Қазақ мемлекеттік қыздар педагогикалық университетінің Хабаршысы № 1 (77), 2019
106
ҒТАХР
14.37.09
ЛАТЫННЕГІЗДІ ҚАЗАҚ ӘЛІПБИІН МУЛЬТИМЕДИЯЛЫҚ
ТЕХНОЛОГИЯЛАРДЫ ПАЙДАЛАНЫП ОҚЫТУ ӘДІСТЕМЕСІ
Г.И.Салғараева
1
, Ғ.Б. Шойбекова
2
1
тех.ғ.к., профессор,
2
ф.ғ.к., қауымд. проф. м.а.,
1, 2
Қазақ мемлекеттік қыздар педагогикалық университеті, Алматы қ.
email:
shoibekova280977@gmail.com
Мақалада
қазақ графикасының ауысуына байланысты оны оқыту мәселелері қарастырылады.
Қазіргі техниканың қарқынды дамуына байланысты оқыту тәжірибелерінің брлығы дерлік электронды
тҥрде ӛтетіндігі сӛз болады. Оның ішінде электронды оқу қҧралы арқылы теориялық және тәжірибелік
сабақтары беріліп, оларды ӛз бетінше орындап, ӛзін-ӛзі тексеру арқылы игеру жолдары берілген. Сонымен
қатар мектепалды даярлық топтары мен бастауыш сынып оқушылары ҥшін де даярланған тҥрлі ойын
әдістері арқылы оқыту тҥрлері де осы мақаладан кӛрініс тапқан. Бҧған қарап, латын әліпбиін игертуде
қоғамның барлық мҥшелерінің жас ерекшеліктері де ескерілген. Қазіргі білім берудегі ең басты міндет –
әркім ӛзін білім тҧрғысынан ҥздіксіз жетілдіру болатын болса, латын графикасын игеру кезінде зерттеудің
бҧдан кейін де берері мол болмақ.
Түйін сӛздер: рухани жаңғыру, латын әліпбиі, емле ережелері, оқыту әдістемесі, мультимедиялық
технология, электронды оқыту
Ағартушы-педагог ғалым Ахмет Байтҧрсынҧлы «Ҧлттың сақталуына да, жоғалуына да
себеп болатын нәрсенің ең қуаттысы – тілі» деген екен [1]. Алаш қайраткерлері де латын
әліпбиін жазу-сызуда қолданды. Бҧл бізге таңсық дҥние емес.
Латын әліпбиі б.з.б. VII ғасырда Римде грек және этрус әліпбиінің тармағы ретінде пайда
болып, б.з. I ғасырда қалыптасқан. Орта ғасырда латын әліпбиі Еуропаға тарады. Бҧл алфавитті
сонымен қатар Африка, Америка және Азия халықтары пайдаланды. Қазір бҧл әліпби әлемде
кеңінен қолданылады.
ХХІ ғасыр – ғылым мен техниканың қарыштап дамып, ақпараттар легіне ілесе алмай
жатқан уақыт. Қай елдің ғылымы озық, технологиясы жетік болса, сол мемлекеттің тілінің
қолдану аясы әлемдік деңгейде болады. Мәселен, әлемдегі елдердің 70 пайыздан астамы латын
тілін қолданады. ХХІ ғасырда латын тілі – технология, ақпарат, коммуникация тіліне айналып
отыр. Бҧл латын тілінің экономикалық тиімділігін айқындайды. Компьютердегі жазу
графикасының негізгі драйвері – латын тілі. Елбасы Н.Ә.Назарбаев 2013 жылы Халыққа
Жолдауында «Қазақ алфавитін 2025 жылдан бастап, латын графикасына кӛшіру ҥшін
дайындықты осы бастан қолға алу қажет. Бҧл қазақ тілін жаңғыртып қана қоймай, оны осы
заманғы ақпарат тіліне айналдырады» – деді [2]. Қазақ жазуы қоғам дамуының заманауи
талаптарына лайық болу ҥшін латын графикасына кӛшу керек. Бҧл қазір елдік, мемлекеттік
деңгейдегі проблемаға айналды. Бҧл – заман талабы. Ғалымдардың пікірлері мен кӛзқарастары
әртҥрлі. Философиядағы диалектика заңдылығын ескерсек, бҧл қалыпты жайт. Себебі, қарама-
қайшылықсыз даму мҥмкін емес.
Елбасы Н.Ә. Назарбаевтың «Болашаққа бағдар: рухани жаңғыру» атты баяндамасында
заман сынағына тӛтеп беретін бірнеше жобаны ҧсынады. Соның бірі – латын графикасына кӛшу.
Елбасы қазақ әліпбиінің тым тереңнен тамыр тартатынын сӛз ете келіп: «
Біріншіден,
қазақ
Достарыңызбен бөлісу: