К ә с І п т І к б І л І м б е ру г. В. Ярочкина электротехника негіздері



Pdf көрінісі
бет139/243
Дата06.01.2022
өлшемі7,04 Mb.
#11318
түріОқулық
1   ...   135   136   137   138   139   140   141   142   ...   243
бірінші  реттік  және  w
2
  орам  санымен  екінші  реттік.  Бірінші  реттік 
орамды    ауыспалы  кернеуге    U1  қосу  кезінде  сол  арқылы  трансформатор 
ӛзекшесінде  ауыспалы  магнитті  ағымды  Ф  іске  қосатын  ток  I1  ӛтетін 
болады. Бҧл ағым трансформатор орамдарының орамымен ӛтіп,  онда ЭҚК 
E1  және  Б
2
  индукцияланатын  болады.  Ал  олардың  шамасы  орамдардың 
орам  санына  (w  и  W2),  магнит  ағымы  амплитудасына  және  оның 
ӛзгерістерінің  жиілігіне тәуелді  болады.  Егер екінші  реттік орамды қандай 
да  бір  электр  энергиясын  Z  қабылдағышқа  тҧйықтайтын  болса,  бҧл  орам 
және  қабылдағыш арқылы I2 тогы ӛтеді. 
Электр  энергиясы  тасымалдану  арқылы  бірінші  реттік  тізбектен  екінші 
реттік тізбекке беріледі. 
Трансформатордың  бірінші  реттік  және  екінші  реттік  орамдарында 
индукцияланатын ЭҚК қазіргі мәні келесі формулалармен анықталады: 
 
 


мҧндағы w
lr
 w
2
 — бірінші және екінші реттік орамдарының сәйкес орам 
саны; f — ток жиілігі; Ф — ӛзекшедегі магнитті ағымның амплитудасы. 
Трансформатор орамындағы кернеулерде кернеудің шашылу және азаю 
ағымдары  едәуір  аз.  Сондықтан  алғашқы  қысымдағы  U
1
  кернеу  және 
қайталама U
2
 осы орамдардың ЭҚК тең, яғни U
1
 « E
1
 және U
2
 « E
2
. 
Трансформатордың бос жҥрісі кезінде (шығыста қуаттың болмауы) екі 
кернеу  де  сәйкес  ЭҚК  шамасы  бойынша  іс  жҥзінде  еш  ерекшеленбейді. 
Трансформатордың  бос  жҥрісі  кезіндегі  алғашқы  және  қайталама  орам 
қысымындағы  кернеу  қатынасы  трансформация  коэффициенті  деп 
аталады және k әріпібімен белгіленеді: 
 
 
Осылайша, егер трансформатордағы  бірінші  реттік және  екінші реттік 
орамдарында әр тҥрлі орам саны болса, бірінші реттік орамның ауыспалы 
кернеулі  U

токтың  тізбегіне    қосылған  кезде,  екінші  реттік  орамның 
қысқышында U
1
  кернеуіне  тең  емес  кернеу  U
2
  пайда  болады.  Егер  екінші 
реттік  орамда  орам  саны  бірінші  реттіктегіден  кем  болса,  ондай  шамада 
екінші  реттік  орам  қысқышында  бірінші  реттік  орамдағыдан  кем  кернеу 
болады.  Ал  трансформатор  төмендетуші  болып  табылады.  Егер  екінші 
реттік  орамда  орам  саны  бірінші  реттіктен  артық  болса,  ондай  шамада 
екінші  реттік  орам  қысымында  бірінші  реттік  орамдағыдан  артық  кернеу 
болады. Ал трансфрматор жоғарылатушы болып табылады. 
6.1  мысал.  Ӛндіріс  жиілігі  50  Гц  электр  желісіне  қосылған.  Ej 
трансформаторындағы  бірінші  орамының  ЭҚК  анықтау  қажет.  
Трансформатор  ӛзекшесіндегі  магнит  ағымының  амплитудасы  Ф  _  0,01 
Вб, ал бірінші реттік орамның орам саны 100 -ге тең. 
Шешімі: 
Электрқозғалтқыш кҥш келесіні қҧрайды: 
 
E
j
 _ 4,44w
1
f£ _ 4,44- 100• 50- 0,01 _ 222 В. 
 
■ 
Трансформатордың әрекеті электрмагниттік индукция 
қҧбылысына негізделеді. 
■ 
Электр энергиясы тасымалдану арқылы трансформатордың 
бірінші реттік желісінен екінші реттік желісіне беріледі. 


Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   135   136   137   138   139   140   141   142   ...   243




©emirsaba.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет