Тақырып 8. Әуе кеңістігін қорғаудың әлеуметтік-экономикалық мәселелері
1. Ауаның маңызы және оның құрамы
2. Әуе бассейінін қорғау
3. Әуе кеңістігінің сапасын бағалау
1. Ауаның маңызы және оның құрамы
Атмосфера гректің тілінен «бу» және «шар» деген сөзіне шыққан. Ол жерді айнала қоршап тұрған газды қабат. Оның қалыңдығы 100 км - ге дейін жетеді. Ауа әр түрлі газдардың қоспасы. Оның құрамы, негізінен, азот пен оттегінен тұрады. Бұл газдар су мен жер қыртысында да бар. Жер бетіндегі тіршілік тек ауа бар жерде ғана болады. Ауа планетаның сыртқы қабығы, ел тіршілік атаулының бәрін космостың ультракүлгін сәулелерінің жерінен сақтайтын өзендік еркешіліге бар қабат.
Атмосфера төмендегідей негізі қабаттардан тұрады. Ауаның негізі бөлігі (80%) жердің төменгі тропосфера қабатында шоғырланған. Бұл қабат жер белдеулеріне байланысты 8 - 17 км биіктікке дейін барады. Одан әрі 18 - 20км -лік биіктікте температураның төмендеуі тоқтап – 60 - 70º С көлемінде болып тұрады. Атмосфераның бұл бөлігін тропопауза дейді.Келесі стратосфера қабаты жердің бетінен 20-50 км биіктікте. Ауаның қалған бөлігі осы қабатта. Мұнда жердің бетінен әр км-ге биіктеген сайын температура 1- 2 ºС ға жоғаралайды, 50 - 55 мм биіктігі стратопаузадағы температура 0ºС - ға жетеді
Одан әрі мезасфера қабаты 55 – 80 км биіктікте орналасқан. 80 км биіктікте мезопаузада температура 75 – 90 ºС жетеді.
Одан жоғары - ионосфера мен экзосфера 1500 – 3000 км дейін орналасқан.
Атмосфераның ауасы бірнеше газ затарының жиынтығынан тұрады,оны мына таблицадан көруге болады.
Достарыңызбен бөлісу: |