«жасыл көпір ұрпақтан-ұрпақҚА» ІV халықаралық студенттік форум алматы, Қазақстан, 2014 жыл, 10-11 сәуір
жүктеу/скачать 5,94 Mb. Pdf көрінісі
|
ӘЛ-ФАРАБИ атындағы ҚАЗАҚ ҰЛТТЫҚ УНИВЕРСИТЕТІ КАЗАХСКИЙ НАЦИОНАЛЬНЫЙ УНИВЕРСИТЕТ имени АЛЬ-ФАРАБИ AL-FARABI KAZAKH NATIONAL UNIVERSITY (1)
- Бұл бет үшін навигация:
- Ақпан -18,3 -4,8 11 -16,5 -2,5 11,1 -17,1 -6,5 10,5 Наурыз
- Сәуір -1,2 12,1 28,2 -5,2 14,3 31,5 2,3 16,1 26,4 Мамыр
- Тамыз 12,7 23,5 36 11,5 23,7 38,7 11,2 25 39 Қыркүйек
- Желтоқсан -15,4 -2,4 13,5 -18 -4,8 9,9 -9,5 -4 12,7 Жылдық орташа температур
| Айлар
2010 жылғы орташа ауа температурасы 0 С 2011 жылғы орташа ауа температурасы 0 С 2012 жылғы орташа ауа температурасы 0 С Қантар -18,5 -1,6 12,7 -22 -8,8 8,7 -23,2 -7,8 11,5 Ақпан -18,3 -4,8 11 -16,5 -2,5 11,1 -17,1 -6,5 10,5 Наурыз -7,3 4 25,4 -11,1 1,9 18,4 -9,8 3,1 21,3 Сәуір -1,2 12,1 28,2 -5,2 14,3 31,5 2,3 16,1 26,4 Мамыр 3 16,4 28,2 -5,8 17,8 32 6,6 18,5 31 Маусым 10,9 21,7 32,1 11,5 22,6 34,5 14,2 23 33,6 Шілде 12,9 23,6 35,3 11,6 24,4 37,1 14,2 25,4 38,5 Тамыз 12,7 23,5 36 11,5 23,7 38,7 11,2 25 39 Қыркүйек 5,9 17,5 34,1 6 19,1 32,9 5,8 19,3 33 Қазан -0,9 11,8 29,5 -5,1 11,1 27,4 -0,7 11,4 30,5 Қараша -4,6 5,8 19,2 -7,7 2,2 16 -10,4 1,4 17,8 Желтоқсан -15,4 -2,4 13,5 -18 -4,8 9,9 -9,5 -4 12,7 Жылдық орташа температур а 10,6 10 10,4 12 2010-2012 жылдарда Алматы қаласына орташа есеппен 663 мм жауын – шашын түскен. 2010 жылы орташа мөлшері 771 мм, ең көп жауын – шашын 129 мм, ең аз жауын – шашын тамыз айында 25 мм, ал 2011 жылы 749 мм, ең көп жауын – шашын мамыр айында 99 мм, ең аз жауын – шашын желтоқсан айында 30 мм, 2012 жылы 470 мм жауын – шашын түсті, ең көп жауын – шашын қараша айында 77 мм түссе, ал тамыз айында бір тамшы да жауын – шашын түспеді. Осы кестені саралай отырып 2012 жылы құрғақшылық болғандығын байқаймыз. Алматының көпжылдық орташа ауа температурасы 9 0 С болса, 2010 – 2012 жылдары бойынша орташа ауа температурасы 10,3 0 С-ге жетіп, ауа температурасының 1, 3 0 С-қа көтеріліп климаттың жылынғанын байқаймыз. 2010 жылға дейін ең жоғары температурасы 42 0 С болса, ең төменгісі - 38 0 С, соңғы 3 жылда ең жоғары температура 39 0 С, ең төменгі температура -23,2 0 С. Аспанды негізінен көбіне орта және жоғарғы ярусты жұқа шарбы бұлт басады. Бұл күн радиациясын онша тежемейді. Сондықтан бұлттылықты төмендегідей сипаттауға болады. Жазда бұлттылықтың қайталануы 12 , жылдың қалған маусымдарында 20 30 , күн ашықтығының (0 2 балға дейін) қайталануы жыл бойына 70 ке жуықтайды. Сібір антициклонының қалыптасуына байланысты қала үстіндегі атмосфералық қысым артады. Академик В.И.Вернадский: ХХ ғасырдың 40 – жылдарында «Адамдардың шаруашылық әрекеті географиялық ортаға табиғаттың өзінде өтіп жатқан геологиялық процестерден кем әсер етпейді» деп жазған болатын. Соңғы 100-200 жылда байқалмаған күшті дауыл 2011 жылдың 17 мамырда сағат 19.31-де жаңбыр мен бұршақ араласып, жауып, 13 м/с жылдамдықпен жел тұрды. Дауыл саладарынан 33 ағаш құлап, 22 үйді су басты, 31 жерде электр желілері үзілді. Дауыл салдарына қаза тапқандар да бар. 27 маусымда сағат 14 сағат 20 минутта жылдамдығы 11-26 м/с күшті дауылдың әсерінен мол жауын - шашын мен бұршақ жауды. Бұл дауылдан Іле Алатауы ұлттық саябағында 90 мың ағаш құлап, 17 үйдің шатыры зардап шектң, қаланың кей ауданыңда электр желілері үзілді. Ормандарды қалпына келтіру үшін 100 жылға жуық уақыт керек. 13 Тау бөктеріндегі ағаштардың құлауы Іле Алатауының жоғарғы гляциолды – невальды биік тау белдеуіндегі тау мен мұздықтардың еруіне апарып лайлы тасқындардың орын алуына соқтыруы ықтимал. Климаттың өзгеруі бойынша үкіметаралық сарапшылар тобының (КӨҮСТ) болжамдары бойынша, егер күннің жылынуы осы қарқында өрби болатын болса XXI ғасырдың ортасында орташа температура 6 0 С градусқа жоғарлауы мүмкін. Ауа райын 100 пайыз дәл болжау мүмкін емес. Қазіргі уақытта ауа райын болжау дәлдігі орта есеппен 78 пайызды құрайды. Ауа райының өзгеруі негізінен жер беткейінің бедерлеріне байланысты болады. Алматы тау бөктерлі өңірде орналасқандықтан ауа ағымдары биік жоталарда кешеуілдеп тұрып қалуы немесе бағыттарын күрт өзгертіп, ауытқып кетуі мүмкін. Сөйтіп, ағымдық тасқындар бұзылып, ауа ағымының жылдамдығы өзгереді. Жер бедерлерінің кескіндері ауа температурасының тәуліктік қозғалысына елеулі ықпал етеді. Тау беткейімен жоғары соққан жел бұлттың қалыңдауына, жауын-шашынның күшейуіне әкеліп соқса, ал тау бөктерлерінен аңғарларға қарай соққан жел, керісінше, бұлттың ыдырауына, ылғалдылықтың азаюына ықпал етіп, ауа температурасының көтерілуіне алып келеді. жүктеу/скачать 5,94 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|