Арал теңізінің тартылуының себебін түсіндіріңіз.
Бағалау критерийі
|
Тапсырма
№
|
Дескриптор
|
Балл
|
Білім алушы
|
Экожүйедегі заттар ағынының айналымына қатысатын компонентті анықтайды.
|
1
|
диаграммада берілген экожүйедегі заттар ағынының трофикалық деңгейдегі шөпқоректілер айналымнын
көрсетеді;
|
1
|
Су және құрлық экожүйелерін салыстырады.
|
(а)(i)
|
суретті пайдаланып экожүйеге атау
береді;
|
1
|
(ii)
|
суретті пайдалана отырып, екі
экожүйені салыстырады;
|
2
|
Популяцияның негізгі қасиеттерін және құрылымдық ерекшеліктерін
сипаттайды.
|
(iii)
|
суретпен сызбаға қарай отырып, популяцияның негізгі ерекшеліктерінің бірі құрылымдық популяция түрлерін
атайды;
|
3
|
Ағзалардың тіршілікке қабілеттілігінің әртүрлі
тәсілдерін зерттейді.
|
2(i)
|
сұр тышқан санының 5 және 6 жылдары арасындағы санының
төмендеуінің 2 себебін келтіреді;
|
2
|
Жыртқыш-құрбан қарым- қатынасы мысалында популяция санының өзгеру себептерін анықтайды.
|
(ii)
|
сұр тышқан мен үкінің арасындағы қарым-қатынасты нақты дәлелдемелер арқылы графикті пайдаланып түсіндіреді;
|
3
|
Тірі ағзалардың өзара қарым- қатынас түрлерін сипаттайды.
|
3(а)
|
А және В суреттерді пайдаланып, тірі ағзалардың қарым-қатынас түрлерін атайды;
|
2
|
Тірі ағзалардың қоршаған ортаның өзгермелі жағдайларына бейімделу механизмдерін түсіндіреді.
|
в(iі)
|
түр дарақтарының қоршаған ортаның температурасына бейімделу механизмін графикті пайдаланып түсіндіреді;
|
2
|
Биологиялық әртүрлілікті сақтаудың және қолдауды қажеттіктің себептерін негіздейді.
|
4 (i)
|
қазіргі таңда биоаулан түрліліктің азаюының екі себебін келтіреді;
|
2
|
Дүниежүзілік Тұқым қорының маңызын бағалайды.
|
(ii)
|
Дүниежүзілік тұқым қорының маңызы тақырыбында эссе жазып, түсіндіреді;
|
3
|
Қазақстан аумағындағы экологиялық проблемалардың туындау себептері мен оларды шешу жолдарын түсіндіреді.
|
(iiі)
|
Арал теңізінің тартылуы мен
Каспий теңізінің ластану себебін келтіреді;
|
1
1
|
(с)
|
Қазақстан аумағындағы экологиялық проблемаларды шешудің кем дегенде 2-
3 жолдарын ұсынады.
|
2
|
Жалпы балл саны
|
25
|