Жасанды мүшелер
БОӨЖ
Орындаған:Жұман Асет
Тобы:113А
Жоспар:
I.
Кіріспе
II.
Негізгі бөлім.
1.
Ағзаға сырттай орнатылатын
жасанды мүшелер.
2.
Ағзаға іштей орнатылатын жасанды
мүшелер.
III.
Қорытынды бөлім.
IV.
Пайдаланылған әдебиеттер.
Кіріспе:
Қазіргі заманғы медициналық техника адам
мүшелерінің бөлігін немесе түгелдей алмастыруға
қабілетті.
Адам ағзасының кез келген мүшесінің функциясын
атқаратын аппараттарды
жасанды мүшелер
деп
атайды. Біздің өмірге маңызды ағзаларымыздың істен
шығуы өлімге алып келеді, егер оған алмастырушы
табылмаса . Алмастырушы ретінде басқа адамның
алынған трансплантат немесе адамның өзі жасаған
жасанды ағзаларды қолданады
.
1.Сырттай орнатылатын
Жүрекке,өкпеге,бүйрекке өте күрделі
операциялар жасаған кезде олардың
жұмысын тоқтатып ,осы мүшелердің
А
ғ
за
ғ
а іштей
орнатыл
ғ
ан
А
ғ
за
ғ
а сырттай
орнатыл
ғ
ан
қызметін атқаратын “жасанды
қанайналым аппараты”,”жасанды өкпе”,
“жасанды бүйрек”,
“жасанды жүрек” орнатылады.
Жасанды өкпе
Минутына 40-50 рет ауа үрлейтін,
пульстандыратын насос.
Бұл аппарат гофрирондалған металлды
матадан немесе
сильфонды
пластинкасына
жасалған. Аппар
тазартылған және қажетті
температураға келтірілген
ауаны
бронхыларға үрле
Жасанды қанайналым
аппараты
оның шлангалары
қантамырларға
хирургиялық жолмен
орнатылады. Ең бірінші
аппарат 1812 жылы
жасалған. Қазіргі кезде
“Поиск”
атты модель кеңінен
қолданылады.Ол
алғашында латексті
резинадан,содан
силиконнан жасалды
.
Жасанды жүрек
Қазіргі кездегі ең
жақсы жасанды
жүрек “ Новакор” 400
мың доллар тұрады.
Ол бір жылға дейін
жұмыс жасайтын
аппарат.Ол екі
пластмасса
қарыншадан,бақылау
мониторынан,
аккумуляторлы
батареядан тұрады.
Бұл аппарат өте ертеден қолданылады.
1837 жылы Т.Грехен
“диализ”
терминін
енгізген болатын. Бірақ тек 1912 жылы
осыған негіз бола отырып АҚШ- та
аппарат құрастырылған.
“Жасанды
бүйрек”
аппараты жартылай өткізгіш
мембрана негізінде. Оның бір жағынан
тазартылған қан,екінші жағынан- тұз
ерітіндісі ағады
.
Ең алғаш
“ жасанды бүйрек”
1943 жылы В.Колффом мен
Х.Беркомның еңбектерінің
арқасында іске қосылды.
1960
жылы Ф.Киил полипропиленді
диализаторды құрастырды. Қазіргі
кезде диализатордың осы моделі
бүкіл әлемде қолданылады
.
2.Организмнің ішіне
орнатылатын мүшелер
Организмде жұмыс жасау
қабілетінен айырылған
мүшенің орнына
орналастырылатын сол
мүшенің қызметін орындауға
арналған
жасанды мүшелер
Жасанды ішек
2009 жылы ағылшын ғалымдары
асқорыту кезіндегі табиғи мүшенің
физикалық және химиялық
реакцияларын орындауға қабілетті
жасанды ішекті ойластырып шығарды.
Мүше коррозияға ұшырамайтын
Ол табиғи қанның тек екі
қызметін атқарады.
Оттегіні
ң
жасушаларда
қ
аны
функциясын ат
қ
арады
Қ
ан
элементтеріні
ң
к
ө
лемін
ү
лкейтеді
Алынып-
салынбалы
ұшырамайд
Т
к
ұ
о
ра
р
қт
р
ы
о
ті
з
с
қ
и
ы
я
зы
ғ
л
а
иекке
бұралып
салынады,материалы
к
ы
орр
.
озияға ұшырамайды.
Жасанды көз
Қазіргі кезде
бионикалық
жасанды көзге көп
мән берілуде. Ол
кескінді объект
немесе фигура
ретінде емес,
табиғи көз секілді
нақты келбетін
беруге арналған.
Биоэлектрикалық протездер-
бұлшықеттің жиырылу
кезіндегі пайда болған электр
тоғының элетродтарын
есептеп,қозуды
микропроцессорларға
жеткізеді,ал ол өз кезегінде
мүшені қозғалысқа келтіреді
Профессор Маркрам
болжамы бойынша 10
жылдан кейін жасанды ми
адамға орнатылмақ.
Жасанды ми проектісі
2005 жылдан
басталған.Ғалымдарда
жасанды мидың
компьютерлі моделі
құрастырылған. Ол
мыңдаған нейрондардан
құралады. Олар бірігіп ми
жүйесін құрайды
.
Уейк –Фореста Университетіні
ң ғ
алымдары
жасанды бауырды
ң
прототипін
құ
растыр
ғ
аны туралы хабарлады. Оларды
ң
айтуы бойынша жануарды
ң
бауырын алып
онда
ғ
ы жасушаларды арнайы жу
ғ
ыш
құ
ралмен
ө
лтіріп оны
ң
орнына адам
жасушаларын енгізген. Оны арнайы
құ
рыл
ғ
ы
ғ
а
қ
ос
қ
анда ,а
ғ
за ішіндегі бауырды
ң
имитацияларын орындау
ғ
а
қ
абілетті бол
ғ
ан.
Жасанды жүрек өткен ғасырдың
60шы жылдары жасалынған.Бірақ
нақты жүректің қызметін атқаратыны
жуырда ғана іске қосылды.Ең бірінші
жасанды жүрек 2007 жылы фитнес
жаттықтырушыға орнатылған.
Қызықты дерек
Ғалымдар ең арзан жүрек ойлап тапты
Индияның
Кхапур қаласының технологиялық институтында
өте арзан тұратын жүрек жасады. Суджой Гуханың
айтуы бойынша бұл модель ең тиімді болмақ. Оның
бағасы 2 мың доллар. Оның бұлай болу себебі
негізге тараканның жүрегі алынған.Тараканның
жүрегі 13 камерадан тұрады,ол өте мықты жүрек
болмақ. 2009 жылы жасанды жүректі ешкіге
орнатып жақсы нәтижеге ие болған. Осылай
жалғаса берсе бұл жасанды жүректі адамға
қолдануға болады деген болжам бар.
Қорытынды:
Жасанды мүшелер көптеген
адамдардың өмірін аман алып
қалуға негіз болады. Медициналық
техниканың алға басуының бірден-
бір көрсеткіші жасанды мүшелер
болып табылады.
Достарыңызбен бөлісу: |