Тәжірибелік бӛлімі Helianthus Tuberosus ӛсімдігінің қҧрамындағы С (аскорбин қышқылы) дәруменінің
мӛлшері титриметриялық әдіспен анықталды.
Әдістің принципі. Аскорбин қышқылын анықтау әдісі оның редуцирлеу қасиетіне
негізделген. Аскорбин қышқылының әсерінен кӛк тҥсті 2,6-дихлорфенолиндофенол ерітіндісі
тҥссіз қосылысқа дейін тотықсызданады. Аскорбин қышқылын ӛсімдіктен 1% HCI ерітіндісімен
бӛліп алып, ерітіндіні 2,6-дихлорфенолиндофенол ерітіндісімен титрлейді. Титрлеуге жҧмсалған
бояудың саны бойынша аскорбин қышқылының мӛлшері анықталады [7].
Аскорбин қышқылының мӛлшерін анықтау кезінде экстракцияға қолданылатын
қышқылдардың (20 мл 1% HCI мен 80 мл 2% метафосфор қышқылының қоспасы немесе 80 мл
1% қымыздық қышқылы мен 20 мл 1% НСІ-дың қоспасы) редуцирлеу қабілеттерін есепке алу
қажет. Ол ҥшін қышқылдар қоспасынан 10 мл-ден алып, сол бояумен ашық-кҥлгін тҥске дейін
титрлейді. Алынған тҥзетуді (әдетте, краска ерітіндісі 0,08-0,10 мл-ден аспайды) тәжірибелік
ерітіндіні титрлеуден алынған мәліметтен шегереді [8].
Helianthus Tuberosus ӛсімдігінің қҧрамындағы В тобындағы дәрумендер М-04-41-2005
«Капель-105» «Люмэкс» қҧрылғысында капилярлық электрофорез әдісімен анықталды.
Витаминдерді анықтау, 200 нм және 267 нм толқын ҧзындығы бойынша
бағдарламаланатын толқын ҧзындығының комбинациясы арқылы ӛздерінің жҧтуымен жҥзеге
асырылды. В5 дәрумені 200 нм толқын ҧзындығындағы ӛзінің сіңіруі арқылы мицеллярлы
электрокинетикалық хроматография әдісімен анықталды [9].
Бӛлу шарттары: Температура: + 30 °C, Толқын ҧзындығы: 200 нм
1- сатысы: Уақыт: 899 сек., қысымы: 0 мбар, кернеуі: + 25 кВ, толқын ҧзындығы: 200 нм.
2- сатысы: Уақыт: 300 сек., қысымы: 50 мбар, кернеуі: + 25 кВ, толқын ҧзындығы: 200 нм.
Зерттеу нәтижелерін талқылау Зерттеу нәтижесінде Helianthus Tuberosus ӛсімдігінің жерҥсті және жерасты бӛліктері,
гҥлі, жемісі, жапырағы мен сабағының қҧрамында В1 (тиаминхлорид), В2 (рибофлавин), С (аскорбин қышқылы), В3 (пантотен қышқылы), В5 ( никотин қышқылы) дәрумендерінің бар
екендігі анықталды. Helianthus Tuberosus ӛсімдігінің қҧрамындағы дәрумендердің мӛлшері
ӛсімдіктің жерҥсті және жерасты бӛліктерінде әртҥрлі мӛлшерде таралғандығы белгілі болды.
Зерттеудің нәтижелері 1-4 кесте және 1-4 суреттерде кӛрсетілген.