Жоспар Кіріспе I. Тасымалдау шартының ТҮсінігі


II. ТАСЫМАЛДАУ ШАРТТЫҚ МІНДЕТТЕМЕЛЕРІ ЖӘНЕ ОЛАРДЫ ҚҰҚЫҚТЫҚ РЕТТЕУ.ТАСЫМАЛДАУ ШАРТЫ ТУРАЛЫ ЖАЛПЫ ЕРЕЖЕЛЕР



бет4/11
Дата05.05.2023
өлшемі71,62 Kb.
#90133
1   2   3   4   5   6   7   8   9   10   11
II. ТАСЫМАЛДАУ ШАРТТЫҚ МІНДЕТТЕМЕЛЕРІ ЖӘНЕ ОЛАРДЫ ҚҰҚЫҚТЫҚ РЕТТЕУ.ТАСЫМАЛДАУ ШАРТЫ ТУРАЛЫ ЖАЛПЫ ЕРЕЖЕЛЕР
2.1. Тараптардың құқықтары мен міндеттері

Тасымалдау шартының сипаттамасы. Тасымалдау шартының спецификалық белгілері жүкті тасымалдау шартында барынша айқын көрінеді. Өзінің табиғаты бойынша бұл нақты жағдай, тасымалдаушы сеніп тапсырылған жүкті межелі жерге жеткізуге міндеттенеді. Осылайша, тасымалдау шартын жасау тараптардан тасымалдау шартының алғы шарты ретінде бағалануы мүмкін белгілі бір әрекеттерді жасауды талап етеді. Кейбір жағдайларда тасымалдауға мүдделі жүк жөнелтуші мәлімдеме (тапсырыс) жасайды. Тасымалдаушы көлік құралдарын сертификатпен қамтамасыз етуі керек (яғни олар жарамды болуы керек.


Жүк жөнелтуші тасымалдауға жүкті қамтамасыз етуі керек. Темір жолдар мен жүк жөнелтушілер (жүк алушылар) жүктерді тасымалдауға қысқа мерзімді және ұзақ мерзімді шарттар (келісімшарттар) жасай алады. .Бұл Қазақстан Республикасы Азаматтық кодексінің 692-бабымен және Қазақстан Республикасының «Темір жолдар туралы» Заңының 38-бабымен реттелетін тасымалдауды ұйымдастыру туралы шарт.
Бұл тасымалдаудың ерекше түрі.Негізгі тасымалдау.Келісімшартта (болашақта) көзделген жағдайларда (АК-тің 390-бабы) тараптардың міндеттемесін ескере отырып.
Әрине, оқулықтағы барлық өзекті мәселелерді қамту мүмкін емес, бірақ қазіргі жағдайда жоспарлаудың әкімшілік актісіне тек тасымалдауды ұйымдастыру туралы келісім ғана балама болып табылатынын атап өткен жөн. Бұл ретте тараптардың тасымалдау шартында тікелей көрсетілген құқықтары мен міндеттерін анықтау маңызды. Тасымалдауды ұйымдастыру туралы шартта тасымалдаудың көлемі, мерзімі, сапасы және көлік құралдары мен жүктерді тасымалдауға берудің өзге де шарттары айқындалады.
Тасымалдау шарты екі жақты және ақылы шарт болып табылады, оның ерекшеліктері оның элементтерін, оның ішінде арнаулы тұрмыстық жүктерді тасымалдау шартының мазмұнын одан әрі қарастыруда көрініс табады. Заңнама (жүк) тасымалдау шартына қатаң талаптар қояды. Ол көліктік жүкқұжаттарды, жүкқұжаттарды, коносаменттерді немесе көлік туралы заңнамада көзделген басқа да жүк құжаттарын толтыру арқылы ресімделеді. Коносамент (коносамент және коносамент) шарттың негізгі шарттары туралы мәліметтерді қамтиды. Оның (басқа көлік құжаттарының) нысанын Қазақстан Республикасының Көлік және коммуникациялар министрлігі жасайды. Осылайша, тасымалдау шарттары жазбаша түрде арнайы нысанда бекітілген деп айтуға болады. Тасымалдау шартының ерекшелігі оған қатысушылардың құқықтары мен міндеттерінің көпшілігі нормативтік құқықтық актілермен тікелей реттеледі. Жалпы, тасымалдау шарттары жалпыға ортақ. «Көлік туралы» Қазақстан Республикасы Заңының 11-бабына сәйкес, Қазақстан Республикасының көлік кодекстерінде (жарғыларында) көзделген жағдайларды қоспағанда, тасымалдаушы. Жеке және заңды тұлғалардың тасымалдаудан бас тартуға құқығы жоқ. Тасымалдау мен басқа да қамтамасыз етуді ұйымдастыру мен жүзеге асыруға байланысты шарттық міндеттемелер Қазақстан Республикасының, сондай-ақ басқа мемлекеттердің шарттық құқығының жеке саласы болып табылады.
Көлік – техногендік, техникалық жабдықталуының жоғары деңгейімен, қоғам мен мемлекеттің өмір сүруі үшін стратегиялық маңыздылығымен сипатталатын салалардың бірі. Сондықтан тасымалдау қатынастары дәстүрлі түрде көлік құқығы шеңберінде қарастырылады және техникалық регламенттердің көптігімен сипатталады.
Сонымен қатар, азаматтық-құқықтық реттеу саласына, сондай-ақ сақтандыру қатынастары мен несиелік қатынастарға міндетті (тауар-ақшалай) сипаттағы көлік қызметтерінің тобы кіреді. Айта кету керек, бұрын олардың екі жақты, яғни азаматтық құқық, сонымен қатар қазіргі терминологиядағы жария құқық сипаты бар екені мойындалған.
Олар әкімшілік актілерден (яғни тасымалдауды жоспарлау актілерінен) және шарттардан туындауы мүмкін. Нәтижесінде көліктік міндеттемелер туралы сөз болды. Қазіргі уақытта жоспар тек тасымалдаумен айналысатын ұйымдардың ішкі, шаруашылық қызметі үшін маңызды, 1 сондықтан тасымалдау шарттары – тасымалдау шарттары туралы ойымызды дамытқан дұрыс болар еді.
Бұл көліктің экономиканың ерекше саласы, тәуекелі жоғары, техникалық күрделі және тәртіпті жүйе ретіндегі ерекшелігін ескермеуге болмайды дегенді білдірмейді. Сондықтан тасымалдаудың шарттық міндеттемелері көлік түсінігін, оның жұмыс істеу стандарттарын және ұйымдастырушылық алғышарттарын (мысалы, көлікті мемлекеттік реттеуге қатысты) анықтайтын ережелермен қамтамасыз етіледі.
Қазіргі уақытта қоғамдық көлікті басқару келесі міндеттерді шешуге бағытталған:
-көлік саласындағы Қазақстан Республикасының мүдделерін қорғауға;
-көлік саласында мемлекетаралық және халықаралық ынтымақтастықты жүзеге асыруға;
-меншік нысанына қарамастан көліктің барлық түрлерінің құқықтық және нормативтік мәртебесін айқындайтын заңдар мен басқа да актілердің, стандарттардың, ережелердің жобаларын әзірлеу;
-көліктің барлық түрлерін дамытудың тұжырымдамалары мен мемлекеттік (ұлттық) бағдарламаларын әзірлеуге; инвестициялық, ғылыми-техникалық және әлеуметтік саясатты, сондай-ақ кадрларды даярлау мен тәрбиелеуді қалыптастыру және жүзеге асыру;
-көлік қызметін тұтынушылардың құқықтарының сақталуын бақылауға;
-мемлекет пен республика халқының болжау мен тасымалдауға қажеттілігін уақтылы және сапалы қанағаттандыруға;

- Қазақстан Республикасының көлік кешенін үйлестіру және мемлекеттік реттеу функциясын жүзеге асыру.


Осының негізінде мемлекет ұйымдық алғышарттар мен көлік инфрақұрылымын жасайды және тасымалдау шарттарын бекіту үшін басқа да шараларды қабылдайды. Қоғамдық көлік қызметін көрсетуге арналған теміржол вокзалдарын, порттарды, порттарды, әуежайларды, жаяу жүргіншілер көпірлері мен тоннельдерін, жолаушылар платформаларын және басқа да объектілерді салу оны жеке кәсіпкерлер қаржыландыруымен қатар республикалық және жергілікті бюджеттер есебінен жүзеге асырылады. Мұндай қызметтер тасымалдау үшін айтарлықтай қосымша құндылыққа ие болады.
Елдің әртүрлі аймақтарына жүктер мен адамдарды үздіксіз жеткізуді қамтамасыз ету болып табылатын көліктің тікелей мақсатына тасымалдау шарты арқылы қол жеткізуге болады, бұл өз кезегінде процесті қамтамасыз ететін өзара тығыз байланысты түрлері бар. тасымалдау. Осыған байланысты шартта көлік қатынастарының пайда болуы мен жүзеге асуы, оларға қатысушылардың тиісті тәртібі және т.б. қамтамасыз ететін құқықтық құралдардың бірі болып табылады.
Қолданыстағы заңнама тасымалдау шарттарының мынадай түрлерін белгілейді: а) жүктерді тасымалдау шарты; б) жолаушыны (және қол жүгін) тасымалдау шарты; в) кемені жалдау шарты; г) тасымалдауды ұйымдастыру туралы келісімдер; д) көлік ұйымдары арасындағы келісімдер; д) қоғамдық көлікті тасымалдау шарты; ж) көлік экспедициясының шарттары. Бірақ бұл жағдайлардың кейбірі көлік түріне байланысты өзгеретінін ескерсек, тасымалдау жағдайларының құрылымы өте үлкен болып көрінеді.Жүктерді, жолаушыларды және багажды тасымалдау шарт негізінде жүзеге асырылады.
Тасымалдау шарты бойынша тасымалдаушы жүкті немесе жолаушыны (багажды) межелі жерге жеткізуге міндеттенеді, ал жүк жөнелтуші немесе шартта көрсетілген басқа тұлға жолаушы көрсеткен көлік қызметі үшін ақы төлеуге міндеттенеді. Тасымалдау шарты осы міндеттемелер арасындағы аралық болып табылады. Біз оның мазмұнын, сондай-ақ басқа негізгі жеткізу шарттарының мазмұнын кейінірек қарастырамыз.
Жоғарыда айтылғандай, бұл міндеттемелердің ерекшеліктері олардың туындайтын салаларына байланысты. Сондықтан көлік ұғымы заңнамада жеке қарастырылады және кез келген көлік құралы орындауы тиіс көптеген арнайы талаптар бар.
Көлік түрлері. Объективті себептерге байланысты ажыратуды қажет ететін бірнеше көлік түрлері бар, олардың ерекшеліктері мен көлемі пайдаланудағы айырмашылықтарды тудырады және олардың кез келгенінің тасымалдау шарттарының мазмұнына айтарлықтай әсер етеді.
Қазақстан Республикасының көлігі – оның аумағында тіркелген темір жол, автомобиль, теңіз, ішкі су, әуе, қалалық электр көліктері. Оның бір түрі магистральдық құбыр көлігі болып табылады. * Бұл көлік түрлері Қазақстан Республикасының көлік жүйесін құрайды.




Достарыңызбен бөлісу:
1   2   3   4   5   6   7   8   9   10   11




©emirsaba.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет