Жер ғаламшарын қоршап тұрған ауа қабықшасы. Атмосфераның ішкі қабаты гидросфераны және ішінара жер қыртысын жабады. Сыртқы қабаты ғарыш кеңістігінің Жер төңірегіндегі бөлігімен шектеседі
жүктеу/скачать 43,62 Kb.
|
| Термосфера 80 және 800 км биіктіктер арасында орналасқан. 100 км биіктікте температура шамамен 0°-ңа тең, 150-200 км қабатта 500°-қа дейін жетеді, ал 500-600 км биіктікте 1500°-тан асады. Жоғарғы термосферада температура 2000°-ңа дейін жетеді.
Мезосфера мен термосферада 50 шақырымнан 1000 шақырымға дейінгі биіктікте ғарыш сәулелерінің ықпалынан газ молекулалары жеке зарядталған бөлшектерге (иондар) ыдырайды. Сондықтан аргон, азот және оттегінің зарядталған атомдары мен молекулаларынан тұратын өте сұйытылған ауасы бар осы қабатты ионосфера деп атаған. Олардың жарқырауы нәтижесінде Поляр шұғыласы пайда болады. 800-1000 шақырымнан жоғары атмосфера қабаттары экзосфера немесе шашырау сферасы деп аталады. Өйткені мұнда газ бөлшектері үлкен жылдамдықпен қозғалады және ғарыш кеңістігіне шашырай алады. Гелиограф Гелиограф – бұл күн сәулесінің ұзақтығын тіркеуге арналған аспап. Әлемнің барлық дерлік метеостанциялары күннің аспанда болу ұзақтығын өлшеу үшін қарапайым, бірақ тиімді құрылғыны пайдаланады. Бұл құрылғы диаметрі төрт дюйм болатын қатты шыны шардан тұратын күн сәулесін жазғыштан тұрады. Бұл қатты бейне шар барлық линияларды өзіне жақын фокуста шоғырландыру үшін линзалар сияқты қолданылады. Күн аспанмен қозғалған кезде бұл прожектор бейнеге параллель металл жақтауға бекітілген картон жолағы арқылы өтеді. Бұл картон жолағы жарты шеңбер тәрізді және қатты шыны шардың артында орналасқан. Жарық пен калориялық фокустың концентрациясы күн сәулесінің интенсивтілігіне байланысты азды-көпті акцентуацияланған карбонизацияның сызығын жүргізеді. Инсоляция осылайша өлшенеді. Күні бойы картон түскен жарықтың мөлшеріне байланысты азды-көпті интенсивті сызық жасай отырып, көмірленеді. Егер ол бұлттардың болуына байланысты үнемі жыпылықтаса, жарық көзі жұмыс істемейді, сондықтан жану сызығы үзіледі. Егер бұлттылық тағы жоғалып кетсе, картонның көміртектенуі қалпына келеді. Күні бойы жанып тұрған сызықтардың ұзындығын қосу арқылы күннің жарқырауының жалпы уақыты мен сәйкес күннің инсоляциясын көруге болады. Ол инсоляция фракциясының атымен белгілі тәуліктің нақты инсоляциясы мен күн үздіксіз жарқырап тұрса пайда болатын қатынас арасындағы қатынас гелиограф шарында. жүктеу/скачать 43,62 Kb. Достарыңызбен бөлісу:
|