Калық зерттеу әдістемесі оқу қҧралы АҚтау 2010 Ж
Дисперсияны анықтауға мысал
жүктеу/скачать 1,02 Mb. Pdf көрінісі
|
КАЛИЕВА Э.И.Ғылыми-педагогикалық зерттеу әдістемесі
- Бұл бет үшін навигация:
- 1 2-1=+1 2-3=-1 2-3=-1 2-0=+2 2-4=-2 2-1=+1
- корреляция
| Дисперсияны анықтауға мысал
№ р/с Кӛрсеткіштің мәні Орташадан ауытқу Ауытқу квадраты 1 2 3 4 5 6 1 3 3 0 4 1 2-1=+1 2-3=-1 2-3=-1 2-0=+2 2-4=-2 2-1=+1 1 1 1 4 4 1 N ∑ Xi = 12 i=I N ∑ (X-Xi)² =12 i=I N Х=1/N ∑ Xi =2 i=I N ơ²=[∑ (X-Xi)² ]/(N-1) =2,4 i=I Орташа квадраттық ауытқу орташа арифметикалық кӛлемнің типтілігін дәлелдей отырып, орташа кӛлемді анықтайтын белгілердің сандық мәнінің тербеліс мӛлшерін кӛрсетеді. Ол дисперсияның квадраттық тҥбіріне тең болады. Оны мына формуладан кӛре аламыз: ơ²= √∑ (X-Xi)² ————— N-1 Мҧнда: ơ – орташа квадраттық кӛлем. Бақылаудың (әрекеттің) аз мӛлшерінде – 100-ден тӛмен – формула мәнінде «N» емес, ал «N-1»-ді қою керек. Орташа арифметикалық және квадраттық кӛлемдер зерттеу барысында алынған нәтижелердің негізгі сипаттамасы болады. Олар мәліметтерді жинақтауға, салыстыруға, бір психологиялық-педагогикалық жҥйенің (бағдарламаның) екінші жҥйеден артықшылығын анықтауға мҥмкіндік береді. Зерттеу қорытындыларын бағалауда кездейсоқ кӛлемнің орташа мән айналасында таралуын анықтау ӛерекше маңызға ие. Бҧл таралу Гаус 137 заңының (кездейсоқ кӛлемнің болу мҥмкіндігін дҧрыс бӛлу заңы) жәрдемінде анықталады. Бҧл заң бойынша берілген бӛлшектер жиынтығындағы кейбір белгілерді ӛлшеуде кӛптеген бақылаусыз себептердің салдарынан екі тарапқа да нормадан ауытқулар болады және ауытқу қанша кӛп болса, олар соншалықты сирек ҧшырасады. Мәліметтерді одан ары қарай ӛңдеу барысында мыналар анықталуы мҥмкін: орташа арифметикалық кӛлемге орташа квадраттық ауытқудың пайыздық қатынасын білдіретін зерттеліп отырған қҧбылыстың ӛзгерім коэффициенті; ауытқудың басым бӛлігі қалай қарай бағытталғандығын кӛрсететін айналым мӛлшері және т.б. Осы статистикалық мәліметтердің барлығы зерттеліп отырған қҧбылыстың белгілерін толық анықтауға жағдай жасайды. Статистикадағы екі және одан да кӛп ӛзгерушінің арасындағы байланыстарды (тәуелділікті) корреляция деп атайды. Ол корреляция коэффициенті мәнінің (сол байланыстың кӛлемі және дәрежесі ӛлшемі болатын) кӛмегімен бағаланады. Корреляция коэффициенттері ӛте кӛп. Оларды таңдау ӛзара тәуелділіктері бағалануы тиіс ӛзгерушілерді ӛлшеу шкаласына (бағанына) байланысты болады. Педагогика және психологияда Пирсон және Спирмен коэффициенттері жиі қолданылады. жүктеу/скачать 1,02 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|