Жылдарға арналған Қазақстан Республикасының Табиғи ресурстарын пайдалану және қоршаған


  Көкшетау  қаласындағы  Қопа  көлінің



Pdf көрінісі
бет16/44
Дата19.01.2017
өлшемі5,06 Mb.
#2257
1   ...   12   13   14   15   16   17   18   19   ...   44

3.  Көкшетау  қаласындағы  Қопа  көлінің 
лайлы  тұнбалармен  ластануы  және  батпақты 
өсімдіктердің басуы. Қала табиғи су қоймасы Қопа 
көлінің  жағалауында  орналасқан,  ол  көп  жылдар 
бойы  қала  тұрғындарының  демалыс  орнына  және 
суға  шомылатын  жеріне  айналған.  Бірақ  оның 
таяздануына  және  ластануына  байланысты  өзінің 
рекреациялық қасиетін жоғалтты.   
Қолданылатын  шаралар  (млн,теңге):  Көкшетау 
қ. Қопа көлін лайлы тұнбалардан тазарту, облыстық 
бюджет  қаражаты  есебінен  2009  жылы  48,6  млн. 
теңге сомасында ТЭН әзірленді. Облыстық бюджет 
қаражаты есебінен 2011 жылы ЖСҚ әзірлеуге 90,6 
млн.  теңге  бөлінді.  05.10.2012ж.  ЖСҚ  бойынша 
жұмыстар  90%-ға  орындалды.  2014  жылы  лайлы 
тұнбалардың  6-дан 7,5 млн.куб.м-ге дейін артуына 
байланысты ЖСҚ түзетулер енгізілді. 2014 жылдың 
сәуір  айында  Департаментке  Қопа  көлін  лайлы 
тұнбалардан  тазартуға  әзірленген  ТЭН  ҚОӘБ 
алдын-алу түзетулер жобасы келіп түсті, алдын-алу 
сараптама  жобасын  қараудан  құжаттардың  толық 
болмауына байланысты бас тартылды. 
4. 
Бекітілмеген 
заңнама 
тәртібінде 
рәсімделмеген  Ақмола  облысында  қалдық 
полигондарының  болуы  (иесіз  орын  алған 
қоқыс орындары). Қалдықтардың үнемі көбеюіне 
байланысты 
оларды 
қайта 
өңдейтін 
кіші 
зауыттардың  және  технологиялардың  болмауы. 
Бүгінгі  күнге  дейін  облыстың  аумағында  300-ден 
астам  иесіз  қалған  қалдық  орындары  есептелді, 
оның  ішінде  тек  33  полигонның  ғана  рұқсат  ету 
құжаттары бар. 
Облыста  7  аудан  бар,  олардың  біреуінде  де 
заңдастырылған  полигон  жоқ:  Ақкөл,  Аршалы, 
Астрахан,  Бұланды,  Зеренді,  Қорғалжын,  Бурабай 
(жаңа  полигон  үшін  жер  телімдері  бөлінген). 
Полигондарды 
рәсімдеу 
бойынша 
үздік 
көрсеткіштер  көрсеткен  аудандар  Жақсыда  –  9, 
Сандықтауда  –  5,  Есіл  мен  Жарқайыңда  –  4, 
Атбасарда – 3 полигон заңдастырылды. 
Қолданылатын  шаралар  (млн,тг):  Ерейментау 
қаласындағы 
күл 
үйіндісі 
мен 
ТҚҚ 
полигондарының 
құрылысына 
жергілікті 
бюджеттен  87160  теңге  бөлінді    сонымен  қатар, 
Степногорск  қаласында  ТҚҚ  жинауға  арналған 
контейнерлерді  сатып  алуға  жергілікті  бюджеттен 
5250,0 теңге бөлінді.  
Қазақстан  Республикасы  Президентінің  2013 
жылғы 
30 
мамырдағы 
«Қазақстан 
Республикасының  «Жасыл  экономикаға»  көшу 
Тұжырымдамасын 
бекіту 
туралы» 
№ 
577 
Жарлығын  орындау  барысында  коммуналдық 
қалдықтарды  тиімді  басқаруды  арттыруға  ерекше 
көңіл  бөлінуде,  нақтырақ  айтар  болсақ,  халықтың 
ТҚҚ  тасымалдау  қызметтерін  қамтуды  арттыру 
болды.  Қазақстан  Республикасы  Үкіметінің  2013 
жылғы 31 шілдедегі № 750 қаулысымен бекітілген 
2013-2020 
жылдарға 
арналған 
Қазақстан 
Республикасының  «жасыл  экономикаға»  көшуі 
жөніндегі Тұжырымдаманы іске асыру бойынша Іс-
шара  жоспарының  72-тармағын  жүзеге  асыру 
мақсатында  қалдықтарды  басқарудың  жүйесін 
жетілдіру бойынша шаралар қолданылуда. 
Сонымен  қатар,  иесіз  қалған  қалдықтарды 
анықтау жөніндегі жұмыстар жанданды. А.ж. өткен 
уақыт  аралықтарында  ластанған  567  учаскелер 
тазартылды, 
195,5 
мың 
куб.м. 
қалдықтар 
шығарылды.  2014  жылы  741  ластанған  учаскелер 
тазартылды, 277 мың куб.м. қалдықтар шығарылды.  
Кәсіпкерлік  субъектілері,  сондай-ақ  аудан 
орталықтарындағы  әртүрлі  бюджеттік  ұйымдар 
(ауылдық 
округтері) 
аумақтарында 
заңдастырылған полигондардың болмау себебінен 
эмиссия  төлемі  үшін  салық  төлемдерін  он  есе 
көлемде  жүргізуге  мәжбүр  болып  отыр.  2015 
жылдың  өткен  уақыт  аралығында  ТҚҚ  тек  1 
полигон  ғана  заңдастырылды  («Есіл  Горкомхоз» 
ШЖҚ МКК). 
Шешімін  таппай  отырған  мәселе  ол  Көкшетау 
қаласының жаңа полигонын абаттандыру мәселесі. 
Ерекше  алаңдату  тудыратын  жағдай  Астана 
қаласының  маңындағы  иесіз  қалған  қоқыс 
орындары. 
Қосшы ауылдық округында  23.09.2015 жылғы 
сот  шешімімен  ТҚҚ  қызметінің  экологиялық 
талаптарға  сәйкес  келмеуіне  байланысты  жұмысы 
тоқтатылды, сот шешімімен 24 млн. теңге сомасына 
зиян  келтірілгені  анықталды  (төлеу  жүргізілмеді). 
Жаңа учаскенің экологиялық құжаттары жоқ. 
Қараөткел а/о қандай да бір ТҚҚ полигоны жоқ, 
ел  тұрғындары  қоқыстарды  ретсіз  жерлерге 
орналастыруда,  ол  аумақты  ластап  қана  қоймай, 

 
2011-2014  жылдарға  арналған  Қазақстан  Республикасының  Табиғи  ресурстарын  пайдалану  және  қоршаған 
ортаның жай-күйі туралы ұлттық баяндама 
 
80
 
2
3
.
1
1
.
2
0
1

Е
С
Э
Д
О 
Г
О 
(
в
е
р
с
и
я 
7
.
1
3
.
2

 
К
о
п
и
я 
э
л
е
к
т
р
о
н
н
о
г
о 
д
о
к
у
м
е
н
т
а

П
о
л
о
ж
и
т
е
л
ь
н
ы
й 
р
е
з
у
л
ь
т
а
т 
п
р
о
в
е
р
к
и 
Э
Ц
П

 
тұрғындарға 
эпидемиялогиялық 
аурудың 
туындауына  қауіп  төндіруде.  Ақмола  аудан 
орталығының 
өзінде 
ТҚҚ 
полигоны 
заңдастырылмаған  (экологиялық  рұқсаттары  мен 
сараптамалары  жоқ).  Осындай  жағдай    Аршалы 
және  Шортанды  аудандарында  да  орын  алуда. 
«Астана 
EXPO 
2017» 
халықаралық 
мамандандырылған  көрме  қарсаңында  Қазақстан 
Республикасы    Үкіметінің  2012  жылғы  16 
қаңтардағы  №  71  Қаулысымен  енгізілген  Астана 
қаласының  маңындағы  орналасқан  аудандар 
аумақтарының  экологиялық  және  санитарлық 
жағдайларына ерекше көңіл бөлінуде. 
Сонымен қатар, қоқыс орындарын абаттандыру 
және  рәсімдеуді  тиісті  түрде  облысымыздың 
Бурабай  және  Зеренді  курортты  аудандарында 
жүргізу  қажет,  оларда  бір  де  бір  заңдастырылған 
полигон жоқ.  
1960 жылы Көкшетау қаласында ашылған ТҚҚ 
полигоны 
табиғатты 
қорғау 
заңнамасының 
талаптарына  сәйкес  келмейді,  ол  қоршалуы  керек, 
маңына  жасыл  желектер  отырғызылуы  керек, 
кіреберіс  жолдарын  жөндеуді  талап  етеді.  2009 
жылдан  бастап  полигонды  ауыстыру,  жабу  және 
ескісін  қайта  өңдеу  туралы  мәселелер  көтерілуде. 
Қаланың  жаңа  полигонын  абаттандыру  үшін  жер 
телімі  Зеренді  ауданының  Қонысбай  ауылдық 
округы 
маңынан 
бөлінген. 
Бірақ, 
қажетті 
инженерлік 
инфрақұрылымның 
болмауына 
байланысты  әлі  күнге  дейін  ТҚҚ  қалдықтары 
Көкшетау қаласының бұрынғы әуежай маңындағы 
ескі полигонға шығарылуда.   
Прокуратураның    ұсыныстары  бойынша 
Экология  департаменті  ауылдық  округ  әкімдеріне 
қатысты  әкімшілік  шаралар  қолдануға  мәжбүр 
болып отыр.  
Сондай-ақ,  2015  жылдың  өткен  уақыт 
аралықтарында  полигондар  бойынша  20  а/о 
әкімдері әкімшілік жауапкершілікке тартылды. 
Экологиялық 
рұқсатты 
рәсімдеу 
және 
мемлекеттік 
экологиялық 
сараптамадан 
өту 
мәселелерінің  негізгі  проблемалары  жобалау-
сметалық  құжаттаманың  қымбат  болуы  проблема 
болып  отыр  (ТЭН,  жұмыс  жобасы  және  т.б.),  ең 
төменгі құны 5 000 000 – 8 000 000 теңгені құрайды. 
Жоғарыда айтылғандар негізінде, коммуналдық 
қалдықтардың  қазіргі  проблемаларын  шешу  үшін 
Экология  департаменті  келесідей  іс-шараларды 
ұсынып отыр: 
1. 
ТҚҚ 
полигондары 
үшін 
жобалық 
құжаттамалардың  құнын  арзандату  мақсатында 
ауылдық қоқыс орындары үшін типтік жоба әзірлеу.  
2.
 
Қолданыстағы  ТҚҚ  полигондары  үшін 
міндетті  түрдегі  ведомстводан  тыс  мемлекеттік 
құрылыс  сараптамадан  өтуді  тоқтату  туралы 
ұсыныстар енгізу қажеттілігі.  
3.
 
Аудан әкімдеріне иесіз қалдық орындарын 
жою жөніндегі жұмыстарды жалғастыру.  
Қазақстан  Республикасы  Үкіметінің  2013 
жылғы 31 шілдедегі № 750 қаулысымен бекітілген 
2013  -  2020  жылдарға  арналған  Қазақстан 
Республикасының  «Жасыл  экономикаға»  көшу 
жөніндегі  Тұжырымдаманы  іске  асыру  бойынша  і 
Іс-шара  жоспарының  72-тармағы  шеңберінде  
мемлекеттік-жеке әріптестік тетіктері арқылы ТҚҚ 
полигонын  рәсімдеу  және  абаттандыру  бойынша 
мүмкіндіктерді меңгеру. 
5. 
Целинный 
тау 
кен-химиялық 
комбинатының 
гидрометаллургиялық 
зауытының  уран  үйінді  сақтағыштары.  Үйінді 
сақтағыштар  орны  Солтүстік  Қазақстанның  уран-
фосфорлы  кен  орындары  мен  уран-молибденді 
кешенінде  қалдықтарды  келесідей  көмумен,  үю 
үшін  құрылған.  Радиоактивті  элементтердің  уран 
қатарлары  (уранның  өзін  қоспағанда)  өндірістік 
қалдықтар  болып  қала  бермек,  яғни  Степногорск 
қаласы  мен  Сандықтау  ауданының  Шаңтөбе 
кентінде,  оның  маңындағы  елді  мекендердің 
қоршаған  орталарын  радиоактивті  ластанудың 
потенциалды көзі болып отыр.   
Қолданылатын  шаралар  (млн,тг):  2012-2020 
жылдарға 
арналған 
Ақмола 
облысының 
Степногорск  қаласын  әлеуметтік-экономикалық 
дамытудың 
кешенді 
жоспары 
әзірленді.  
Орындаушылар: 
ИЖТМ, 
ЭДСМ, 
ҚМ, 
Қоршағанортамині,  Ақмола  облысының  әкімдігі, 
«СГХК»  ЖШС  (келісім  бойынша).  Департаментке 
04.11.2014ж. 
мемлекеттік 
экологиялық 
сараптамасына Степногорск қаласындағы  «СГХК» 
ЖШС 
гидрометаллургиялық 
өндірулерінде 
радиоактивті емес қалдықтарды сумен жуу әдісімен 
№1  ГМЗ  қалдық  көму  орнының  картасын 
құнарландыру жобасына ҚОҚҚ жобасы келіп түсті. 
Жұмыстарды  жүргізу  2015-2016  жылдар  ішінде 
жоспарланып  отыр,  аталған  жұмыстар  1-кезеңді 
болып  табылады.    2-кезеңді  жүргізу  2016-2019 
жылдары  жоспарланып  отыр  –  радиоактивті  емес 
кендерді қайта өңдеу қалдық қалыңдығына қажетті 
радиацияға  қарсы  жуулар.  3-кезеңді  жүргізу 
жуылған  радиациялық  экранға  қарсы  беткі  жағын 
эррозияға 
қарсы 
жабынды 
құрылғылар 
қарастырылуда  –  жүргізу  мерзімі  қазіргі  кезде 
нақтыланып бекітілмеген.  
«Степногорск  тау  кен-химиялық  комбинаты» 
ЖШС орындалу сатысындағы іс – шаралар: МВГ 1-

диірмен 
бөлімшесіндегі 
газ 
тазартқыш 
жабдығының газ жүру жолдарына жөндеу жүргізу. 
Қалдық  көму  картасындағы  сулау  саяжайына 
шаңбасу  әдістерін  жүргізу  31,16%-ға  орындалды; 
ГМЗ  үйінді  сақтағыштардағы  топырақ  үйіндісін 
жартылай  қалыпқа  келтіру   1,5%-ға  игерілді. 
Орындалмаған  іс-шаралары:  -  ГМЗ  үйінді 
сақтағыштардағы  ГМЗ  -  ПНС учаскелерінің 
қойыртпақ 
құбырларына 
жөндеу 
жүргізу; 
радиоактивті  қалдықтардың  үйінді  сақтағыштары 
карталарының  құнарлылығын  қалпына  келтіру 
үшін (мыс-молибденді және құрамында алтыны бар 
кендер)  флотоционды  байыту  сулфидті  кеніндегі 
радиоактивті 
емес 
қалдықтарды 
пайдалану; 
сульфидті 
кендерді 
(мыс-молибденді 
және 
құрамында  алтыны  бар  кендер)  қайта  өңдеудің 
радиоактивті  емес  қалдықтарын  сумен  жуу  әдісі 
арқылы құнарландыру үшін № 1 карта бөгетін өсіру 
жөніндегі  құрылыс  жұмыстарын  жүргізу;  -  №  37 
(қышқылдар  қоймасы)  қондырғыларына  күрделі 
жөндеу  жүргізу.  Радиоактивті  емес  қалдықтарды 
сумен  жуу  әдісі  арқылы  булағыш  картасына  және  
№1  картасына  құнарландыру  жүргізу.  Гамма-
түсірілім нәтижелері бойынша Шаңтөбе кеніне жер 
телімдеріне 
бөлу 
аумағындағы 
ластанған 
учаскелерді 
құнарландыру; 

