1.
Тҧрақты ток қозғалтқышының якорь жиілігінің саны
қандай
параметрлерге байланысты болады?
2.
Тҧрақты ток қозғалтқышының жылдамдығын ӛзгертудің қандай
әдістері сізге белгілі?
3.
Тҧрақты тоқ қозғалтқышының айналу жылдамдығын реттеудің
келесі әдістерінің қайсысысы кӛлікте қолданылады?
7.4.8.
ТҦРАҚТЫ ТОК ЭЛЕКТР ҚОЗҒАЛТҚЫШТАРЫН
ІСКЕ
ҚОСУ
Қозғалтқышты іске қосу ҥшін ҥш әдісті қолдануға болады. Тікелей іске
қосу, реостатикалық іске қосу және қоректендіргіш кернеуді ӛзгерту арқылы
іске қосу.
Тікелей іске қосу.
Тікелей қосу кезінде қозғалтқыштың якорь
орамасын тікелей электр желісіне қосады. Әдетте, тҧрақты ток
электрқозғалтқыштарында номиналды ток бойынша якорь орамасы тізбегінің
ішкі кедергі кернеуінің тӛмендеуі 5-10% қҧрайды.
Сондықтан тікелей іске қосу ҥшін ток 1я = (10-20) 1ном,
мҧнда машинаға жол берілмейді.
Осы себеппен іске қосу
ӛте тӛмен қуатты қозғалтқыштар ҥшін қолданылады
(бірнеше жҥздеген ваттқа дейін). Мҧндай қозғалтқыштарды
тікелей іске қосқан кезде іске қосу тогы 4сек = (4,6) 4 м.
Реостатикалық іске қосу.
1, 2, 3 қысқа арнайы ажыратқыштарды
(контакторлар) іске қосу процесінде тҧйықталатын Р1, Р2, Р3
бірнеше
сатылар (секциялар) бар іске қосу реостатын RH (7.26-сурет) якорь тізбегіне
токты шектеу ҥшін қосатын реостатты іске қосу кеңінен қолданылады.
Сонымен қатар, реостаттың кедергісі біртіндеп тӛмендейді. Бҧл
қозғалтқыштың барлық жеделдеу уақытында іске қосу сәтінің жоғары мәнін
қамтамасыз етеді.
Реостатикалық іске қосу процесінде тоқтың және іске қосу сәтінің
кейбір тербелістері (тартылыс кҥші) орын алады.
Дегенмен, іске қосу
реостатының жеткілікті дәрежедегі кезеңдері ҥшін бҧл тербелістер
жылжымалы қҧрамның жҧмысына теріс әсер етпейді.
Тәуелсіз және параллель қоздыруы бар
электр қозғалтқыштарының
реостатикалық іске қосылуы іске қосу ревостаттың жеке кезеңдерін біртіндеп
ажырату арқылы жҥйелі қоздыру жҥйесіндегідей жҥргізіледі.
Реостаттық іске қосуды локомотивтер мен пойыздарда қолданады.
Электрпоездарға жататын поездың шамалас тҧрақты кӛлемі кезінде іске қосу
реостатының кезеңдерін ажырату автоматты тҥрде болады. Осы мақсатта
7.26-сурет.
Электрқозғалтқ
ыштың
іске
қосу
реостатының
қағидалы
схемасы
электрпоездарда іске қосу тогы кӛрсетілген шамаға дейін кеміген кезде
орындалатын арнайы жылдамдату (минималды ток релесі)
релесі
қарастырылған және сол арқылы тиісті контакторлардың тҧйықталуын
қамтамасыз етеді. Іске қосу реостатының локомотив кезеңдерінде машинст
контроллері деп аталатын қол аппаратының кӛмегімен поезд қозғалысының
жылдамдығының ҧлғаю шамасы бойынша ажыратылады. Алайда,
кейбір
локомотивтерде іске қосу реостатының кезеңдерін автоматты тҥрде
ажыратуды сол немесе басқа жылдамдықты пайдаланылады.
Достарыңызбен бөлісу: