Тұрақты ток машиналарының жұмыс ерекшеліктерін қарастырайық.
Ток қылшақтың ағымдық ӛтпелі контакт арқылы ӛткен кезде,
коллекторда ҧшқын пайда болуы мҥмкін. Ол әрине, керек емес. Себебі ол
коллекторды және қылшақтарды бҧзады. Ҧшқынды азайту ҥшін коллекторды
мерзімді жону, ӛңдеу және басқа да сырғушы контактіні жақсы кҥйде сақтау
ҥшін шаралар орындалуы керек.
Якорьдың ағымы машинада ӛзіндік магниттік ағын жасайды. Ол
машинаның магниттік ағындарын бҧрмалайды және тіпті азайтады. Бҧл
қҧбылысты якорь реакциясы деп атайды. Якорьдың реакциясы себебінен
машинаның ЭҚК тӛмендейді және коллектордың жҧмыс жағдайы
нашарлайды. Сонымен қатар қылшақтар астында ҧшқындар арта тҥседі.
Машинаның негізгі 1 полюстары арасында коммутацияны жақсарту ҥшін
қосымша тіректер 2 орнатылады (7.21-сурет). Коллектордың орамдар тогы
коммутация аймағында якорьдың магнитті ағынына қарама-қарсы магнитті
ағынды жасайды.
Машинаның негізгі полюстерінің ойықтарында якорь реакциясын
толығымен ӛтеу ҥшін 3 ӛтемдік орамды орналастырады. Осы ораммен пайда
болатын ағым якорь орамасына қарсы бағытталған.
Есте сақтаңыз ■ Тҧрақты токтың қозғалтқышы мен генераторы бірдей қҧрылғыны
иеленеді. Якорь мен полюстердің ӛзекшесін электротехникалық болат
табақшаларынан қҧйынды токтарының және асыра магниттелуі салдарынан
болатын шығындарды азайту ҥшін алынады. Тҧрақты ток машинасының
басты ерекшелігі - якорь орамасы мен сыртқы электр тізбегі арасындағы
коллектордың және сырғушы байланыстың болуы.
