Жылдардағы әдебиеттің саяси әлеуметтік дамуы



бет1/6
Дата24.04.2023
өлшемі235,24 Kb.
#85969
  1   2   3   4   5   6

Мазмұны


Кіріспе ................................................................................................................ 3


1 1960 - 2000 жыл кезеңіндегі әдебиеттің әдеби-эстетикалық, саяси әлеуметтік және тәуелсіз ұлттық даму жайы ..............................................5
1.1 1960-2000 жылдардағы әдебиеттің даму өрісі ..........................................5
1.2 1960-2000 жылдардағы әдебиеттің саяси әлеуметтік дамуы ..................8
1.3 1960-2000 жылдардағы проза жанрының даму негіздері ......................11


Қорытынды .....................................................................................................26
Пайдаланылған әдебиеттер тізімі ...............................................................28


Кіріспе
Жұмыстың жалпы сипаттамасы: бұл дәуірдегі әдеби қозғалыстың басты ерекшеліктерінің бірі жазушылардың шығармашылық белсенділігінің артуы деуге болады. Бұл осы дәуірде туған прозалық шығармаларда айрықша танылды. Өмірді күнгей жағынан ғана алып, боямалап көрсету фактылары сынға ұшырағаннан кейін қазақ жазушылары бүгінгі маман шындығындағы қайшылықты құбылыстарды көріп зерттеуге, көркем бейнелеуге ұмтылды. Ел тарихындағы маңызды тарихи оқиғаларды суреттеуге ойысты.
Тақырыптың өзектілігі: Қоғам дамуына сай әдебиетте үнемі өрістеп отырады. Сондықтанда қазақ әдебиеті халқымыздың рухани мәдениетінің бір бөлігі ретінде үнемі жүйелі де жан-жақты зерттеуді қажет етеді.
Бүгінгі әдеби процестегі көкейкесті мәселелердің бірі – адамның өзін-өзі танып білуі. Жеке адам концепциясы өзекті, басты ешқашан сарқылмайтын проблема. Адамның жан дүниесін танытудың бұрынғы таптаурын еріксіз ескіруде. Қазіргі жазушыларымыз адам жан дүниесін диалектикалық қайшылықтармен жеткізудің соны тәсілдерін табуға ұмтылуының сыры осында.
Қазіргі қазақ әдебиетінің алдында көркем сөз алыптарының дәстүрлі мектебі болды. солардың тәжірибесін, өнегесін игерген бүгінгі қазақ әдебиетінің қол жеткізген сапалы жетістіктері аз емес. Әсіресе осы кездегі проза жанрының дамуын зерттеу, поэтика мәселесін қарастыру-аса маңызды проблема.
Әдебиет негізінен шартты, абстрактілі категория. Мұнда көзбен көріп, қолмен ұстап бағалайтын ештеңе жоқ. Бұл жағынан әдебиетке, дәлірегінде көркем әдебиетке қатысты барлық баға, байламға төрелік етіп, төбе би үш қызметін атқаратын адамның ақыл-парасаты мен жүрек қуаты ғана. Мұның өзі де шартты ұғым. Өйткені кейбір классикалық туынды ретінде қабылданған шығармаға да ұнамды, ұнамсыз, жақсылығы мен жамандығы жөнінде пікір айтылып жататындығы, сол пікірдің басында анау-мынау емес, аузы дуалы, сөзі өтімді кесек тұлғалардың да жүретіні бар. Бірақ бұдан әлгі шығарма авторының атақ – абыройына пәлендей нұқсан келіп жатқаны болмайды.
Қазіргі қазақ әдеби процесінде образ сомдаудың тиімді тәсілі-жазушының образ жасаудағы қолданатын стильдік тәсілі. Өмір шындығы көркем образдар арқылы танылатыны айғақ.
Образдардың сомдалуынан шығарманың мәні ашылады. Өйткені көркем тұлға табиғаты арқылы қоғамдық, ұлттық проблемалар бейнелеленді. Сюжетті өрбітетін де, аяқтайтын да характерлер. Қаламгердің характер ашуындағы қолданған көркемдік тәсілдері (диалог, монолог,пейзаж, портрет,деталь) оның стилін анықтайды.
Жазушының толымды табысы деп қаһарман болмысын, характерін ашуда көркемдік құралдарды ұтымды пайдаланып, шебер бейнелеуін айтар едік. Шеберлік ауқымы кең, ол бір ғана көркемдік құралдарды жете меңгеріп, тиімді қолднуымен шыңдалмайды. Көркемдік құрал, әдіс-тәсілдерді тұтастыра білгенде ғана шығармадағы адам характері, оның күрдел ішкі жан-дүниесі барынша терең ашылады.
Көркем характерлерді талдау шығарма поэтикасының проблематика,тартыс, образдар жүйесі уақыт және кеңістік тәрізлі эстетикалық категорияларымен тығыз байланыста қарастырылады.


Достарыңызбен бөлісу:
  1   2   3   4   5   6




©emirsaba.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет