Кейбір мәселелері


Ң әрпі (дыбысы) кейін шыққан. Мұның теңі (баламасы) нк-нг



Pdf көрінісі
бет13/208
Дата06.01.2022
өлшемі1,97 Mb.
#14352
түріЛекция
1   ...   9   10   11   12   13   14   15   16   ...   208
Байланысты:
ҚҚТ фонетикасы

Ң әрпі (дыбысы) кейін шыққан. Мұның теңі (баламасы) нк-нгңқ-нғйағмұр 
–  жаңбыр;  миңа  –  маған;  маған  –  минға  (н  аяққа  кеткен).  Бұрынғы  заманда  ң 
дыбысының нк болып жазылуы да содан.  
 
 ﺍﻟﻑ– өгіз басы деген сөз. Бұрынғы қалпы мынау –  
 кішкенесі А-аБ бік – 
үй (ебуй) арабша  ﺒﯾﺕ  (бәит).  
(ү) көз.  
Дыбысты  таңбалау  арабтан,  гректен,  римнен  қалған  және  осылардан 
таралған. 
Дыбысты түгел таңбалайтын ешбір ел жоқ. Тіпті кей ел авантюр деп жазып 
аважур деп оқиды,  а-дан  нт оқылмайды, оу қатар келсе, ув болып оқылады; «й» 
«оу»-дан бұрын тұрса ж болады. Орыстардың ю әрпі – иуя әрпі – йа
 
*  *  * 
Созылу.  Дауыстыны  созылады,  дауыссызды  созылмайды  деу  қате,  бұл 
екеуінің айырмасы – басқаша.  
Дауысты. Дауыс – дыбыс шымылдығының желбіреуі (физиология жағынан); 
дыбыстардың  гармонды  түрде  байланысуы;  дауыс  –  ән,  ән  –  дыбыс.  Дауысты 
дыбыста  да  ән  жағы  басым;  дауыссызда  салдыр  жағы  басым.  Таза  дауысты, 
дауыссыз жоқ. Дауыстылар түрлілігі – ауыз қалыбының түрлілігі. Дыбысты басым 
жағының атымен айтамыз.  


а/е, ә, ы. Мұның екі түрлі болуы ауыздағы кедергілердің түріне қарап қана; ә-
ні айтқанда тіл арты көмейге жақындайды.  


Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   9   10   11   12   13   14   15   16   ...   208




©emirsaba.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет