К ә с І п т І к б І л І м б е ру г. В. Ярочкина электротехника негіздері
жүктеу/скачать 7,04 Mb. Pdf көрінісі
|
| 3.2.3. ӚЗАРА ИНДУКЦИЯ
Егер екі индуктивтік шарғы бір бірінен біршама ара- қашықтықта орналасқан (3.11.-сурет) және олардың бірінің бойымен (1) ӛзгеретін ток ӛтуде. Онда осы токпен қозатын магниттік ағынның бӛлігі екінші индуктивтік шарғының (2) айналмаларынан ӛтеді және оның ішінде ӛзара индукция деп аталатын ЭҚК пайда болады. Егер екі тҧйық контур немесе екі кондуктивтік шарғылар 1 және 2 (3.11.-сурет) бір бірімен жалпы магниттік ағынымен Ф 12 ілініскен болса, онда мҧндай контурлар немесе индуктвитік шарғылар индуктивтік немесе магнитті байланысқан деп аталады. Екінші индуктивтік шарғының тҧйық тізбегінде ӛзара индукциясының ЭҚК әсерінен ӛзара индукциясының электр тогы пайда болады. Ол бірінші индуктивтік шарғының айналмаларын тҥзіп ӛтетін магниттік ӛрістік пайда болуын тудырады, нәтижесінде, оның ішінде сонымен қатар ӛзара индукциясының ЭҚК пайда болады. Аталмыш қҧбылыс ӛзара индукция деп аталады. Екінші индуктивтік шарғыда пайда болатын ӛзара индукциясының ЭҚК шамасы мӛлшерлеріне, индуктивтік шарғылардың орналасуына, олардың ӛзекшелерінің магниттік ӛтімділігіне, сондай-ақ, бірінші индуктивтік шарғыдағы ток кҥшінің ӛзгеру жылдамдығына байланысты болады. Аталмыш тәуелділікті келесі формуласымен ӛрнектеуге болады. Мҧнда М – индуктивтік шарғылардың мӛлшерлеріне, олардың орналасуларына және индуктивтік шарғылардың арасындағы магниттік ӛтімділігіне байланысты шама. Ол ӛзара индуктивтілік деп аталады және генримен ӛлшенеді (Гн). Осы формуладағы «-» таңбасы ӛзара индукция ЭҚК оны туындатқан салдарына қарсы әсер ететіндігін кӛрсетеді. 3.11.-сурет. Ӛзара индукция: 1,2 – индуктивті-байланысқан шарғылар. Ӛзара индукция магниттік ӛрістер арқылы әртҥрлі электрлік ӛрістерді байланыстыру мҥмкіндігін береді. Ӛзара индукция қҧбылысы трансформаторларда, радиотехникалық қҧрылғыларында және автоматика қҧрылғыларында кеңінен қолданылады. |