Казахского государственного женского педагогического университета
жүктеу/скачать 6,41 Mb. Pdf көрінісі
|
| Әкімшілік-аумақтық
бірлік 2013 2014 2015 2016 2017 2018 Алматы қ. 12,3 9,2 9,7 7,6 6,9 7,88 Алатау 12,3 7,1 8,5 7,7 7,3 10,25 Алмалы 12,9 7,7 2,5 6,6 6,7 4,67 Әуезов 14,4 7,5 11,9 9,1 8,1 9,69 Бостандық 13,9 16,3 18,7 10,0 4,8 7,80 Жетісу 11,0 8,1 6,9 6,2 5,9 6,84 Медеу 11,6 8,8 11,5 7,5 6,3 9,38 Наурызбай - - 8,3 7,2 10,4 8,94 Тҥрксіб 7,7 9,0 6,0 5,0 7,1 7,63 Алматы қаласында халықтың жекелеген жҧқпалы аурулар тҥрлеріне шалдығуы артып келеді. Солардың ішінде сальмонеллез 5,8 есе, жоғары тыныс жолдарының ӛткір аурулары 77,4%, бауырдың қабынуы 1,7 есеге, желшешек 3,2 есеге артқан. Бҧған негізінен әсер етуші факторлар: қоршаған ортаны ластау ықтималы факторы ретінде медициналық қалдықтарды пайдалануға арналған заманауи қҧрал-саймандардың болмауы, дҧрыс және тиімді тамақтану принциптерін ҧстанбайтын, тез дайындалатын қоғамдық тамақтандыру кәсіпорындары: «KFС», «Дӛнер» басқа да жедел тағам орындарыныңжәне онда тамақтанатындардың санының ӛсуі, халықтың еңбек, ішкі және сыртқы миграция процестері қала тҧрғындарының ауру ықтималдылық мҥмкіндіктерініңӛсуіне алып келуі мҥмкін [5]. Халық санының туылғаннан кҥтілетін ӛмір жасының ҧзақтығы 2017 ж. Алматы қаласы бойынша 76,1 жасқа ӛскен, соның ішінде ерлер -72,03, әйелдер-79,21 жас. Бҧл кӛрсеткіш 2013 жылы 73,6 жасты қҧраған, жыл сайын жас ҧзақтығының ӛсімі байқалады. Алматыда денсаулық сақтау жҥйесiндегі реформа тҧрғындардың әртҥрлi медициналық қызметтерге деген қажеттiлiгiн ескерiп, жҥзеге асырылуда.Маңызды медициналық ҧйымдар – қазiргi заманғы медициналық диагностикалық-емдеу орталықтары, кәсiби деңгейi бойынша қаралуға арналған емханалар ҧйымдастырылды. Бҧл ӛз кезегінде қала тҧрғындарының ӛмір жасының ҧзақтығына оң ықпал етуде. Қазақстандағы білім беру жҥйесі ел экономикасын әртараптандыру мәселесін шешуде ерекше орын алады. Соңғы он жылда Қазақстан айтарлықтай прогреске қол жеткізді. Сонымен бірге, Қазақстан Республикасының экономикалық ӛсудің негізгі қозғаушы кҥші ретінде ғылым мен инновацияларды дамыту және еңбек нарығының талаптарына сәйкес келетін халықтың кәсіби дағдыларын қалыптастыруда. Алматыда «Цифрлы Қазақстан» бағдарламасы аясында білім беру, денсаулық сақтау салаларында сандық технологияларды енгізу жҧмыстары қарқынды жҥруде. Білім беру саласында жаңартылған білім мазмҧны және ҥш тілде білім беру жҥйесі оң нәтижеге ие. Қазақ мемлекеттік қыздар педагогикалық университетінің Хабаршысы № 1 (77), 2019 37 Халықтың әлеуметтік дамуының индикаторларына сондай-ақ, ғылым мен білімнің дамуы, мәдениет пен спорт, халыққа әлеуметтік қолдау кӛрсету кӛрсеткіштері жатады. Қала аумағының ҧлғаюы және халық санының табиғи ӛсімі мен кӛші-қон есебінен артуы мектепке дейінгі білім беруге сҧраныстың айтарлықтай артуына алып келді. Алматы қаласының статистикалық мәліметтеріне сәйкес 2017-2018 оқу жылының басында қалада 250 кҥндізгі жалпы білім беретін мектеп жҧмыс жасаған, мҧнда 243452 бала білім алады. Мектеп оқушыларының саны 2015 жылмен салыстырғанда 29,2 мың адамға артқан. Ӛткен оқу жылымен салыстырғанда оқушылардың саны 12,6 мың адамға ӛскен. Нәтижесінде Наурызбай, Алатау, Медеу және Әуезов аудандарындағы жалпы білім беретін ҧйымдарда орындардың жетіспеушілігі, мектептерде бала санының артық болуы байқалды. Қалада 83 колледж бар, мҧнда 68 900 адам білім алады, жеке меншік мекемелер жалпы санының шамамен 73%-н қҧрайды. 2016 жылы техникалық және кәсіптік білім берудің (14-24 жас) жасындағы жастар - 22,2% қҧраған. Колледждердің саны ең кӛп Алмалы, Әуезов, Бостандық аудандарында тіркелсе, ең азы Алатау, Тҥрксіб, Жетісу аудандарында.Алматы қаласында жоғары оқу орындарының саны 40. Олардың басым бӛлігі Алмалы, Бостандық, Медеу аудандарындаорналасқан. Оқу орындарына қабылданған студенттер саны 2016-2017 оқу жылында 38568 адам, ал оқу бітіргендер саны 32197 адамды қҧрады (Сурет 3)[6]. Аталған аудандар ғылыми-техникалық жәнеинтеллектуалдық орта, қызмет кӛрсету тҧрғысынан басқа аудандармен салыстырғанда тартымды екендігін дәлелдейді. 52000 50000 48000 46000 44000 42000 40000 38000 36000 34000 32000 30000 2012/2013 2013/2014 2014/2015 2015/2016 2016/2017 қабылданғандар оқу бітіргендер Сурет 3 – Жоғары оқу орындарына қабылданған студенттер және бітіргендері, адам (Дереккӛзі: www.stat.gov.kz/almaty ) Қалада жалпы жҧмыссыз халықтың саны 2014 жылы 44,7 мың адам болса, 2017 жылы 49,6 мың адамға ӛскен. ҚР Ҧлттық экономика министрлігі Статистика комитетінің 2016 жылғы мәліметіне сәйкес Алматы қаласындағы жалпы жастардың саны 448,8 мыңға жетті, жҧмыссыз жастардың саны 18,5 мың адам. 2018 жылғы ІIІ тоқсанда жҧмыссыздар саны 49,4 мың адамды қҧрап отыр. Жҧмыссыздық деңгейі жҧмыс кҥші санына 5,2% қҧрады. Жҧмыспен қамту органдарында есепте тҧрған жҧмыссыздар саны 2018 жылғы қазанның соңына 9757 адам немесе жҧмыс кҥшіне 1,0%. Жастар арасындағы жҧмыссыздықтың ӛсуіне, басқа ӛңірлерден жыл сайын кӛшіп келетіндердің жоғарғы кӛрсеткіші себеп болды. Сонымен қатар, ЖОО-ның жыл сайын шамамен, 60-65% резидент емес тҥлектері Алматы қаласында қалуды кӛздейді. 2016 жылғы тҥлектер саны – 28192, солардың тек 19712-сі ғана жҧмысқа орналасқан. Жҧмыспен қамту саласында қиындықтар пайда болуы, тҥлектердің кӛпшілігі экономикалық, қаржылық және қҧқықтық кәсіби мамандықтарға тапсыру фактісі ықпал етеді, ал еңбек нарығында техникалық мамандығы бойынша жҧмысшыларға сҧраныс жоғары болып қалуда. Алматы қаласында NEET (NEET – ағыл. Not in Education, Employment or Training) кӛрсеткіші бойынша 15-28 жас аралығындағы жҧмыс істемейтін, оқымайтын және біліктілігін кӛтермейтін жастардың жалпы саны 2014 жылы 5,5%, 2017 жылы 5,3% қҧрады, аудандар бойынша жалпы деңгейі бірдей. Постиндустриялық қоғамда ғылымға негізделген және алдыңғы қатарлы технологияларды дамыту, қолайлы экономикалық орта мен инвестициялық климатты қалыптастыруда инновациялық идеялар қажет. Бҧнда know-how-дың болуы оны жҥзеге асыратын қаржыны оңай Қазақ мемлекеттік қыздар педагогикалық университетінің Хабаршысы № 1 (77), 2019 38 тартуға мҥмкіндік береді. Алматыда кӛптеген ғылыми мекемелер, жобалау институттары және жоғары оқу орындары орналасқан. Негізгі міндет ғылыми зерттеулер нәтижелерін ӛндіріске енгізу ҥшін ғылым, білім және ӛндірісті ықпалдастыруды қамтамасыз ету болып табылады. Ғылыми орталықтарда ғылыми-зерттеу жҧмыстарымен айналысатын қызметкерлер санының тӛмендеуі байқалады, 2014 жылы 11094,0 адам болса, 2017 жылы 8821 адам, яғни 2273 адамға тӛмендеген. Ғылым докторлар саны 2014 жылы 1027 адамға жетсе, 2017 жылы 891 яғни 136 адамға кеміген. Ғылыми-зерттеу жҧмыстарымен айналысуға тежеуші негізгі факторлар: ЖОО- ның ғылыми зерттеу жҧмыстарымен айналысуы мен ғылымның дамуына әлсіз тартылуы, экономикалық ӛсімнің бәсеңдеуі және инвестициялық белсенділіктің тӛмендеуі,ғылыми зерттеулер нәтижелерінің нарықтағы сҧранысының тӛмендігі әсер етуде. жүктеу/скачать 6,41 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|