Жылы Шығыстың ғұлама ойшылы Әбу Насыр әл-Фараби (туғанына 1150 жыл) еңбектерінің Тәуелсіз Қазақстанда бағалануы


Қазақстанда тың және тыңайған жерлерді игерудің экологиялық ұтымсыз жақтарын ашып көрсетіңіз



бет162/354
Дата09.05.2022
өлшемі1,03 Mb.
#33698
1   ...   158   159   160   161   162   163   164   165   ...   354
Қазақстанда тың және тыңайған жерлерді игерудің экологиялық ұтымсыз жақтарын ашып көрсетіңіз.

Сонымен бірге, Қазақстан астықты шет елдерге экспорттаушы елге айналды. Тың игерудің экологиялық және рухани зардаптары болғанымен, ол XX ғасырдың аса ірі экономикалық жобаларының бірі болды.

Топырақ эрозиясы– жердің құнарлы, қара топырақты қабатының жыртылғаннан кейін сумен шайылуы немесе желмен ұшырылу құбылысы.

Сол сияқты тың науқаны кезінде істің басы-қасында жүріп, басшылық қызмет атқарған Федор Моргун өзінің естелігінде: «Тың игеру қарқын алған 1955 жылдың өзінде қатты эрозия басталды. Жердің ылғалды қабаты жойылғандықтан күннің ыстығы 60 градусқа дейін жетті. Жер бедері тілім-тілім, торкөзденіп жарылды. Солтүстік аймақтарда бұрын болмаған шаң боран пайда болды. Тыңда таза пардың көмегінсіз шығымды егін өсіре алмайсыз. Егіншілік тәжірибесінде жылына 300-350 миллиметр кем ылғал түстетін ауданда парды қолданбай астық алу мүмкін емес еді» дейді

1959 жылы қазақтың саны 2млн 700 мың болды., 29%; республика тұрғындары 9 млн 295 мың адамға жетті

 тың игерілген кезде Қазақстанның 5 облысында 200-ден астам ауылдық және село аттары орыс тілінде қайта өзгерді. .

 1960 жылдарға қарай Қазақстанның тың өлкелерінде 9 млн га жер жел эрозиясына ұшырады.

 Тың игерілген облыстарда 700 қазақ мектебі жабылды

 Тың игеру нәтижесінде Қазақстан КСРО-дағы ең ірі астықты республикаларының біріне айналды.





  1. Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   158   159   160   161   162   163   164   165   ...   354




©emirsaba.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет