Жаттығулардың орындалу үлгілері 1-жаттығу. А және В жиындары өзара қандай қатыста болатындығын анықтап, оларды Эйлер дөңгелектерi арқылы кескiндеңiз.
а А - жұп сандар жиыны, В - жетiге еселi сандар жиыны.
ә А - жұп сандар жиыны, В - тақ сандар жиыны.
Шешуi. а) А және В жиындарының ортақ элементтерi болатындықтан олар қиылысады. Жұп сандардың iшiнде жетiге еселi сандар да, еселi еместерi де кездеседi. Ал 7-ге еселi сандардың iшiнде жұп және тақ сандар да болады. Олай болса, бұл жиындар Эйлер дөңгелектерiнде 1-суреттегiдей кескiнделедi.
ә) А және В жиындарының ортақ элементтерi болмайды. Яғни, олар қиылыспайды. Бұл жиындардың Эйлер дөңгелектерi арқылы кескiнделуi 2-суретте көрсетілген.
1-сурет
2-сурет.
2-жаттығу. А жиынының элементтері 24 санының натурал бөлгіштері болсын. Символикалық белгілерді пайдаланып осы А жиынның элементтерін атап және сипаттамалық қасиетi арқылы жазыңыздар.
Шешуi. 24 санының натурал бөлгiштерi 1,2,3,4,6,8,12,24 сандары болады. Сондықтан,
А= (1;2;3;4;6;8;12;24). Сонымен бірге А жиынының сипаттамалық қасиеттi: ''24 санының натурал бөлгiштерi болу''. Олай болса, .
3-жаттығу. Жиындар қиылысуы мен бiрiгуiн табыңыз.
а) А = ( -; 7 ) және В = ( 1; ),
ә) А = ( 3; 7 ) және В = 0; 9 ,
б) А = ( -; 0 және В = 3; ).
Шешуi. а) Берiлген жиындарды сан түзуiнде кескiндейiк.
3-сурет.
4-сурет.
Екi жиынға да тиiстi аралық: 1;7. Яғни, екi жиынның қиылысуы 1;7 кесiндiсi болады Ал бұл жиындардың бiрiгуi сан түзуiнiң барлық нүктелерiн қамтиды. Ол, А В = (-; )
ә) Берiлген жиындарды сан түзуiне 4-суреттегідей кескендеу арқылы мынадай қорытынды жасалады: А В = ( 3;7 ), А В = 0;9
б) А = ( -; 0 және В = 3; ) жағдайы 5-суретте кескінделген. Онда жиындар дың қиылысуы бос жиын, ал бiрiгуi (-; 0 ), ( 3; сәулелерi болатыны көрінеді.
5-сурет.
4-жаттығу. 3-ке еселi натурал сандар жиыны А, 7-ге еселi натурал сандар жиыны В болсын. А\В жиынның сипаттамалық қасиетiн атап, сол жиынның үш элементiн мысалға келтiрiңiз.
Шешуi. Айырманың анықтамасы бойынша iзделiндi жиын 3-ке еселi, бірақ, 7-ге еселi емес натурал сандардан тұрады. А\В айырмасының элементтерiнен 9; 24; 30 сандарын атауға
болады.