ә, б, в, г, ғ, д, е, е, ж, з, и әріптерінің бас әрпі мен кіші әрпі
өзара сәйкес келеді, ал а, б әрпінің баспа бас әрпі мен кіші әрпі
екі түрлі. А, б, в, г, ғ, д, һ, р, т әріптерінің бас әрпі мен кіші
әрпі жазба түрінде ұқсамайды. Қазақ тілінің өзіне тән
фонемаларын белгілейтін – / ә/-/е/-нің төңкерілген түрі,
/ө/,/қ/, /ң/, /ғ/ орыс графикасындағы о, к, н, г – әріптеріне
қосымша белгі салынған түрі, ал /ү/, /ұ/ у әрпінің өзгертілген
түрі.
Біз зерттеу нысанына әріп қорын түгел алмай, ортақ абс-
тракті бірлік –графема – арқылы әліпбидегі әріптердің мазмұн
межесін және фонеманың дыбыс қорын көрсетеміз (7-кесте).
Қазақ жазба тілінде 9 әріп дауысты фонеманы, 19 әріп дауыс-
сыз фонеманы таңбалайды. э, ь, ъ, в, ц, ч әріптері тек кірме
сөздерде жазылғандықтан талдау нысанына алынбайды.
Немесе бұл әріптердің орыс тіліндегі дыбыс қорын бір бөлек
және қазақ тілінің ауызша әдеби тілі мен қарапайым сөйлеу
тіліндегі (игерілгендегі) дыбыс қорын бір бөлек беру керек.
Сонымен, 9 дауысты фонемаға қазақ әліпбиінде 9 әріп
арналған. Олардың ішінде көпмәнді әріпке е (10), ы (7), і (7), а (6),
Достарыңызбен бөлісу: |
