Казак ста н г а л ы м


КАЗАХСТАН УЛТТЬЩ ЖАРАТЫЛЫСТАНУ



Pdf көрінісі
бет6/14
Дата02.05.2023
өлшемі1,23 Mb.
#89052
1   2   3   4   5   6   7   8   9   ...   14
КАЗАХСТАН УЛТТЬЩ ЖАРАТЫЛЫСТАНУ 
ГЫЛЫМДАРЫ АКАДЕМИЯСЫНЫН, АКАДЕМИИ, 
БИОЛОГИЯ ГЫЛЫМДАРЫНЬЩ ДОКТОРЫ, 
ЭЛ-ФАРАБИ АТЫНДАГЫ КАЗАК УЛТТЬЩ 
УНИВЕРСИТЕТ1НЩ БИОАЛУАНТУРЛ1Л1К ЖЭНЕ 
БИОРЕСУРСТАР КАФЕДРАСЫНЬЩ ПРОФЕССОРЫ 
КУАНДЫК ЭБЕНУЛЫ САПАРОВТЬЩ ГЫЛЫМИ, 
ПЕДАГОГИКАЛЫК ЖЭНЕ КОГАМДЬЩ 
КЫЗМЕТТЕР1НЩ КЫСКАША ОЧЕРК1
Сапаров Куандык Эбенулы - Казакстан улттьщ Жара- 
тылыстану гылымдары Академиясыньщ академии, биоло­
гия гылымдарыньщ докторы, профессор, эл-Фараби атын- 
дагы Казак улттьщ университетшщ биоалуантурлипк жэне 
биоресурстар кафедрасыньщ профессорш, 1942 жылы 
дуниеге келген, 1969 жылы С.М. Киров атындагы атын- 
дагы Казак мемлекеток университетт1н (каз1рп эл-Фараби 
атындагы Казак улттьщ университет!) биология факуль­
теты «Цитология жэне гистология» мамандыгы бойынша 
тэмамдаган.
1969 жылы цитология жэне гистология кафедрасында 
стажер-зерттеупп ретшде жумыска калдырылды. Сол 
жылдардан бастап факультетте жанадан курылган зертха- 
нада электронды микроскопты колдана отырып ез!н!н 
гылыми зерттеу жумыстарын белсенд! журпздт Курдел! де 
киын электронды - микроскопиялык тэс!лдер!н менгердг 
Украина Республикасындагы Сумы каласында электронды 
микроскопия жэне электроавтоматика зауытында жэне 
Ресейдеп Ленинград (Санкт-Петербург) каласындагы Ци­
тология 
гылыми 
зерттеу 
институтында 
бш м дш гш
жетиццрдт
К-Э. Сапаровтын педагогикалык кызмеы 1970 жылы 
С.М. Киров атындагы Казак мемлекеттк университет!нде 
гистология жэне цитология кафедрасында басталды. Сол
13


куннен бастап бул юсшщ барльщ гылыми-педагогикальщ 
кызмеН осы жогары оку орнымен тыгыз байланысты.
К-Э. Сапаров 1982 жылы М.В. Ломоносов атындагы 
Москва мемлекегпк университет1нде ОЗ.ООЛ 1 - эмбриоло­
гия жэне гистология мамандыгы бойынша «Кейб1р 
кургактагы жануарлар екпелершщ тыныс алу бел1мш 
салыстырмалы электронды-микроскопияльщ децгешнде 
зерттеу» такырыбында кандидаттык диссертация коргады.
М.В. Ломоносов атындагы ММУ, Санкт-Петербург 
мемлекетпк университет!, Адам морфологиясы гылыми 
зерттеу 
институтында 
пульмонология 
зертханасында 
(Москва к.) Лондон университетшде (иСЬ) мамандыгын 
жетиццрдг
Профессор К-Э. Сапаров клеткалар мен улпалар биоло- 
гиясы, цитология жэне гистология, жалпы гистология, 
цитология курстарын жэне арнаулы курстардан клетка 
биологиясы, мушелерд1ц микроморфологиясы, экспери- 
ментальд1 гистология, гистологияныц арнаулы тараулары, 
¡Ыктердщ даму биологиясы т.б. окиды. Студенттер мен 
магистранттардыц диплом жумыстарына гылыми жетекпп- 
л1к етедт Барльщ оку салаларындагы жумыстарды жогары 
эдштемелш децгейде жург1зед1.
К-Э. Сапаров 115 гылыми ецбектердщ авторы, оныц 
¡ппнде 1 монографияныц: «Морфологические основы адап­
тации легких наземных позвоночных» (Алматы, 2002), 5 
оку куралдарыныц: «Методическая разработка к лабора­
торным занятиям по цитологии» (Алматы, 1985), «Жалпы 
цитология непздерЬ> (Алматы, 2004), «Цитология практи­
кумы» (Алматы, 1999), «Цитология жэне гистология» 
(Алматы, 2009).
1985-1988 жылдар аралыгында Каз¥У-нщ биология 
факультетшщ кешю жэне сырттай окитын бел1мшде декан 
орынбасары болып айтулы кызмет аткарды.
14


К-Э. Сапаров 2003 жылы 03.00.25-гистология, цитоло­
гия, клеточная биология мамандыгы бойынша «Жер бетш- 
деп омырткалылардыц окпелершщ морфологиялык тургы- 
дан бешмделушщ непзЬ> такырыбында докторлык диссер­
тация коргады, 2004 жылы профессор гылыми атагын ие 
болды.
К-Э- Сапаров 2004-2006 жылдары биология факульте- 
TiHin деканы болып елеул1 кызмет аткарды. Осы жылдары 
факультетте «Биология» педагогикалык, «Денешыныктыру 
жэне спорт» мамандьщтарыныц ашылуына атсалысты, осы 
кезецдерде факультеттщ жумысы Бипм беру министр- 
лшшщ жанынан курылган комиссия корытындылары 
бойынша жогары багаланды.
Профессор К.Э. Сапаров Казакстандагы жогары бшмд1 
жетшд1руде cinipreH ецбеп зор, ол оку-эдютемелж жэне 
тэрбие жумыстарыньщ тшмдшгш арттыру уппн жаца оку 
формаларын енпзуге «Биология», «Биотехнология» жэне 
«Экология» мамандыктарыньщ типтж багдарламаларын 
сараптауга 
жалпы 
жэне 
арнаулы 
курстардьщ 
оку 
эдштемелш кужаттарын дайындауга атсалысты. Барлык 
мамандыктар бойынша Мемлекетпк оку стандарттары 
жасалынды. Факультетте жаца «Биология» педагогтык, 
«Дене шыныктыру жэне спорт» мамандьщтарын ашылуы­
на атсалысты. PhD (философия докторы) дайындау багы- 
тында ецбек аткарды. Б1рнеше хальщаралык конференция- 
ларды (студенттер мен окытушыларды) уйымдастырып 
белсещц жумыстар жасады. Студенттердщ оку-тэрбие 
жумыстарына кеп кощл белдт Факультеттщ оку ynrepiMi 
жогары децгейде болды.
Профессор К-Э. Сапаров омырткалы жануарлар екпеле- 
piHin клеткалык биологиясын зерттеу жумысымен 40 
жылдан аса айналысты. Ол алгашкылардыц 6ipi болып 
электронды микроскопия лабораториясын куруга, цитоло­
гия саласында терец гылыми зерттеу жумыстарын клетка
15


децгешнде журпзуге улкен улес косты, физикальщ жэне 
химиялык тэсшдермен зерттеу зертханасыныц менгеруинш 
болды.
Профессор К-Э. Сапаровтыц гылыми-зерттеу жумыста- 
ры омырткалы жануарлар екпелершщ сырткы ортага 
бешмделущщ клеткальщ механизмдерш аньщтауга арнал- 
ган. Казакстанда жэне дуние жузшде б1рнеше рет элек- 
тронды микроскопия денгешнде экологияльщ жэне табигат 
факторларыньщ жануарлар екпелершщ нэзщ курылысына 
эсерш аныктады, осы аркылы экологияльщ морфологияга 
жэне салыстырмалы цитологияга улкен улес косты. Онын 
экологиясын 
цитология 
бойынша 
зерттеулер1 
тек 
Казакстан мамандарынын гана емес, сонымен катар шет 
елдердщ мамандарымен ете жогары багаланды.
К-Э- Сапаров белгип гылым ортальщтарында болып 
тэж1рибе алмасты. Ресей, Англия, Германия, Белоруссия
Озбекстан, Кыргызстан жэне т.б. мемлекеттершде еткен 
хальщаралык конференцияларга катысты.
К.Э. Сапаров эрдайым КР ¥ГА, КР БГМ жэне т.б. 
мекемелердщ каржыландыруымен журпзшетш гылыми 
жобаларга катысады.
Докторльщ диссертация коргаганнан кешн белсещц 
устаздьщ жэне гылыми жумыстарын жалгастыруда. Курс- 
тык дипломдьщ, магистрлщ диссертацияларга жетекшшк 
етедк Онын жетекшшпмен кандидаттык магистрлш дис- 
сертациялар коргалды.
К-Э. Сапаров 2007 жылы Казакстан улттык Жараты- 
лыстану Академиясыньщ академии болып сайланды.
К-Э. Сапаров 03.00.25 - гистология, цитология, клетка- 
лык биология мамандьщтары бойынша гылыми кенестщ 
мушеск «Каз¥У хабаршысы. Биология сериясы» журналы- 
ньщ редакция алкасыныц мушеск
К-Э. Сапаров газеттер мен журналдарда, публицисти- 
калык макалалар жариялайды, радиола озекН мэселелер
16


бойынша сойлейдт К-Э- Сапаров университет кабырга- 
сында журш кептеген уйымдастырушылык жэне когамдык 
жумыстарга белсещц катысады. Биология факультетшщ 
партия ужымыньщ хатшысы, аудандьщ партия комитетшщ 
мушеск эд1стемел1к бюроныц жэне сыбайлас жемкорлыкка 
карсы 
комиссияньщ 
мушесг 
«Нур 
Отан» 
халык 
демократияльщ партияныц мушесг
Профессор Сапаров К^.Э. 2009 жылы эл-Фараби атын- 
дагы улттык университеттщ «Уздш окытушысы» деген 
атакка ие болды. Сонымен катар Былым министрлтнщ 
«Жогары оку орындарыньщ уздш окытушысы» деген 
грантын жецш алды.
17




Достарыңызбен бөлісу:
1   2   3   4   5   6   7   8   9   ...   14




©emirsaba.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет