. Нұрлы қабық қарашықтың диаметрін бақылайды,
көзге өткізетін жарықтың мөлшерін басқарады. Жарықтың сәулелері түйінді өткен кезде, олар қарама қарсы
конусқа кеңейеді, желетәрізді зат арқылы өтеді және ішкі көздің
артқы жағынан торшада фокусталады. Торша жарыққа сезімтал жүйке жасушаларына құралады таяқшалар және
тостағаншалар, олар электронды сигналды іш қыртысы көру аймағының оптикалық жүйкесі арқылы жібереді, олар
екі майда учаске мидың артқы
төменгі
бөлігінде. Егер ми қыртысының көру аймағы зақымдалса, көз және көру
жүйесі түгел қызметін атқаратын болса да, соқырлыққа да алып келуі мүмкін.
Затты көрудің
бүкіл процесі 0,1 секунд алады, бұл ең жылдам компьютер арқылы фотоаппараттың өндіру
уақытынан да өте тез өтеді.
Әр жыл сайын бірнеше мыңдаған адам аурудың немесе химиялық күюдің әсерінен торшасын зақымдап,
көруі нашарлайды, соқырлыққа алып келеді. Трансплантация қарапайым процедура болып келеді, ал егер донор
табылмаса, синтетикалық «енетін» протезді қолдануға болады. Имплантат бұл цилиндрлі линза Тефлон
юбкасымен бірге оны торшаның қуысына орнатады. Имплантанттың сыртын сүйекше үстімен (арнайы дәнекер тіні,
коллагенге бай) және коньюктивамен (қабақты астынан қаптайтын мембрана) қапталынған.
Қорытынды
Бұл бөлімде
жасанды
ағзаларға түсінік беріледі,
дефицитті трансплантаттардың альтернативі ретінде қолдану үшін өңделген. Алайда
біздің өмірге маңы
зды ағзаларымыз өзінің қызметі жәнеқұрылымы бойынша өте күрделі. Егерде зақымдалған ағзаның жа
сушаларын регенерацияланған ағзаға стимуляцияланғанда және оның қызметі қалпына
келгенде, не бол
маса мүшедегі жасушалардың
стимуляциясы мүмкін
болмаса, жаңа жасушалар енгізілуі болар еді.
Қазіргі уақытта
жаңа инновациялық аймақ даму үстінде, оны
тіндердің инжинирингі деп атайды, он
да науқастың не болмаса басқа адамның бағаналы жасушалары каркасқа егіліп,
не жасанды биоматериалдардан жасалынған , оның ішінде биокерамикалар ,
не болмаса рекорбирленген полимерлерденнемесе табиғи материалдардан , мысалы коллагеннен жасалы
нады. Жасушалар каркаста биореакторда өсіріледі.Шаблондар жасушаның өсуіне қажет үш бөлімді
форманы қамтамасыз етеді.
Пайдаланған әдебиеттер:
1.Бират Көшенов «медициналы0 Биофизика» Алматы қ,2009ж,568 б
2.У.А Ваизак «Медфизика»
3.Б.Арызханов «Биологиялық физика»
4. А Рақышев Адам анатомиясы ,2005ж,65б
5.М.Қ Смағұлова Биология «Арман-ПВ» баспасы,2008ж,96б
Достарыңызбен бөлісу: |