радиоактивті 
қалдықтарды  үйінді  сақтағыштары  карталарын 
құнарландыру  үшін  сульфидті  кенді  (мыс-
молибденді  және  құрамында  алтыны  бар  кендер) 

 
2011-2014  жылдарға  арналған  Қазақстан  Республикасының  Табиғи  ресурстарын  пайдалану  және  қоршаған 
ортаның жай-күйі туралы ұлттық баяндама 
 
81
 
2
3
.
1
1
.
2
0
1

Е
С
Э
Д
О 
Г
О 
(
в
е
р
с
и
я 
7
.
1
3
.
2

 
К
о
п
и
я 
э
л
е
к
т
р
о
н
н
о
г
о 
д
о
к
у
м
е
н
т
а

П
о
л
о
ж
и
т
е
л
ь
н
ы
й 
р
е
з
у
л
ь
т
а
т 
п
р
о
в
е
р
к
и 
Э
Ц
П

 
флотационды 
байытуда 
радиоактивті 
емес 
қалдықтарды  пайдалану;  сульфидті  кенді  (мыс-
молибденді  және  құрамында  алтыны  бар  кендер) 
қайта өңдеу радиоактивті емес қалдықтарды сумен 
жуу  әдісі  арқылы  құнарландыру  үшін  №  1  карта 
бөгетін  өсіру  бойынша  құрылыс  жұмыстарын 
жүргізу.  Қосымша  іс-шараларды  жүргізу:  - 
тораптарды  және  энергия  үнемдегіш  телімдердегі 
жабдықтарды,  желдеткіштерді  жөндеу.    ЦРП 
топталған  ЦН-1,5  және  СИОТ  №5  циклондарын 
жөндеу.  Қалдық  көму  жобасы  бойынша  ГНС  9 
жөніндегі  жалпы  құрылыс  жұмыстары.  ГНС 
бойынша булағыш картасын құнарландыру жобасы 
бойынша жөндеу жұмыстары - 36 бірліктегі кислота 
өтетін құбырларды жөндеу. Қалдық шаруашылығы 
учаскесіндегі жабдықтар тораптарын жөндеу.  
6.  Ақмола  облысының  елді  мекендерінде  су 
бұру объектері жүйелерінің тозуы. Біршама уақыт 
аралығында  аудан  орталықтарында  кәріз  жүйелері 
коллекторларына  жөндеу  жұмыстары  жүргізілген 
жоқ. Өте қатты тозуына байланысты, кәріз жүйелері 
коллекторлары  жиі  жарылуда  және  ол  елді  мекен 
жерлерін ластауда.   
Қолданылатын шаралар (млн, тг): 
Қазіргі  кезде  Ақмола  облысының  аудан 
орталықтарындағы 
кәріз 
жүйелерінің 
коллекторлары  құрылысын  салу  және  тазартқыш 
қондырғыларға  жөндеу  жұмыстары  жүргізілуде. 
Әкімшісі  –  Ақмола  облысының  табиғи  ресурстар 
және  табиғатты  пайдалануды  реттеу  басқармасы. 
2013  жылы  облыстық  бюджет  қаражаты  есебінен 
Атбасар ауданына – 36 млн.теңге, Степняк қ. – 30 
млн.теңге,  Ерейментау  ауданына  –  58  млн.теңге 
бөлінді,  ЖСҚ  әзірлеуге  Зеренді  а.  -  8  млн.тенге 
бөлінді.  2014  жылы  Ақкөл  қ.  –  111млн.теңге, 
Макинск қ. -78 млн.теңге, Есіл қ. - 24,5 млн.теңге, 
Атбасар  қ.  -  64,8  млн.теңге,  ЖСҚ  әзірлеуге 
Шортанды  ауданына  18  млн.теңге  бөлінді.  2014 
жылы Ақкөл қ. – 105616,05 мың теңге, Макинск қ. – 
74046,35  мың  теңге,  Есіл  қ.  –  22947,7  мың  теңге, 
Атбасар  қ.  –  3693,7  мың  теңге  бөлінді. Шортанды 
ауданының  Дамса  және  Научный  кенттеріндегі 
КНС  пен  кәріз  жүйелерінің  құрылысына  ЖСҚ 
әзірлеуге  16205,7  мың  теңге  бөлінді,  сондай-ақ 
Атбасар  қ.  жауын  сулар  кәріз  жүйелеріне  күрделі 
жөндеулер жүргізуге ЖСҚ әзірлеу үшін 3693,7 мың 
теңге  сомасында  қаражат  бөлінді.  Ақмола 
облысының  аудан  орталықтарында  кәріз  жүйелері 
коллекторларына  және  тазартқыш  қондырғылары 
жаңартылды және күрделі жөндеулер жүргізілді.  
Аудан 
орталықтарында 
ағын 
сулар 
жинақтауыштарын  төгу  алдында  тазартқыш 
қондырғыларының құрылысына ЖСҚ әзірлеу. 
 
