Ке ақ Қазақ тілі мен әдебиеті кафедрасы



бет2/2
Дата10.04.2023
өлшемі368,12 Kb.
#81024
1   2
Оңалту шаралары

Әдейі (касақана) банкроттықӨңдеу


Экономикалық, қызмет саласындағы қылмыс, коммерциялық ұйым басшысының немесе меншік иесінің, сол сияқты жеке кәсіпкердің жеке мүддесі немесе өзге адамдардың мүддесі үшін төлем қабілетсіздігін қасақана жасауы немесе ұлғайтуы, ірі зиянға немесе өзге де ауыр залалдарға апарып соғуы.

Коммерциялық ұйым басшысының немесе оның меншік иесінің, сол сияқты жеке кәсіпкердің жеке мүддесі немесе өзге адамдардың мүддесі үшін төлем қабілетсіздігін қасақана жасауы немесе ұлғайтуы ірі зиянға немесе өзге де ауыр зардаптарға әкеп соқса, экономикалық қызмет саласындағы қылмыс болып табылады.


Оңалту процедурасы қалай қолданылады және оның салдары

Бұл рәсім сотта борышкердің немесе несие берушінің өтініші бойынша енгізіледі.


Оңалту рәсімін қолдану туралы сот шешімі заңды күшіне енген күннен бастап келесі салдар туындайды:


қарапайым коммерциялық мәмілелер шеңберінен тыс мүлікпен мәмілелер жасауға тыйым салынады;алынған несиелер мен шығарылған облигациялар бойынша сыйақы есептеу тоқтатылады;сот шешімдерін, төрелік шешімдерді, мемлекеттік кірістер органдарының шешімдерін, сондай-ақ жеке кәсіпкер - борышкер, мүлік меншік иесі, заңды тұлғаның құрылтайшылары - борышкер оның мүлкіне қатысты төлемдерді қоспағанда, тоқтатыла тұрады борышкер оңалту рәсімі қолданылғаннан кейін келіп түскен моральдық зиянды өтеу туралы талаптарды ескермей өмірі мен денсаулығына зиян келтіргені үшін жауап беретін азаматтар.


Сондай-ақ, оңалту рәсімін қолдану туралы шешім заңды күшіне енген сәттен бастап, борышкер кредиторлармен және оңалтуды басқарушымен бірге 3 ай ішінде оңалту жоспарын құруы керек.


Оңалту жоспарына не кіреді


Оңалту жоспары - бұл оңалту рәсімін қолдану кезінде борышкерді сауықтыруға бағытталған және борышкердің төлем қабілеттілігін қалпына келтіру және жұмыс орындарын сақтау мақсатында борышкер мен несие берушілердің өзара келісімі негізінде жүзеге асырылатын өзара байланысты шаралар жиынтығы. кредиторлардың талаптарын, сондай-ақ қол жеткізілген нәтижелерді, пайдаланылған ресурстарды және мүмкін болатын тәуекелдерді қанағаттандыру кестесін қоса алғанда, іске асыру мерзімі.


Оңалту жоспары борышкердің төлем қабілеттілігін қалпына келтіру бойынша нақты шараларды және кредиторлардың талаптарын қанағаттандыру кестесін қамтуы керек.


Оңалту жоспарының типтік нысанын уәкілетті орган бекітеді («Үлгілік нысанды бекіту туралы» Қазақстан Республикасы Премьер-Министрінің Бірінші орынбасары - Қазақстан Республикасы Қаржы министрінің 2020 жылғы 21 сәуірдегі № 396 бұйрығы «Борышкердің оңалту жоспарының үлгілік нысанын бекіту туралы»).


Жасалған оңалту жоспары бірдей басымдықтағы кредиторлардың талаптарын қанағаттандыру үшін тең жағдайларды қарастыруы керек.


Оңалту шаралары борышкердің төлем қабілеттілігін қалпына келтіруге бағытталған шаралардан тұрады, оның ішінде:


қайта құру;мүлікті электронды аукцион арқылы сату;қаржылық лизинг;борышкердің талап ету құқықтарын беру;факторинг;кері факторинг;қарыздың бір бөлігін кешіру;айыппұлдар мен айыппұлдарды есептен шығару;қарыздарды акцияларға айырбастау;бітімгершілік келісім жасау және басқалары.


2.Кез-келген компанияның өмірінде, олардың банкроттық жағдайына келуі кездесіп тұрады. Көптеген компаниялар осындай жағдайлардан кейін өз жұмысын тоқтатқан, ал кейбіреулері мұндай қиындықтарды жеңе отырып өз жұмыстарын жалғастыру үстінде.
Белгілі-бір құқық субъектілерінің банкроттығын реттеуші заңдар және нормалар банкроттық процедурасын жүргізу кезінде ерекше орынды алады. Мінеки сондықтан олардың тәжірибедегі жетілмеуі өте күрделі құқық бұзушылыққа алып келеді. Қазақстан Республикасы Президентінің халыққа Жолдауында заңдарды Жетілдіру Қазақстан Республикасының дамуының бір әдісі ретінде атап өтеді. Жалпы мемлекет алдында нарық қатынастарын реттеуші норматив- тік-құқықтық базасын жасаудағы басты мақсат пайда болды. Атап өтетін нәрсе оның ішінде кәсіпорындар мен жеке кәсіпкерлердің банкроттық процедурасы қамтылып өтті. Менің таңдап алған дипломдық жұмыстың өзектілігі, нарықтық қатынастардың және олардың реттеу қағидаларының жаңашылдығында мәселенің жаңашылығында болып табылады. Банкроттық институтының жеткілікті әрекет етуінен еліміздегі көптеген ірі кәсіпорындардың, көптеген жеке фирмалардың, және заңды тұлға құрмай кәсіпкерлік қызметпен айналысушы жеке кәсіпкер тұлғалардың экономикалық жағдайы тәуелді болады. Банкроттық жүйесі инвесторлар қаражатының қайтарымдылығына кепілдікті ғана қарастырмай, сонымен қатар бұл еліміздегі қаржы жағдайының тұрақтылығына кепілдікті қамтамасыз етеді.
Жеке кәсіпкерлік субъектісі борышқордың сотқа өтініші немесе кредитордың, ал Қазақстан Республикасының заңдарында көзделген жағдайларда өзге адамдардың сотқа өтініші негізінде сот шешімімен банкрот деп жарияланады.
Дара кәсіпкердің банкроттық рәсімі Қазақстан Республикасының азаматтық заңнамасында көзделген кредиторлардың талаптарын қанағаттандырудың кезектілігі бөлігіндегі ерекшеліктермен заңды тұлғалар үшін белгіленген ережелер бойынша жүзеге асырылады. Заңды тұлға болып табылатын жеке кәсіпкерлік субъектісін қайта ұйымдастыру немесе тарату жеке кәсіпкерліктің нақты ұйымдық-құқықтық нысаны үшін белгіленген тәртіппен жүзеге асырылады.
№ 101-IV Дара кәсіпкердің қызметі ерікті немесе мәжбүрлеу тәртібімен, сондай-ақ осы Заңда көзделген мән-жайлар туындаған жағдайда тоқтатылуы мүмкін.
Дара кәсіпкердің қызметі өзіндік кәсіпкерлік кезінде - дара кәсіпкер өз бетімен, бірлескен кәсіпкерлік кезінде - барлық қатысушылар бірлесіп қабылдаған шешім негізінде кез келген уақытта ерікті түрде тоқтатылады.
Дара кәсіпкер қызметін ерікті түрде тоқтату үшін тіркейтін органға кәсіпкерлік қызметін тоқтату туралы өтініш береді.
Бірлескен кәсіпкерлікті тоқтату туралы шешім, егер ол үшін оған қатысушылардың жартысы дауыс берсе, егер олардың арасындағы келісімде өзгеше көзделмесе, қабылданды деп саналады.№ 101-IVред
Жеке кәсіпкердің қызметі мынадай жағдайларда:
1) ол банкрот деп танылған;
2) тіркеу кезінде жіберілген жойылмайтын сипаттағы Қазақстан Республикасының заңнамасын бұзушылықтарға байланысты дара кәсіпкерді тіркеу жарамсыз деп танылған;
3) қызметін күнтізбелік жыл ішінде Қазақстан Республикасының заңнамасын бірнеше рет немесе өрескел бұза отырып жүзеге асырған;№ 101-IV
4) ол қайтыс болды деп жарияланған;№ 101-IV
5) ол хабар-ошарсыз кетті деп танылған жағдайларда соттың шешімі бойынша мәжбүрлеу тәртібімен тоқтатылады.
Осы бапта көзделген негіздемелерден басқа, дара кәсіпкердің қызметі мынадай жағдайларда:
1) өзіндік кәсіпкерлік - дара кәсіпкер әрекетке қабілетсіз деп танылған, қайтыс болды деп жарияланған немесе ол қайтыс болған жағдайда;
2) отбасылық кәсіпкерлік және жай серіктестік - егер осы тармақтың 1-тармақшасында аталған мән-жайлар болуы салдарынан бірлескен кәсіпкерлік қатысушысының біреуі қалған немесе бір де бірі қалмаған жағдайда, сондай-ақ некені бұзуға байланысты мүлікті бөлу кезінде тоқтатылады.
Кәсіпкерлердің банкроттығы
1. Банкроттық институтының ұғымы және мағынасы.
2. Борышқорға қолданылатын шаралар: қайта құру, тарату және оңалту шаралары.
3. Бакроттық жағдайдағы заңсыз әрекеттер.
Кез-келген компанияның өмірінде, олардың банкроттық жағдайына келуі кездесіп тұрады. Көптеген компаниялар осындай жағдайлардан кейін өз жұмысын тоқтатқан, ал кейбіреулері мұндай қиындықтарды жеңе отырып өз жұмыстарын жалғастыру үстінде.
Белгілі-бір құқық субъектілерінің банкроттығын реттеуші заңдар және нормалар банкроттық процедурасын жүргізу кезінде ерекше орынды алады. Мінеки сондықтан олардың тәжірибедегі жетілмеуі өте күрделі құқық бұзушылыққа алып келеді. Қазақстан Республикасы Президентінің халыққа Жолдауында заңдарды Жетілдіру Қазақстан Республикасының дамуының бір әдісі ретінде атап өтеді[2]. Жалпы мемлекет алдында нарық қатынастарын реттеуші норматив- тік-құқықтық базасын жасаудағы басты мақсат пайда болды. Атап өтетін нәрсе оның ішінде кәсіпорындар мен жеке кәсіпкерлердің банкроттық процедурасы қамтылып өтті. Менің таңдап алған дипломдық жұмыстың өзектілігі, нарықтық қатынастардың және олардың реттеу қағидаларының жаңашылдығында мәселенің жаңашылығында болып табылады. Банкроттық институтының жеткілікті әрекет етуінен еліміздегі көптеген ірі кәсіпорындардың, көптеген жеке фирмалардың, және заңды тұлға құрмай кәсіпкерлік қызметпен айналысушы жеке кәсіпкер тұлғалардың экономикалық жағдайы тәуелді болады. Банкроттық жүйесі инвесторлар қаражатының қайтарымдылығына кепілдікті ғана қарастырмай, сонымен қатар бұл еліміздегі қаржы жағдайының тұрақтылығына кепілдікті қамтамасыз етеді.
Жеке кәсіпкерлік субъектісі борышқордың сотқа өтініші немесе кредитордың, ал Қазақстан Республикасының заңдарында көзделген жағдайларда өзге адамдардың сотқа өтініші негізінде сот шешімімен банкрот деп жарияланады.

Достарыңызбен бөлісу:
1   2




©emirsaba.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет