Жоспар: Кіріспе

Тастардың пайда болуы себептері өте көп. Олардың бәрін жергілікті жене жалпы себептер деп екіге белуге болады. Жалпы себептерге зат алмасу үрдісінің бұзылуы кіреді. Холестерин алмасуының бүзылуы өт жолдарында холестериннен түзілген тастардың пайда болуына соқтырады. Нуклеопротеидтер алмасуының бүзылуы нәтижесінде несеп жолдарьшда несеп кьппқылының тұздары шөгіп қалады. Жергілікті себептерге: 1) ағзаның секреторлық жөне реабсорбциялық қызметінің бұзылуы; 2) секреттің іркіліп қалуы; 3) жергілікті қабыну үрдістері кіреді. Сонымен қатар, "қорғаушы коллоидтар" деп аталушы биоколлоидтардың да маңызы өте зор - олар ерімейтін заттарды ерітіндіде шөктірмей сақтап тұрады. Осы рөлді өт жолында өт қышқылы, несеп жолдарында несеп қышқылы атқарады.

Өт тасы (өттасы ауруы). Өттің көлемі үлкейген, қуысы кеңейген,

онда қырлы, қою қоңыр, сұр және жасыл түсті бірнеше қабатты немесе дөңгелек пішінді тастар бар. Өт қабырғасы қалыңдаған, тығыз консистенциялы, кескенде ақ, кілегей қабаты тегіс, өзінің барқытын жиі жоғалтады. Кілегей қабатта көптеген сары-қоңыр тығыз майда түйіршіктердің тұнғанын байқауға болады.

Ал қабыну үрдісінде түзілген заттар тастың органикалық ядросы рөлін атқарады. Осы органикалық затқа тұздар шөге бастайды. Тастардың үлкендігі де өр түрлі, кейбіреуі тек микроскоп астында анықталса, екіншілері бірнеше килограмға дейін жетеді. Мысалы, Самарканд медицина институтының патологиялық анатомия кафедрасында қуық ішінде үлкендігі 20x10 см тас сақталған.

Тастар өт жөне несеп жолдарында көп кездесіп осы ағзалардың созылмалы ауруларьша себеп болады. Өттасы ауруы өт қалтасында, өт жолдарында таза холестериннен, өт пигменттерінен, кальцийден түзілген және аралас құрамды тастардың пайда болуымен сипатталады. Тастың химиялық қүрамы организмде қайсы зат алмасуы бүзылғанынан хабар береді. Тастардың өт жолында тығыздалып қалуы сарғаю белгілерімен көрініс береді немесе өт қалтасының қабынуына соқтырады. Өттің өт жолында іркіліп қалуы билиарлы циррозбен асқынады.