 

 
2011-2014  жылдарға  арналған  Қазақстан  Республикасының  Табиғи  ресурстарын  пайдалану  және  қоршаған 
ортаның жай-күйі туралы ұлттық баяндама 
 
82
 
2
3
.
1
1
.
2
0
1

Е
С
Э
Д
О 
Г
О 
(
в
е
р
с
и
я 
7
.
1
3
.
2

 
К
о
п
и
я 
э
л
е
к
т
р
о
н
н
о
г
о 
д
о
к
у
м
е
н
т
а

П
о
л
о
ж
и
т
е
л
ь
н
ы
й 
р
е
з
у
л
ь
т
а
т 
п
р
о
в
е
р
к
и 
Э
Ц
П

 
12.02.
 
АҚТӨБЕ ОБЛЫСЫ 
 
2014 жылға жалпы көрсеткіштер 
Субъектінің S, 
мыңшаршы шақ 
300,6 
Халқы, мың адам 
821,6 
ЖӨӨ, млрд. 
тг. 
1 876,5 
2011 жылдан бастап 2014 жыл аралығындағы негізгі экологиялық көрсеткіштер  
 
Көрсеткіштер 
2011ж. 
2012ж. 
2013ж. 
2014ж. 
ЖӨӨ бірл. шығарындылардың қарқындылығы, 
тн/млрд.тг 
81,07 
73,98 
71,23 
64,9 
Атмосфераға ластаушы заттардың шығындылары, 
мың тонна. 
119,8 
123,9 
125,4 
121,8 
ҚОҚ жұмсалған шығындар 
14,6 
17,9 
16,6 
18,2 
ЖӨӨ бірл. қалдықтардың пайда болуының 
қарқындылығы, тн/млрд.тг. 
259,13 
173,51 
138,61 
123,60 
Пайда болған қалдықтардың жалпы саны, тн.  
382 914 
290 579 
244 036 
231 940 
 
Ақтөбе  облысы  Қазақстанның  солтүстік-батыс 
бөлігінде 
орналасқан. 
Республиканың 
алты 
облыстарымен  (Қостанай,  Қарағанды,  Қызылорда, 
Атырау, 
Маңғыстау 
және 
Батыс-Қазақстан 
облыстары)  сонымен  қатар,  солтүстігінде  Ресей 
Федерациясының  Орынбор  облысымен  және 
оңтүстігінде 
Өзбекстан 
Республикасының 
Қарақалпақ  автономды  облысымен  шекараласады. 
Аймақтың рельеві – жазықты, аумақтың көп бөлігі 
–адырлы-бөктерлі жазықтар. 
Солтүстігінде  Орал  тауларының  оңтүстік  тау 
сілемдері  бар.  Орталық  бөлігінде  Мұғалжар 
тауларымен  созылып  жатыр  (657  м).  Батыс  бөлігі 
Каспий маңы  шоқысына ұласқан  Орал асты бөлігі 
бар.  Оңтүстік-Шығысында  –дөңді  құм  массивтері: 
Арал  маңы  құмы,  Үлкен  Қарақұм  және  Кіші 
Борсық.  Солтүстік-Батысында  Торғай  шоқысы. 
Аумақ бойынша ең ірі аудан – Шалқар – 61,9 мың 
шақ2.  
Халқының саны бойынша ең ірі қала – Ақтөбе – 
387,8 мың адам [11.02.01.]. 
Облыс  Қазақстанның  индустриалды-дамыған 
аймағы  болып  табылады.  Аймақ  экономикасының 
негізгі  бағыты  –  өнеркәсіптік  және  ауыл 
шаруашылық өндірісі. 
Климаты 
континенталды, 
қуаң. 
Ақтөбе 
облысының жер қойнауында алтын, күміс, кобальт, 
калий  тұзы,  ізбес,  каолин,  шыны  және  тас  түсті 
шикізат, 
табиғи 
қаптауыш 
заттар, 
мұнай 
таушайырлы  түрлері  мен  көптеген  басқалардың 
үлкен қорлары бар. 
Ақтөбе облысының қазіргі заманғы фаунасы сүт 
қоректілердің  62  түрі  (оның  ішінде  –35  аңшылық-
кәсіпшілік), құстардың 214 түрі (оның ішінде  – 80 
аңшылық-кәсіпшілік). 
Қазақстанның 
Қызыл 
Кітабына жануарлардың 10 түрі және құстардың 35 
түрі  енген.  Облыстың  аумағында  республикада 
негізгі  екі  ареал  үстірт  және  бетпақдала  киіктері 
популяциясы тіршілік етеді.  
 
11.02.1. АТМОСФЕРАЛЫҚ АУАНЫҢ ЛАСТАНУЫ. 
 
Ақтөбе облысының қоршаған ортасының аса ірі 
ластағыштары  мұнай  газ  кешеніндегі,  тау  кен 
өндірісінің,  металлургия,  химиялық  және  жылу-
энергетика  өнеркәсібінің,  коммуналдық  қазандық 
жабдықтарының  кәсіпорындары  болып  табылады. 
2011 
жылмен 
салыстырғанда 
өндірістік 
кәсіпорындар мен өнеркәсіптердің саны – 598, 2014 
жылы  585-ті  құрайды,  яғни  2,2  %-ға  төмендеген 
[11.02.01.].    
Ауа  бассейнінің  ластануының  деңгейі  облыста 
көбіне  6  ірі  кәсіпорынмен  анықталады  –  «СНПС-
Ақтөбемұнайгаз»  АҚ,  «Қазақойл  Ақтөбе»  ЖШС, 
Ақтөбе  ферроқорытпа  зауыты  және  Дон  тау-кен 
өңдеу  комбинаты  -  «Қазхром  ТҰК»  АҚ 
филиалдары,  «Ақтөбе»  МГБ  «Орталық  Азия 
Интергаз»  АҚ. Осы 6 табиғатты пайдаланушының 
үлесіне  59,1  мың  тн  немесе  атмосфераға 
тастандылардың  жалпы  көлемінің  49%-ы  жатады 
[11.02.02. C.1]. 
2014  жылға  шығарындылардың  нақты  көлемі 
121,8 мың тн. (11.02.1-сурет) [11.02.01.]. 
 

 
2011-2014  жылдарға  арналған  Қазақстан  Республикасының  Табиғи  ресурстарын  пайдалану  және  қоршаған 
ортаның жай-күйі туралы ұлттық баяндама 
 
83
 
2
3
.
1
1
.
2
0
1

Е
С
Э
Д
О 
Г
О 
(
в
е
р
с
и
я 
7
.
1
3
.
2

 
К
о
п
и
я 
э
л
е
к
т
р
о
н
н
о
г
о 
д
о
к
у
м
е
н
т
а

П
о
л
о
ж
и
т
е
л
ь
н
ы
й 
р
е
з
у
л
ь
т
а
т 
п
р
о
в
е
р
к
и 
Э
Ц
П

 
 
 
11.02.1-сурет. Ластағыш заттардың құрамы бойынша атмосфераға жалпы шығарындылары, 
мың тонна 
 
Жалпы  көлемнің  едәуір  үлесін  ластағыш 
заттардың  шығарындылары  автокөліктен  (40,6%). 
Автомобиль  көлігінен  қаланың  атмосфералық 
ауасы  жүктемесін  төмендету  мақсатында  2014 
жылы  «Ақтөбе  қаласының  солтүстік  айналым 
бағыты» автожолының құрылысы аяқталды, Ақтөбе 
қаласының  11  шағын  ауданында  алып-салмалы 
көпірдің  құрылысы,  жол  қабатының  жағдайын 
жақсарту  және  т.б.,  бұл  қаланың  орталық  бөлігін 
транзиттік көліктен босатуға және Ақтөбе қ. бөлек 
учаскелерінде  ЛЗ  шығарындыларын  азайтуға 
мүмкіндік берді [11.02.02. C.1]. 
Болжамдық  деректер  бойынша  2013  жылға 
ілеспе  мұнай  газды  пайдалану  көлемі  2012  жылы 
3191,098 млн. м.3 қарсы 3 641,21 млн. м.3 құрады, 
жағылған  газдың  көлемі  есептік  мерзімге  475,729 
млн. м.3 құрады, бұл 505,826 мың м3 жағылған 2012 
жылдың осындай мерзімімен салыстырғанда 30,097 
млн.м.3-қа аз. Шырақты қондырғыларда жағылатын 
ілеспе  мұнай  газдың  көлемі  жыл  сайын  мұнайлы 
газды  пайдаланудың  есебінен  азаяды.  «Ақтөбе 
ҚазақОйл»  ЖШС  2013  жылы  табылған  газдың 
көлемі  –  560,87  куб.м.  құрады,  пайдаланылғаны  - 
289,4  куб.м.  –  52  %-ы,  жағылғаны  -  271,47  куб.м. 
«СНПС-  Ақтөбемұнайгаз»  АҚ  табылған  газдың 
көлемі  –  3479,0  куб.м.  құрады,  пайдаланылғаны  - 
3336,2 куб.м. – 96 %, жағылғаны - 144,1 куб.м. 
Болжамдық деректер бойынша 2014 жылдың 12 
айына ілеспе  мұнайлы газды табудың көлемі  2013 
жылы 4126,292 млн. м.3-қа қарсы 4020,335 млн. м.3-
ты  құрады.  Шырақты  қондырғыларда  жағылатын 
ілеспе  мұнай  газдың  көлемі  жыл  сайын  мұнайлы 
газды пайдалану есебінен азаяды. 
Стационарлық 
көздерден 
атмосфераға 
ластағыш  заттар  шығарындыларының  жалпы 
көлемінен  (178,3  мың  тн.)  шырақтарда  ілеспелі 
газды жағу үлесіне 41,263 мың теңге немесе 23%-ға 
келеді  (2013  жылға).  Стационарлық  көздерден 
атмосфераға ластағыш заттар шығарындыларының 
жалпы  көлемінен  (169,5  мың  тн.)  шырақтарда 
ілеспелі газды жағу үлесіне 36,5 мың теңге немесе 
21,5%-ға келеді (2014 жылға). 
Шырақты қондырғылардан ластағыш заттардың 
барлық  шығарындыларының  96,9%-ы  3  мұнайгаз 
шығаратын және өңдейтін кәсіпорындарға жатады - 
«СНПС-Ақтөбемұнайгаз»  АҚ,  «Қазақойл  Ақтөбе» 
ЖШС және «Аман Мұнай» ЖШС 
«Қазақойл  Ақтөбе»  ЖШС  компаниясы  есеп 
(2013ж.)  беру  кезеңінде  эмиссияға  рұқсат 
берілмеген  газды  пайдаланғаны  үшін  1,3  млрд. 
теңге  сома  көлемінде  әкімшілік  жауапкершілікке 
тартылды. ЖШС-ға қоршаған ортаға келтірілген 6,5 
млрд. теңге зиянның орнын толтыру туралы шағым 
ұсынылды.   
Осыған  ұқсас  бұзушылық  үшін  «СНПС-
Ақтөбемұнайгаз»АҚ  әкімшілік  жауапкершілікке 
тартылды.  ЖШС  қоршаған  ортаға  келтірілген  2,4 
млрд. теңгеге жауапкершілікке тартылды және 5,4 
млрд.  теңгеге  зиянның  орнын  толтыру  туралы 
шағым ұсынылды.      

Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   12   13   14   15   16   17   18   19   ...   44




©emirsaba.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет