Жерді қашықтан зондтау пәнінің мақсаты мен міндеттері
Мақсаты – пәннің негізгі ұғымдарын беру, Жерді қашықтықтан зондтау (ЖҚЗ) жүйелерінің негізгі түрлері және олар беретін деректердің сипаттамалары; қолданбалы түрлерін зерттейтін қашықтықтан зондтау деректерін қолдану арқылы шешілетін міндеттер; әдістері мен алгоритмдерін меңгеру қашықтықтан зондтау мәліметтерін өңдеу және өңдеу технологиясының негізгі түсініктерін алу, қашықтықтан зондтау деректері; жұмыс істеуге қажетті дағдыларды меңгеру.
Пәннің мақсаты мен міндеттері. Қашықтықтан зондтау анықтамасы. ЖҚЗ Негізгі терминдер. Қашықтан зондтаудың қысқаша тарихы. қашықтықтан зондтау ретінде туралы геоақпаратты жылдам алудың инновациялық әдісі жер беті. Қашықтан зондтаудың физикалық негіздері. Жер Объектілердің спектрлік сипаттамаларының ерекшеліктері. Жерді қашықтықтан зондтау жүйелерінің (ЖҚЗ) негізгі түрлерін және олар ұсынатын деректердің сипаттамаларын зерделеу; ЖҚЗ деректерін қолдану арқылы шешілетін қолданбалы міндеттердің түрлерін зерделеу; ЖҚЗ деректерін өңдеу әдістері мен алгоритмдерін меңгеру және ЖҚЗ деректерін өңдеу технологиясы бойынша базалық ұғымдарды алу; ЖҚЗ деректерін өңдеу технологиясы бойынша қашықтықтан зондтау деректерін қарауға және өңдеуге арналған арнайы бағдарламалық пакеттермен жұмыс жасауды үйрену.
ЖҚЗ-ны жүзеге асыру үшін қажет техникалық құралдар кешені
ЖҚЗ-ны жүзеге асыру үшін техникалық құралдар кешені қажет. Оларға мыналар жатады:
1. Ғарыштық ұшу аппараттары және оларды орбитаға шығару құралдары (ғарыш айлақтары, зымыран тасығыштар)
2. Қашықтықтан зондтау аппаратурасы
3. Радио арнасы бойынша жерге мәліметтер берудің борттық құралдары
4. Ұшуды басқару мен ақпаратты қабылдаудың, оны өңдеу мен тұтынушыға тапсырудың жер бетіндегі кешендері
5. Жер серіктеріне тәжірибелер жүргізуге арналған жер бетіндегі полигондар торабы.
Ғарыш айлағы - жасанды жер серігін (ЖЖС) жеткізгіш зымыран арқылы берілген орбиталарға шығарылуын қамтамасыз етеді.
• Заманауи ЖЖС-нің ресурсы шамамен 10 жылды құрайды және ол қозғалтқышқа арналған отын қорының мөлшеріне тәуелді, осы арқылы орбитаға кезеңдік түзетулер енгізіліп отырылады.
• ЖЖС-нің өзінің орбитасынан ауытқуы атмосфера кедергісі, Жердің гравитациялық өрісі, планеталар және де басқа қалыпсыз факторлар әсерінен болады.
• Ғарыштан ЖҚЗ-ны жүзеге асыруға арналған толық техникалық кешені АҚШ (төрт ғарыш айлағы, екеуі Калифорния штатында және бір-бірден Аляска мен Флорида штатында), Ресей (Плесецк ғарыш айлағы мен Қазақстаннан жалға алған Байқоңыр ғарыш айлағы), Франция (Француз Гвианасындағы ғарыш айлағы) сияқты жетекші әлемдік алып мемлекеттерде бар. Сонымен қатар, ҒҰА дербес ұшыруды Қытай, Үндістан, Жапония жүзеге асырады. Көптеген экономикалық дамыған елдер әртүрлі мақсаттағы жеке ҒҰА даярлауды, артынш коммерциялық негізде АҚШ, Ресей, Франция зымыран-тасығыштары арқылы оларды берілген орбитаға ұшыруды жолға қойған.
• Ғарыштық сектор белгілі мөлшердегі ЖЖС-ден тұрады. ЖЖС жиынтығын - шоқ жұлдыз деп атайды. ЖЖС-нің жұмыс істеу идеологиясына сәйкес, жердің навигациялық жер серігінің (ЖНЖС) координаталары белгілі тірек нүктесі қызметін атқарып, кеңістіктік қиылыстыру бойынша Жер бетіндегі пункттер координаталарын анықтау жүзеге асырылады.
• Орбита биіктігі ЖЖС-нің айналу кезеңі, жұлдызды тәуліктің жартысына тең болатындай етіп іріктеліп алынған. Осының әсерінен, жұлдызды тәулікте бір рет әрбір ЖЖС жер бетінің бірдей нүктесінен өтеді. Әрбір орбитадағы жер серіктері 1,5 сағат аралығында жүреді және экваторды 22,5 °С бойлық бойынша жылжып, қиып өтеді. ЖНЖС-нің мұндай қозғалу құрылымы әрбір жер серігін тәулігіне 1 рет жүйенің бақылау-өлшеу пунктінен, оның жұмысын бақылау мақсатында қадағалауға мүмкіндік береді.
Достарыңызбен бөлісу: |