«Жерлерді мемлекеттік тіркеу және есепке алу» пәнінен дәрістер жинағы
жүктеу/скачать 396,44 Kb.
|
BnY9SSVKHRD6K8Vi0xBrnsf1ewJrwhUNotRbiJLG
- Бұл бет үшін навигация:
- Ұсынылған әдебиеттер
- Дәріс № 30. Эрозиялық үдерісі көрінісі аймағында жерге орналастыру ерекшеліктері Жоспар
| Бақылау сұрақтары
1. Жер пайдалану құқығының режимі. 2. Жер пайдалану құқығының түрлері. 3.Тұрақты жер пайдалану құқығы. 4. Теріс процестері пайда болған аудандарда қажетті жоспарлау жұмыстарындың жүргізулуі . 5.Экологиялық бейімдеу жоспарда топырақ өндейтін машиналардың бірқатар жаңа техникалық шешімдері . Ұсынылған әдебиеттер: 1.Сейфуллин Ж.Т. Земельный кадастр: Управление земельными ресурсами в рыночных условиях. – Алматы.: КазНИИЭОАПК, 2012. 2.Қазақстан Республикасының Салық кодексі, 2017 жылғы 25 желтоқсандағы № 120-VІ ҚРЗ 3.Қырықбаев Ж.Қ., Карбозов Т.Е.,Ахметов Е.С. Шаруашылықаралық жерге орналастыру. Оқу құралы. С.Сейфуллин атындағы Қазақ агротехникалық университеті баспасы. Астана,2017 4.Қазақстан Республикасының Жер кодексіЖаңартылған 2003 жылғы 20 маусымдағы N 442 Кодексі.(Өзгерістер енгізілген, басылымға 2022 ж.шыққан)Дәріс № 30. Эрозиялық үдерісі көрінісі аймағында жерге орналастыру ерекшеліктері Жоспар 1.Топырақ эрозиялық тозуы және оның пайда болу себептері 2.Жердің эрозияға ұшыраған аудандарында жерді пайдалануды жоспарлаудың негізгі принциптері мен талаптары 3.Жерді пайдаланудың негізгі принциптері және олардың түрлері өндірістік бөлімшелері 4.Жерді ұйымдастырудың және егін егудің негізгі принциптері 5.Топырақтың жел және су эрозиясы аудандарында егін егу құрылғыларының ерекшеліктері Эрозия - су және жел ісқимылы салдарынан тау жыныстарының және топырақтың бұзылу процесі ұлттық шаруашылыққа зор залал әкеледі: егістік жер қысқарады, топырақ құнарлылығы төмендейді, егіс алаңдарын өңдеу қиындайды, өрістер тарылады, жолдар бұзылады, арналар басқа да имараттар, өзендер мен су қоймалары тайыздалады. Біздің елімізде, су мен желдің саладыран топырақтың тозуы эрозиясының екі түрі бар.Су салдарынан топырақтың үстіңгі қабаты қарғын сулармен жауын салардыран сыпырылады. Желдің салдарынан топырақ қабатының құрғауы орын алады.Қазақстанда жел әсерінен эрозиясының пайда болуы күшті.Жел эрозиясы (дефляция) салдары (локальді) жергілікті немесе өңірлік беткейлерде, әсіресе күшті шаң (қара) дауылдар, түрінде аймақтық деңгейде көрінеді.Жергілікті немесе жергілікті деңгейде дефляция, құйындар мен дауылдар жиі пайда болады. Дефляция, егер оған қарсы іс шаралар жасалмаса, топырақты бірте-бірте құрғатып, құнарын сарқып кетеді. Жел эрозиясы процестеріне елеулі ықпал ететіні, бағыты және жылдамдығы тұрақты емес жиі өзгеріп тұратыны қауіпті болып табылады.Топырақтың құнарлы қабатын алып тастайтын шаңды дауыл пайда болады. Жел жылдамдығы секундына 7-9 метр. Жел жылдамдығы секундына 10-дан 12 метрге дейін және одан да көп метрде жиі болады. Шаңды дауылдар. Осындай дауылдың бірі топырақтың 10-20 сантиметрлік ең құнарлы қабатты құрғатып кетуі мүмкін. Ол құбылыс, өткен ғасырдың алпысыншы жылдары топырақты соқалармен өңдеу қолданылған кезде байқалды. Су эрозиясы. Су эрозиясы негізінен, көктем мен жазғы маусымдарда топырақ әлі қарлы және нашар еріген кезде жаңбыр, ағын, қарғын сулар өсімдіктердің қорғалмаған кезінде көрінеді. Су эрозиясынан негізгі түрлері жер бетіндегі тегіс, жазық жерлерде судың салдарынан топырақтың үстіңгі қабаты сыдырылады.Бір сызықты сызықты эрозия, соның нәтижесінде жердің бір бөлігі жырылып, бір терең су арнасы пайда болады. Жарлар соны салдарынан шыңдарда, жарқабақтарда, терең сайларда шұңқырлар пайда болады. Жел эрозиясы (топырақтың дефляциясы) Жел эрозиясы салдарынан желдің үрлегені, ұсақ топырақ бөлшектерін тасымалдау жəне тұндыру сияқты түсініледі. Жел эрозиясының қарқындылығы желдің жылдамдығына, топырақтың тұрақтылығына, өсімдік жамылғысының, рельефтік ерекшеліктері мен басқа факторларға байланысты. Антропогендік факторлар оны дамытуға үлкен əсер етеді. Мысалы, өсімдіктердің жойылуы, реттелмейтін мал жайылымы, агротехникалық шараларды дұрыс олданбау эрозия процестерін күрт белсендіреді. Эрозия аймақтарындағы барлық жерлер эрозия, дефляция әсерінен өзінің бастапқы құнарлылығн жоғалтқан, эрозияға ұшыраған және бұзылған; эрозияға және дефляцияға ұшыраған эрозияға және дефляцияға ұшырайтын жерлерге. Эрозия мен дефляция дәрежесіне қарай топырақтың төмен, орташа және жоғары шайылған және әлсіз, орташа және қатты дефляцияланған болып бөлінеді. Эрозияның дәрежесі жоғарғы горизонттың эрозиясымен анықталады, ал дефляциятопырақтың бөлшектерін жою арқылы анықталады. л топырақ эрозиясының дәрежесі және эрозиялық процестердің болуы өзара тығыз байланысты екенін есте ұстау қажет. Сондықтан бір мезгілде жер сапасын жақсарту бойынша ісшаралар әзірлеу жел және су эрозиясының алдын алу қарастырылады. Топырақтың құнарлылығын тұрақты жақсартып эрозиялық процестергеқарсы шаралар қолдынулы тиіс.Эрозиясы басым және дефляциялы аудандарында жер пайдалануды жоспарлаудың өзіндік ерекшеліктері бар. Жер пайдалануды жоспарлау мәселелерін шешуге қосымша ретінде ұйымдастырушылық және экономикалық, агрономиялық, орман мелиорациялық және гидротехникалық ісқимыл, оның ішінде кешенінің эрозияға қарсы жобалау түрлері жүзеге асырылады.Эрозияға қарсы шаралар эрозия процестеріне жағдай жасалған барлық жерлерде жүзеге асырылады, сондықтан эрозияға қарсы жерлерде жерді пайдалануды жоспарлау жерлердің эрозиясын қорғауды ескере отырып жүзеге асырылуы тиіс, бұл ретте ерекше назар аудару керек. 3.Топырақтыңқорғаныш қабілетінің бар екені біртекті еместігі белгілі, сондықтан әр түрлі ауыл шаруашылығы дақылдары және эрозияның әртекеті бүкіл ел, аймақ үшін эрозияға қарсышараларды жасауәкімшілік ауданның эрозиямен және дефляциямен күресу бойынша шаралар кешенін әзірлеусу жинау бассейніндегі эрозияға қарсы шараларды жасаутопырақты эрозиядан қорғау жөніндегі бірқатар шараларыбар жерді пайдалану жоспарларын әзірлеуболуына байланысты мамандандырылған шаруашылықтарды құру құнын (кейде анықтау) қамтамасызету бұл маңызды қадам болып табылады. Жел эрозиясының беткейлерге әсері салдарынан жеңіл құрылымды топырақ орналастыру бағыты белгіленеді. Зиянды желдер жел эрозиясы, ал су эрозиясының тұрғысында, назарға жер эрозиясының дәрежесі жыраарқалық жүйелері, топография мен топырақ жамылғысы аймағының орнын алуы тиіс. Осы шекараларын жел эрозиясынан салаларында желдер, орманды белдеулер, магистральдық жолдарды және басқа да аумақтық элементтерін басым бағытына перпендикуляр орналастырылуы қажет болады. жүктеу/скачать 396,44 Kb. Достарыңызбен бөлісу:
|