Күдеринова Құралай Бимолдақызы Қазақ жазуының тарихы мен теориясы
жүктеу/скачать 1,76 Mb. Pdf көрінісі
|
- Бұл бет үшін навигация:
- А.Байтұрсынұлы
- Н.Ф.Яковлев: «… как гласные
| Н.Ф.Яковлев:
«… твердость гласных в этих примерах всегда сопровождается твердостью приведенных согласных и мягкость гласных звуков – мягкостью согласных». 2) А.Байтұрсынұлы: «… сөз екі түрлі бір түрі жуан, екін- ші түрі жіңішке. Жуан сөздің ішіндегі дыбыстардың бәрі жуан болады, жіңішке сөздің ішіндегі дыбыстардың бәрі жіңішке бо- лады. Жалғыз түрлі айтылатын дыбыстар екі түрлі сөздің бір ақ түріне кіреді». Н.Ф.Яковлев: «… как гласные, так и парно различаемые по признаку твердости, мягкости согласные звуки в границах од- наго и того же слова могут быть в языке этого типа или только твердыми, или только мягкими, и наоборот, в пределах однаго и того же слова не может быть одновременно и твердых, и мягких как гласных, так и согласных, для которых существует в языке парное различение по твердости – мягкости». «Н.Ф.Яковлевтің бұл сөздері де» дейді М.Жүсіпұлы, «А.Байтұрсынұлының ойын қаз қалпында сақтаған. Егер біз бұл цитатаны қазақ тіліне сөзбе-сөз аударсақ, сол ой – сол ой болып қалады, яғни мағыналық өзгерістер сезілмейді, бірақ Н.Ф.Яковлевтің осы ойды жазғанында көп сөзділікке ұрынып кет- кендігі айқын байқалады. Н.Ф.Яковлев еңбегінде математикалық формулаға бөліп, ұсынған алфавит жасау принциптері (ғылыми тұжырымдары) А.Байтұрсыновтың алфавит жасау принциптері- нен (ғылыми тұжырымдарынан) айнымайды. Бар айырмашылығы тек жазу (дәлелдеу) дағдысында: А.Байтұрсынов өзінің алфавит жасау принциптерін, ойларын математикалық формулаларының таңбаларымен белгілемесе де, математикалық дәлдікпен берген, сондықтан ғылыми ізденістерінің қорытындылары көпшілікке түсінікті, ұтымды шыққан. Н.Ф.Яковлев сол принциптерді, ойларды математикалық формулалардың таңбаларын пайда-ланып жасаған. Ал, әріп санының айырмашылығының себебі мынада: А.Байтұрсынұлы жүктеу/скачать 1,76 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|