Бақылау сұрақтары Жоспарлы-картографиялық материалдар және оларды алу көздері.
Жер кадастрының қазіргі заманғы ақпараттар алу әдістері.
Статистикалық бақалаудың негізгі түрлері және әдістері.
Ұсынылған әдебиеттер :
1. Жер-кадастрлық құжаттамалардың құрылымын, құрамын және мазмұнын бекіту туралыЖаңартылған Қазақстан Республикасы Ұлттық экономика министрінің 2014 жылғы 5 қарашадағы № 68 бұйрығы.
2.Сулин, М. А. Землеустройство сельскохозяйственных предприятий / М.А. Сулин. - М.:Лань,2015.-224c.
3.Варламов, А.А. Земельный кадастр. Том 5. Оценка земли и иной недвижимости. Учебник/А.А.Варламов.-М.:КолосС,2019.-349c.
4.Тихонов,Н.Н.Землеустройство/Н.Н.Тихонов.-М.:Бибком,2017.-835c.
Дәріс № 29. Экономикалық қызметтің жағымсыз (зиянды) әсерлері саласындағы жерлерді басқару Жоспар 1.Шаруашылық жүргізу кезіндегі адамдардың зиянды (зиянкестік) әсері салдарынан
құнарсызданған аудандарды агроэкологиялық бағалау
2.Жердің жағдайында теріс әрекеттердің аудандардағы жерді пайдалануды
жоспарлау көрсеткіштері бар
3.Шикізатты қарқынды пайдалану аймақтарында жерді пайдалануды жоспарлау
4.Жерді ластау жағдайында жерге орналастырудың мағынасы мен мазмұны
5.Ауыл шаруашылығын пайдаланудың экологиялық ас-пектілері жерді пайдалануды
жоспарлау әдістері
1.Шаруашылық жүргізу кезіндегі адамдардың зиянды (зиянкестік) әсері салдарынан құнарсызданған аудандарды агроэкологиялық бағалау. Жердің жағдайында теріс әрекеттердің көрсеткіштері бар аудандардағы жерді пайдалануды жоспарлау. Шикізатты пайдалану қарқынды жүргізіліп жатқан жерді пайдалануды жоспарлау. Жерді ластанған ортада басқарудың мәні мен мазмұны. Шаруашылық жүргізу кезіндегі адамдардың зиянды (зиянкестік) әсері салдарынан құнарсызданған аудандарды агроэкологиялық бағалау. Экологиялық және топырақ қорғау, сақтау және қалпына келтіру жүйелерін енгізу арқылы ландшафт негізінде ауыл шаруашылығы ұйымдар мен шаруа (фермер) қожалықтарының жоспарлап шаруашылық жер пайдалану; – әртүрлі жағымсыз әсерлерден жерді жақсарту және қорғау жөніндегі жұмыс жобаларын құру. Шикізатты қарқынды пайдалану аймақтарында жерді пайдалануды жоспарлау. Минералды ресурстар өндіру саласы (мұнай, газ, көмір, руда, апатит, тұз, алюминий тотығы және басқа да) өндірілетін шикізаттың түрлері де ерекшеленеді.
2. Себебі оның табиғи және әлеуметтік-экономикалық жағдай жұмыс жоспарлау мазмұны мен әдістерін ерекшелігін анықтайды жерді пайдалану. Барлық операциялық аймақтар үшін жалпы ерекшелігі ластанған және ауыл шаруашылығы өндірісінде қолданылатын жер теріс әсерлер төнетiн бұзылған шикізат болуы болып табылады. осы салаларда, бір ауылшаруашылығы өндірісінің қолданыстағы аумақтық ұйымдастыру бұзу, өнеркәсіп кәсіпорындары жер учаскесiн өз бетiнше, өнеркәсіптік қалдықтарды, төтенше жағдайлар, сондай-ақ бар. Аумақтардың экологиялық жағдайын жақсарту және басқа да экологиялық жай етпеуі тиіс, және бір тараптың жер мүдделері басқа мүдделерін есебінен қол тиіс емес. Жер мемлекеттің зерттеу, оларды ұтымды пайдалану және қорғау жоспарлау және ұйымдастыру, аумақтық және шаруа шекаралық: ластанған аудандарда жүргізілген жоспарлау, іс-шаралар өзара байланысты топтары бірыңғай жүйесін, негізгі адамдарды қалыптастырады. Техникалық құралдарға агроэкологиялық талаптар.
3.Шикізат өндіру және пайдалану салаларында жерді ұтымды пайдалану мен қорғауды ұйымдастыруға жер пайдалану жоспарлау схемаларын әзірлеу бастап, тек жер пайдалану жоспарлау кешенді жобалау негізінде жүзеге асырылуы тиіс, аумақтық және шаруашылық жер жобалар, және аяқталатын, жер оңалту және өзге де жерді қорғау қызметі үшін жұмыс жобаларын әзірлеу. Осы салаларда жерді пайдалануды жоспарлаудың ең маңызды міндеті уақытылы арнайы зерттеулер жүргізу, тиісті есепке алу және жағымсыз техникалық әсерден зардап шеккен жерлердің шекараларын белгілеу болып табылады.
Тракторлар мен ауыл шаруашылығы техникаларын пайдалану үшін жоғарыда аталған экологиялық шығындар белгілі бір нормативтік стандарттардан аспауы керек. Осыған байланысты бірінші басым, жер пайдалану жоспарлау топырақ игерудегі жүйелерді тиімді жасау әсерінен машина-трактор құрылымын және пайдалануын оңтайландыру болып табылады.Бұл мәселенің өткір өзектілігі антропогендік жүктеме әсерінен жер азып кетуі нәтижесінде кең етек алып отыр.
Топырақ өңдеуді экологиялық жағынан жақсарту әртүрлі табиғи және экономикалық жағдайларға бейімделген техникалық құралдардың кең спектрін пайдалануымен байланысты. Қазірдің өзінде негізгі өңдеу (және тағы да басқа жырту, қопсыту, арықтар жасау жұмыстары), оның ішінде қопсытқыш жұмыстарын орындау құралдарының күшімен топырақтың үстіңгі қабатын кең ауқымды ( пассивті және белсенді жылжымалы соқа түрлерінің жыртуы, қопсытуы, тілуі, арықтар жасау, ине дискілері) түрлері қолданылады.
Дәнді дақылдарды өсіру үшін жерді қопсыту жұмыстарына минималды және нөлдік технологияларды енгізу перспективалық болашағы зор бағыт болып табылады. Олар топыраққа механикалық әсер ету әдістерін айтарлықтай азайтуды немесе оларды толықтай алып тастауды білдіреді. Мұның бәрі жердегі шаруашылықты жүргізуде және жер пайдалануды жоспарлау жобаларында ескерілуге тиіс.
4.Жерді ластау жағдайында жерге орналастырудың мағынасы мен мазмұны.Топырақ және өсімдік, әуе, су орта: техногенді, қоршаған ортаны негізгі орта қалыптастырудағы барлық компоненттерін жатады белсенді әсер жер ластану тұрғысынан жер құны. Мұндай әсер ету нәтижесі, көп жағдайда, қоршаған ортаның деді компоненттерін және соның салдары ретінде ластану болып табылады: экологияның нашарлауы, ауыл шаруашылығы жерлерін өнімділігін жоғалту, қоршаған ортаны экологиялық тепе-теңдікті сақтау, қызмет көрсету және қалпына келтіру үшін елеулі шығындар.
Ластанған аудандарда жер пайдалануды жоспарлау басты шарты аумағында шаруашылық пайдалану және ластану зақымдалған қолданыстағы
экологиялық жүйелерді қалпына келтіру және консервациялау экономикалық талпыныстарын арасындағы тепе-теңдікті қамтамасыз ету. Жерді ластау жағдайында жерге орналастыру процесінде келесі талаптар орындалуы тиіс. 1)жер міндеттеме ластану жер және жер пән бұзу және басқа да теріс
әсер жағдайда аумақтарын ластанған.
2)Жерді пайдалануды жоспарлаудың барлық аумақтық деңгейлерінде ластанған аумақтарды жерді пайдалануды жоспарлау:
- федералдық және аймақтық деңгейде:
- мемлекеттің мүддесі үшін оларды пайдалануды жоспарлау,
ұйымдастыру және бақылау мақсатында түрлі салалар арасында жер
ресурстарын бөлу кезінде;
- кезінде арнайы, құқықтық, экологиялық және рекреациялық
пайдалану режимдерін аумақтарды демаркациялық, топырақ құнарлылығын және жердiң құнарлылығын жақсарту, ауыл шаруашылығын дамытуғаауқымды бағдарламаларды әзірлеу және іскеасыру;
-шаруа қожалықтары шаруа қожалықтарын мамандандыруды, шикізат аймақтарын қалыптастыруды, қолданыстағы ластанған жерлерді пайдалану режимдерін негіздеуде;
- жердің құрамын және үлесін анықтау, оларды трансформациялау, жерлерді ұйымдастыру және егін шаруашылығы айналымын анықтау кезінде шаруашылық субъектілері (шаруашылық деңгейінде).
Аумағында шаруашылық пайдалану, экологиялық тұрақты жер пайдалануды қалыптастыру экологиялық және экономикалық тепе-теңдікті жасау жер (ластануды жою және алдын алу) бұзылған жай-күйі мәселелері
3) Басым қалпына келтіру шешім.
4)олардың сандық және сапалық жай-күйі туралы ақпарат алу үшін жердің жай-күйін егжей-тегжейлі зерделеу. Жерге және геоботаникалық зерттеулерге және жер учаскелерінің сапасын бағалауға және бағалауға ерекшемән беріледі.
5)ластанған және ластанған учаскелерде жұмыс иелену нысанына
қарамастан, барлық жерлердежүргізілуі тиіс.
6)ластанған аумақтарда шаруашылық қызметтің ресурстық дамуының басымдығы. Саид ауыл шаруашылығы жер пайдалану тұтастай жатады және өндірісті тек қана қатысуымен негізделгенауыл шаруашылығы өнімдерін жоспарлап қамтиды, пайдалану экологиялық ресурстар мен режимдерін мәртебесі және сапалы адаптивті-ландшафтты қию жүйесін(бейімді қызмет көрсетуші) бойынша әдетте негізделген.
7)ластанған аудандарда жер кешенді, т болуы тиіс. Ол агрономиялық, жердi мелиорациялау,
орман, ластануды жою және алдын алу қамтамасыз құқықтық және басқа да іс-шаралар бар бір кешенінде жүзеге асырылуғатиіс.
8)зардап шеккен аудандарда экономикалық қызмет жоспарлау аумағының экологиялық жай
-күйі анықталады жер пайдалану және жер пайдалану режимін жоспарлау, анықталған сәйкес қатаң жүзеге асырылуы тиіс.
9) ластанған аумақтарда жер ресурстарын басқару туралы шешімдер қабылдаудың басты факторы экологиялық талаптарға қатаң сәйкестікте.
Экономикалық тиімділікті қамтамасыз ету болып табылады. Бұл жерді пайдалану туралы экологиялық талаптарға сәйкес келмейтін болса, жерді пайдалану туралы шешімнің экономикалық тиімді жобалық нұсқасы қабылданбайды.
10)Техногендік әсердің (ластанудың) теріс салдарын жою бүкіл қоғамның мүдделерін,сондай-ақ ұжымдардың және жеке тұлғалардың мүдделерін қамтамасыз етуі тиіс.
Аумақтардың экологиялық жағдайын жақсарту және басқа да экологиялық жай етпеуі тиіс, және бір тараптың жер мүдделері басқамүдделерін есебінен қол тиіс емес.
Жер мемлекеттің зерттеу, оларды ұтымды пайдалану және қорғау жоспарлау және ұйымдастыру, аумақтық және шаруа шекаралық: ластанған аудандарда жүргізілген жоспарлау, ісшаралар өзара байланысты топтары бірыңғай жүйесін, негізгі адамдарды қалыптастырады. Кезеңмен жүзеге ластанған жерлерді геодезиялық (болжау жәнежоспарлау, жобалау алдындағы, жоспарлау жәнедамыту жобалары), олардың тиісті әр түрлі жербасқару құжаттамасын (схемалары, бағдарламалар, жобалар) дамып келеді әрқайсысы. Əр кезеңде жердің жайкүйін зерделеу жүргізіледі, ол ластану жағдайында ерекше маңызды болып табылады, онда олардың нәтижелері жерге орналастырудың кейінгі ерекшелігін анықтайды. Жер ресурстарын мәртебесі мен сапасын зерттеу және бағалау жөніндегі жұмысты маркшейдерлік мазмұны және арнайы жер нәтижелері жер әр кезеңінде жер ресурстарын басқару қызметінің жалпы жүйесінде экологиялық блок құрайды, және жобаның даму сатысында жобаны іске асыру қадағалау шеңберінде енгізілген. бір әдіснамалық негізде негізделген жер ресурстарын басқару барлық кезеңдерінде осы жұмыстарды орындау, және жер ресурстарын қажетті жүйелілігі мен егжейтегжейлі баға береді «алмаспайтын принциптері», оларды жұмсауға.
5. Ауыл шаруашылығын пайдаланудың экологиялық аспектілері жерді пайдалануды жоспарлау әдістері Механикаландырудың экологиялық мәселелері
Дәнді дақылдарды өсіруге экологиялық таза технологияларды әзірлеу кезінде шешуші рөл техникалық құралдарға жатады Ауыл шаруашылығында
технологияларды кеңінен пайдалану өнімділігі мен тиімділігінарттыруға ықпал, бірақ ол теріс салдарға ұрындыруы және ауыл шаруашылығы секторының «жасылдандыру» өзекті міндеттердің бірі болып табылатын тастауды азайту үшін.
Қазіргі уақытта механикаландыру құралдарын қолданумен байланысты өндірістік процестердің шамамен тізімі және осыған байланысты ықтимал теріссалдарлар жасалды.
1 Ұялы электр құралдарын (автомобильдер, тракторлар, өздігінен жүретін ауыл шаруашылығы машиналарын) пайдалану: атмосфераның химиялық, механикалық және акустикалық ластануы; сұйық мұнай өнімдері арқылы қоршаған ортаны ластау; қысыммен, динамикалық әсерімен және дірілдеуінен топырақтың әсерін тығыздау жәнежою.
2 топырақ өсіру; суды, желді және техникалық эрозияны дамыту; соққы табанын қалыптастыру және онымен байланысты салдар; Топырақтың тығыздалуы және егістік алқаптарының өнімділігі азайған кезде тартылудың артуы.
3 Машина мен трактор паркін пайдалану. байланысты қоршаған орта мен компоненттерін оның деструктивті әсері ластануы: жоғары массасы және жоғары жылдамдықтағы қозғалыс энергия транспорт пайдалануға; машина-трактор паркін пайдалануды ұйымдастырудағы кемшіліктер
мен кемшіліктердің болуы; техникалық тиісті жабдықтар мен арнайы орындар болмаған кездегі қызметтер мен күтім; мұнай өнеркәсібін ұйымдастырудағы кемшіліктер (су қоймаларының жай-күйі, таратылған материалдар және т.б.); дизельдік машиналар мен тракторлар үшін
жылытылған бөлмелер болмауы; ауыл шаруашылық техникасын сақтау кезінде тоттануға және жазбаша жабдығын уақтылы бермеуге байланысты қоршаған ортаны металдармен ластау. Жоғарыда келтірілген тізім әрбір бөлінген блок үшін алдынала және жеткілікті мақсатты түрде қажетті экологиялық шаралар жиынтғын жасауға мүмкіндік береді.