Келеді деме, қайдан мұң?



Pdf көрінісі
бет8/19
Дата12.03.2017
өлшемі31,05 Mb.
#8977
1   ...   4   5   6   7   8   9   10   11   ...   19

Ақнұр МҰСАБАЕВА

Қостанай облысы

Тиісті ақпараттық технологияларды 

параметрлік реттеу теориясының автор-

ларымен әзірленіп, негізгі ережелерден 

тұратын «Оңтайлы макроэкономикалық 

саясатты қалыптастырудың теориясы мен 

технологиялары» атты қаралған жұмыс 

к рсетілген қажеттілікке жауап береді. Осы 

жұмыс параметрлік реттеу теориясының 

компонентін, оның алгоритмдік және 

математикалық негіздерін қамтамасыз 

етеді. Ұсынылған параметрлік реттеу 

теориясының құрамы мен оның жа ңа 

алгоритмдік және математикалық не гіздері 

болып табылады, бірақ олар дың тиімділігі 

макроэкономикалық үлгі лер дің к п м лшері 

негізінде әзір ленген тиісті ақпараттық 

технология лар к мегімен к рсетілген. 

Берілген амал дың негізгі артықшылығы 

қ о л д а н ы   л а   т ы н   м а к р о э к о н о м и к а л ы қ 

математи ка лық үлгілерді міндетті түрде 

тестілеу та лаптарынан, оларды практикалық 

қол дану мен экономикалық құралдардың 

тиімді табылған маңызын іске асыру 

мүмкіндіктерін бағалау мүмкіндіктерінен 

тұрады. Сондай-ақ жұмыс макроэконо-

мика лық үлгілер қатары базасында әзір-

лен ген параметрлік реттеу теориясы мен 

тиісті ақпараттық технологияларды қол дану 

тиімділігіне мысал келтіруден тұ рады. 

Ұсынылған теориялар бірегейлігі 

прак ти калық қолдану мен экономикалық 

құралдардың тиімді табылған маңызының 

іске асырылу шарттарын бағалау мүмкін-

діктері үшін экономикалық жүйелер дің 

қолданылатын үлгілерін тестілеуде қо-

рытындыланады. Қаралған еңбектің әлем дік 

дәрежеде мойындалғандығы мы на дерек-

термен дәлелденеді: Нанкин қала сында 

(ҚХР)  ткен 15 Халықаралық Конгресте 

кибер нетика  және 

жүйе лер  (WOSC 

2011) бойынша 

ұ с ы н ы л ғ а н   е ң 

үздік баяндама 

үшін  Kybernetes 

ж у р н а л ы н ы ң 

«The Outs tan-

d i n g   P a  p e r » 

с ы й л ы ғ ы ;   5 

ғылыми моно-

графия  (олар     -

д ы ң   е к е у і 

Sprin ger бас-

пасында), қа зір  гі кезде оқырмандар мо-

нографияның б лімдерін 2500-ден аса 

к шіріп алған; 

Ж о ғ а р ы д а   к е л т і р і л г е н   с е б е п т е р 

әлем дік жетістіктердің алдыңғы шегіне 

қазақстандық ғылымды шығарып, макро-

экономика мен ақпараттық технологиялар 

саласында әлемдік деңгейге жеткізу тәрізді 

«Оңтайлы макроэкономикалық саясатты 

қалыптастырудың теориясы мен техноло-

гиялары» атты ғылыми еңбекті бағалауға 

мүмкіндік береді.  . шімов (жетекші), 

Ж. ділов, Д.Ай дарханов, Р.Алшанов, Н.Бо-

ров ский және Ю.Боровский, М.Оңал -

беков ғалымдар құрамы орын да  ған жұмыс 

авторларының ұжымы әл-Фараби атындағы 

Ғылым мен техника саласындағы Қазақстан 

Республикасының Мемлекеттік сыйлығын 

алуға ұсынылады.



Карстен ДРЕБЕНШТЕДТ,

профессор, доктор, Жоғарғы 

академиялық техникалық университеттің

Қазақстанмен корпоративтік байланыс 

ж ніндегі  кілі

Мемлекеттік сыйлыққа лайықты еңбек



Қ.И.Сәтбаев атындағы Қазақ ұлттық техникалық университетінің 

«Оңтайлы макроэкономикалық саясатты қалыптастырудың теориясы мен 

технологиялары» атты ұжымдық жұмысы ғылым мен техника саласы 

бойынша әл-Фараби атындағы Мемлекеттік сыйлықты алу үшін алғашқы 

іріктеуден өтті. Ұжымдық еңбектің авторлары: ҚР ҰҒА академигі Әбдіғаппар 

Әшімов (жетекші), ҚазҰТУ ректоры Жексенбек Әділов, университеттің 

ғылыми қызметкері Дәурен Айдарханов, «Тұран» университетінің ректоры 

Рахман Алшанов, аға ғылыми қызметкер Николай Боровский және ҚазҰТУ-

дың жетекші ғылыми қызметкері Юрий Боровский, ҚазҰТУ-дың ғылыми 

қызметкері Мұхит Оңалбеков. 

Төменде осы ғылыми еңбекке берілген шетелдік ғалым, профессор, доктор 

Карстен Дребенштедттің пікірі ұсынылып отыр. 

КӨРМЕ


 БАЙҚАУ

 Астана күніне арналды

Жүлдегерлер марапатталды

Қазақстан Жазушылар одағының мүшесі Бақтығұл Ойшыбаевтың туғанына 

75 жыл толуына орай ұйымдастырылған республикалық жабық бәйгенің 

қорытындысы жарияланды. 

Жуырда елордамыз Астана күніне орай С.Бәйішев атындағы Ақтөбе  облыстық 

әмбебап-ғылыми кітапханасының қызметкерлері «Астана – ұлтымыздың  рухани  

ордасы» атты  кітап  көрмесін  ұйымдастырды.

Ұ й ы м д а с т ы р ы л ғ а н   к і т а п   к р м е с і 

Астана қаласының т л мерекесіне арна-

лып, Астана қаласының  ткен тарихы 

мен бүгінгі тыныс-тіршілігін қамтитын 

дерекк здерімен таныс тыру және жаста-

рымызды патриоттық рухта  тәрбиелеу  

мақсатын к здеді. 

К і т а п х а н а   о қ ы р м а н д а р ы   к р м е д е 

Елбасының «Қазақстан жолы», «Еуразия 

жүрегінде», А.Айталының «Байсалды ел 

байқаусыз қате жібермес», В.П.Патраковтың 

«Астана – начало Евразии», Ж.Касымбаев 

пен Н.Агубаевтың «История Акмолы» атты 

еңбектерімен, «Астана» атты кітаптарымен, 

Астананың  к рікті  жерлері  бейнеленген 

фотоальбомдармен  және  мерзімді ба-

сылымдарда жарияланған тың деректер-

мен, жас қаламызға арналған   леңдермен,  

шығармалармен  танысты.

Аталмыш  к рмеде  қазақстандықтардың 

Е л о р д а м ы з д а   « А с т а н а   Э К С П О - 2 0 1 7 » 

Халық аралық к рмені  ткізуде белсенді 

атсалысып жатқандығынан және бүкіл 

отандаста рымыздың осынау ауқымы кең 

оқиғаға дайындықтарынан сыр шертетін  

кітапхана қорында бар мерзімді басылым-

дарда жарияланған тың деректерді, түрлі-

түсті фотоларды да тамашалады. Сондай-

ақ, к рмеге  Елбасының  Ақт бе   ңіріне 

келгенде  халықпен  кездескен  сәттері 

және Елордамыз  Астананың  айшықты 

жерлерінің  фотосуреттері  қойылды.

Гүлзада  БЕЙІСОВА

Байқауға орай жазушының ұрпақтары 

барша қаламгерлерді, әсіресе, жастар-

ды қолдау мақсатында проза жанры-

нан үздік шығармаларға республикалық 

жабық бәйге ұйымдастырған еді. Сал-

танатты шара барысында қаламгердің 

ұ л ы ,   т а н ы м а л   ж у р н а л и с т   К е м е л -

бек Ойшыбаев осынау с з байқауын 

қолдағаны үшін «Жайық Пресс» ЖШС 

басшылығына ризашылығын білдірді. 

Ш ы ғ а р м а л а р д ы   қ о р ы т ы н д ы л а у ғ а 

Қазақстан Жазушылар одағы Батыс 

Қазақстан облыстық б лімшесінің 

т р а й ы м ы   А қ ұ ш т а п   Б а қ т ы г е р е е в а , 

филология ғылымының кандидаты, 

халықаралық «Қазақ тілі қоғамы»  Ба-

тыс Қазақстан облыстық филиалының 

т рағасы Болат Жексенғалиев және 

Бақтығұл Ойшыбаевтың ұлы Кемелбек 

Бақтығұлұлы, «Жайық Пресс» ЖШС-ның 

бас директоры Жантас Сафуллин шығып, 

байқау туралы  з ойларын білдіріп, 

жүлдегерлерді марапаттады.  Шарада 

Бақтығұл Ойшыбаевтың к зін к рген за-

мандасы, ақын Ақұштап Бақтыгереева 

шынайы алғысын  жеткізді. Проза жанры-

нан  ткен байқау қорытындысы бойынша 

бас жүлдені Қытайда білім алып жүрген 

қазақ жігіті Есболат Айдабосынұлы 

мен «Үздік блогер» аталымы бойынша 

«Орал  ңірі» газетінің б лім меңгерушісі 

Нұрлыбек Рахманов жеңіп алды.

А. ОСПАН

ОРАЛ

Жаѕа айдар:



Жаѕа айдар:

9

№27-28 (1285-1286) 

10 – 22 шілде 

2015 жыл


АНА ТІЛІ

ӨШПЕС ДАҢҚ 

Атамызды 

мақтан етеміз

Б

ұл құнды дерек – Ұлы Отан 



соғысы отты жылдарының 

куәгері – сарғайған үшбұрышты 

хат к шірмесі ҚР МОМ жанындағы «Ах-

мет және Ғазиза Жұбановтар мұрасын 

зерттеу орталығы» (мемориалды му-

зей) қорынан алынды. Музейлік тіркеу 

н мірі: ЖМПМ КП 623/1.  

Осынау қастерлі хат  нер атты ұлы 

айдынға қос алып  зеннің тоғысып, 

бір арнада аққаны іспетті. Хат иелері 

–     қ а з а қ   м у з ы к а с ы н   з е р т т е у ш і 

к рнекті ғалым, әйгілі композитор, 

дирижер. Қазақстанның халық артисі 

(1944),  нертану ғылымының докторы 

(1943), профессор (1948), академик. 

Ахмет Қуанұлы Жұбанов (1906-1968) 

пен қазақтың әйгілі күйші компози-

торы, дирижер, дәулескер домбыра-

шысы, Қазақ КСР халық артисі (1975 

жыл), КСРО халық артисі (1984 жыл), 

Халық қаһарманы (1998 жыл) Нұрғиса 

Атабайұлы Тілендиев (1-сәуір, 1925ж. 

– 15-қазан, 1998 ж.) есімдері т рткүл 

дүниені т рт бұрышына кеңінен мәшһүр. 



Сарғайған үшбұрышты майданның 

хатында:

«13.10.1944 ж.

Фронттан ініңіз

Нұрғисадан Сәлем!

К ке!

Аман-есен денсаулықтың арқасында 

қызметіңізді істеп жүрген боларсыз. 

Сіздің денсаулығыңыздың жақсы бо-

л ы п ,   с і з д і ң   т ә р б и е л е п ,   о қ ы т қ а н 

ұлдарыңыздың, қыздарыңыздың алтын 

саусақтарымен тартқан Домбырасының, 

Қобызының үндерінің, Бұлбұлдай сайрап 

мәртебелі болып  суіне мен де тілектес.

Мен газеттен оқыған едім – Қуан 

ағай, Захара, Сабырлар Прибалтик фрон-

тында  здерінің концертін к рсетіп 

қайтты деп еді, үлкен успехпен келген 

болар.


Біз деген кісінің қалын білмек 

болсаңыз  те жақсы. Жалғыз-ақ мамам-

нан хат алмай жүрмін.

Сізден ең болмаса жауап та алмадым» 

деп жазылған.

С о с ы н   е к і   б ү к т е л г е н   о с ы   ү ш б у 

сарғайған хаттың сол жақ ішкі үшбұрыш 

б е т і н е :   « О с ы   х а т т ы   а л ы с ы м е н   х а т 

жазуыңызды сұраймын. Менен Шарга-

радскийге к п-к п сәлем! Қош болыңыз! 

Тлендиев» деп жазылған. Бұдан кейін 

үшбұрыш бүктеліп, оның оң жақтағы 

қиығына майдан поштасының қос м рі 

басылған. Сол жақтағы екінші қиығында: 

«Каз. ССР. Г. Алма-Ата. ул. Пушкин-

ская,  № 45. Казгосфилармония. Ахмета 

Жубанову. Полевая почта 49941 «ж» 

Тлендиеву Нургиса» деген жазу бар.

А.Жұбанов – қазақ халқының қазіргі 

заманғы кәсіби музыкасының негізін 

қалаған аға буын композиторлардың 

бірі. Ол халық күйлерін оркестрге 

лайықтап, нотаға түсірді және қазақ му-

зыкасын күрделі аспаптық симфониялық 

шығармалармен байытты. Олар «Тәжік 

биі», «Қазақ билері», «Т леген Тоқтаров», 

«Ария», «Вокалдық сюитасы», «Абай 

сюи тасы», тағы басқалар. А.Жұбановтың 

қазақ музыка тарихына сіңірген еңбегі 

ұшан-теңіз.

Н ұ р ғ и с а   Т і л е н д и е в   М ә с к е у д і ң 

П . И . Ч а й к о в с к и й   а т ы н д а ғ ы 

к о н с е р в а т о р и я с   ы н ы ң   д и р и ж е р л і к 

факультетін (профессор Н.П. Аносовың 

класы бойынша) бітірді. Қазақтың Абай 

атындағы опера және балет театрын-

да (1953-1961), қазақтың Құрманғазы 

атындағы Мемлекеттік Академиялық 

халық аспаптар оркестрінде (1961-1964) 

және тікелей  зінің ұйымдастыруымен 

дүниеге келген «Отырар сазы» халық 

аспаптары оркестрінде (1981-1998) бас 

дирижер қызметін атқарды. Сондай 

ақ 1968 жылдың «Қазақфильм» кино-

студиясы музыка редакциясының бас 

редакторы болып істеді. Қазақстанның 

халық артисі, Қазақстан Республикасы 

Мемлекеттік сыйлығының иегері, КСРО 

ның халық артисі. Қазақстан Респуб-

ликасы Президентінің Жарлығымен 

Н.Тілендиевке 1998 жылы «Халық 

Қаһарманы» атағы берілді.

Н ұ р ғ и с а   Т і л е н д и е в   қ а з а қ т ы ң 

музыкалық мәдениетіне композитор, 

ХХ ғасырдың  зінде халқымыз небір 

нәубеттерді бастан кешті, ашаршылыққа, 

қуғын-сүргінге ұшырады. Ұлы Отан 

соғысының қайғысы мен қасіретін  з ба-

сынан  ткерді. 

Кеңес одағы тұсында, 1941 жылы соғыс 

басталғанда, бір халық болып жауға қарсы 

шықты. Ол бірлік болғанын к рсетеді, 

соның арқасында КСРО жеңіске жетті. 

Бұл да бір дәлел. Біздің ұрпақ осыны да 

білуге тиіс. Жеңістің 70 жылдығы аясында 

тәрбиелі істер атқарылса, ол да игілікті 

іс болмақ.  зім жас кезімде Волгоград 

қаласында оқып, жоғары білім алдым. 

Ол соғыс кезінде кескілескен шайқастар 

ткен әйгілі Сталинград қаласы екені 

анық. 1967 жылы Мамай қорғанында бой 

к терген алып ескерткіштер кешенінің 

салтанатты ашылу рәсімі  тті. Ол кезде 

бірінші курста оқимын, біздер де сапта 

тұрдық.  те ерекше есте қаларлық оқиға 

болды. СОКП Орталық Комитетінің 

Бас хатшысы Л.И.Брежнев пен КСРО 

Қорғаныс министрі А.А.Гречко келіп, 

ашып еді. 

«Отан-Ана» монументінің  зіндік 

ерекшелігі к п. Мүсіннің жалпы биіктігі 

85 метрді құрайды, оның ішінде әйел 

бейнесі 52 метр болса, ананың қолындағы 

қылыштың ұзындығы 33 метр. «Отан-

Ана» монументі сол кезде әлемдегі ең 

үлкен мүсін ретінде Гиннестің рекордтар 

кітабына енген.

С о л   к е з д е   М а м а й   қ о р ғ а н ы н ы ң 

ескерткіштерін к руге бір адам болып бар-

сам, ал одан басқа адам болып шықтым. 

зге адамдар да осындай сезімге б ленді 

деп ойлаймын.

М а м а й   қ о р ғ а н ы   ү ш і н   б о л ғ а н 

кескілескен ұрыстар тарихтан белгілі. 

Алапат соғыс кезінде болған оқиғаларды 

к з алдыңа әкеледі. Бұл тарихтың шынайы 

келбетін, оның ұрпақ санасында алатын 

айрықша р лін к рсетеді. Жас ұрпақты 

тәрбиелеудің бір жолы да осы болмақ. 

з к зіңмен к ргенің жан дүниеңе ерекше 

әсер етіп, ұмытылмастай болып есіңде 

қалады. Аға ұрпақтың ерлігіне бас иесің. 

Ұлы Отан соғысының ардагерлеріне 

құрмет к рсету – бізде қалыптасқан 

дәстүр. Олардың ерлік істерін ұрпаққа 

жеткізу – баршамыздың міндетіміз әрі 

борышымыз. 

Тәуелсіздік те аспаннан түсе қалған 

жоқ. Содан бергі кезеңде де қаншама 

қ и ы н д ы қ т а р д а н   т т і к .   Е л б а с ы н ы ң 

атқарған қызметінің  зі қыруар. Бірнеше 

қаржы дағдарыстарынан  тіп келе жа-

тырмыз. Қаншама қиыншылықтар кез-

дескенмен, Мемлекет басшысы елімізді 

зінің дәстүрлі жолымен алып келе жатыр. 

Мұндай жетістікке жеткен елдер де бар, 

жете алмай қалғандар да аз емес.  лемде 

қандай оқиғалар болып жатқанын бәріміз 

де к ріп отырмыз. 

Мемлекет басшысының Жарлығымен 

2015 жыл – Қазақстан халқы Ассамблея-

сы жылы болып белгіленді. Еліміздегі 

ынтымақ пен бірлік – қоғамымызға, 

экономикамыздың, әлеуметтік саланың 

дамуына  зінің үлесін қосып отырған 

факторлардың бірі.

ткенімізді ескеріп, аға ұрпақты 

құрметтей білсек, біз  ркендеген ел бо-

ламыз. Сонда ғана  мір сүріп отырған 

қоғамымызда тәуелсіз елдің білімді, 

тәрбиелі жастары  сіп шығады. Бірлік, 

еңбек, білім болған жерде, елдің эконо-

микасы да алға басады. Дамыған отыз 

мемлекеттің қатарына кіру мақсатымызға 

жетеміз. Тарихын құрметтеген ұрпақ та, ел 

де алға басады. 



Жексенбай ДҮЙСЕБАЕВ,

ҚР Парламенті Мәжілісінің депутаты, 

«Нұр Отан» партиясы 

фракциясының мүшесі, 

экономика ғылымының кандидаты

АСТАНА


Тарихын құрметтеген 

ұрпақ та, ел де алға басады



Бүгінгі таңда Мемлекет 

басшысының бастамасы бойын-

ша атқарылып жатқан істер аз 

емес. Үстіміздегі жылы Жеңістің 

70 жылдығы елімізде жан-

жақты аталып өтуде. Халықты 

ізгілікке, бірлікке бастайтын, 

ал жастарымыздың бойына 

патриоттық сезімді ұялататын 

осындай іс-шаралардың 

ұйымдастырылуы біздің қоғам үшін 

өте маңызды. Халық өз тарихын 

білмесе, өткенін бағалай білмейді, 

болашағын болжай алмайды. 

бастыртқан, тағдырдың жазуындай 

орайлы сәтке Нұрғиса он т рт жасында 

кезікті. Кезігушісі – қазақ музыкасына 

пайғамбардай шапағаты тиген әйгілі 

Ахмет Жұбанов еді. Жеті қабат жер асты-

нан жаңа ғана бұлқынып шығып, булыға 

ағып, енді ғана жүлге тарта бастаған 

кәусар бұлақтың тегеурінін жазбай тани-

тын қарт бағбан сияқты, бала Нұрғисаның 

бойындағы бұла дарынды дана Ахмет те 

бірден таниды. Таниды да, Нұрғисаны 

қолынан жетектеп алып келіп, қазақ 

ұлт аспаптар оркестрінің домбыра-

шылар тобына қосады. Бұл, жазмыш 

дегенді қойсайшы, оркестр құрамындағы 

ңшең дәулескер домбырашылардың 

ішінен домбырашылықтың дүлдүлі Қали 

Жантілеудің оң жағынан Нұрғисаға орын 

тиеді. Қалидың алдын к рген құймақұлақ 

Нұрғиса кешікпей-ақ, бұрын күйді 

қызығып тартса, енді күйді құнығып тар-

татын болады, бұрын күйді еліріп тартса, 

енді күйді елігіп тартады. Міне, осының 

бәрі де Нұрғиса әлеміне тапжылмас 

тұғыр болды, осының бәрі де Нұрғиса 

дарынының сарқылмас қайнар к зі еді.

шпес отты күндердің бұл белгісі 

нер атты ұлы айдынның түбіндегі бір 

інжу маржандай к рінді бізге... 



Алпысбай ШЫМЫРБАЙҰЛЫ,

журналист, 

Қазақстан Республикасы 

Мемлекеттік

 орталық музейінің жетекші редакторы

«Аққу», «Аңсау», «Арман», «Ата толғауы», 

« лқисса», «Қорқыт туралы аңыз», 

«К ш керуені», «Махамбет», «Фараби 

сазы» сияқты күйлері мен «Саржайлау», 

«Алатау», «Ақжайық», «Ақ құсым», « з 

елім» сияқты ондаған әндері халықтық 

б о я у   н а қ ы ш ы н ы ң   қ а н ы қ т ы ғ ы м е н , 

зіндік қолтаңбасының айқындығымен 

жұртшылықтың сүйіп тыңдайтын рухани 

қазынасына айналған.

Нұрғиса аға Ахмет Жұбановты: 

« нердегі ұстазым – Ахмет Жұбанов. 

Ахаң халық үшін туған, халықтың 

перзенті еді ғой» деп бағалаған.

...Үлкен  нердің сара жолына қадам 

дирижер, орындаушы ретінде  шпес із 

қалдырған суреткер. Ол 500-ден астам 

музыкалық т л туындылардың авторы. 

Осынау мол мұраның жанрлық аясы 

да қайран қалдырады: ән, күй, романс, 

увертюра, поэма, контата, опера, балет. 

Сүйікті шығармаларынан «Достық жо-

лымен» (1958), «Менің Қазақстаным» 

контатасын (1959), Қ.Қожамяровпен 

бірлесіп жазған «Алтын таулар» опера-

сын (1961), «Ата толғауы» және оркестр 

үшін жазылған шығармаларын (1962), 

«Халық қуанышы» (1963), «Қайрат» 

(1964), «Жеңіс солдаты» (1975) сияқты 

увертюраларын атауға болады. Оның 

Бұл  – жауынгер Нұрғиса Тілендиевтің бұрын жарияланбаған 

Ахмет Жұбановқа жазған майдандық хаты еді...

«Әкемнің аты өшпеуі үшін 

еңбектендім...» 

Осылайша ауыр күрсінген Алматы 

қаласының байырғы тұрғыны, медицина 

ғылымының кандидаты, к п жылдар бойы 

балалардың жұқпалы ауруларын емдеген 

білікті дәрігер, бүгінде зейнеткер Толқын 

Қазмағамбетова апайымыз әңгімесін баста-

ды. 


–  кем Рақымжан 20 жасында Орал 

об лысының Шыңғырлау аудандық комсо-

мол комитетінде белсенді жұмыс атқарып 

жүрген кезде оған «жапон тыңшысы» деген 

айып тағылыпты. Нақақтан жала жабыла-

ды. Алдымен  зі тұратын ауданға қарасты 

Шилі түрмесіне тоғытылады. Бірде анасы 

Шәйзада тамақ пісіріп, түрмеге алып ба-

рыпты. Түрме кезекшілігінде бір ағайындас 

жездесі отырғанын к ріп, қатты қуанады. 

Алайда жездесі ішінен хат немесе ақша 

секілді бірдеңе тауып алам ба деген желеу-

мен кострюльдегі тамақты жерде жатқан бір 

таяқпен былғап-былғап араластырыпты да, 

ештеңе ілікпеген соң,  «халық жауына тамақ 

алмаймыз» деп ақырып, анамды әкеммен 

жолықтырмастан бос қайтарыпты.  Осы 

жайды айтып жылап келгенде мен бес жа-

ста едім. Сол жездей кейін әкем соғыстан 

оралып, қызметке тұрған кезде ештеңе 

болмағандай талай жылдар бойы т рімізде 

отырды. Анам бастауыш сыныптың мұғалімі 

еді.  кеме жабылған жалған жаланы ашу 

үшін Жоғарғы Кеңеске, Ворошиловтың 

зіне хат жазған еді. Алайда жергілікті 

әкімшілік істің байыбын саралап жатпады. 

Ақырында кедей-кепшіктерге, оқимын 

деген жастарға к мектескен игі істері, ел 

үшін жасаған жұмыстары  зіне кінә болып 

тағылғандықтан, 1937 жылы әкем Магаданға 

жер аударылады. Түрмеде азаптап, ит әбігерін 

шығарады. 

кем 21 жасында Отан алдындағы әскери 

міндетін орындауға аттанады. Сол жылы 

үйленген екен. Үш жыл Қиыр Шығыста кава-

лерлер полкінің курсанты болған кезде орыс-

шаны, жазуды, тіпті ән айтуды да үйреніпті. 

скери борышын  теп елге оралған соң 

комсомол комитетінде еңбек етеді. Қараусыз 

қалған жетім балаларға к мек қолын созып, 

олардың оқып-жетілуі жолында біршама 

тер т геді. С йтіп жүрген кезде, «жапонның 

шпионы» деген жалған айып тағылып, 1938 

жылы Магаданға айдалады. Мен ол кезде бес 

жаста ғана екенмін. Анам күндіз ешкімнің 

к зіне к рінбестен тек түн мезгілінде жаяу-

лап-жалпылап жүріп, «Тұңғыш» ауылынан 

Тұздықалаға жетеді. Сол жерде Цивилинка 

тауар пойызы тоқтап тұрғанын к ріпті. 

Қолындағы «Москва. Кремль. Ворошиловқа» 

деген мекенжай ғана к рсетілген тілімдей 

қағазда күйеуінің жазықсыз жапа шеккені 

жайлы толық ақпарат жазылған к рінеді. 

Осындай үшбу хат кездейсоқ жолыққан 

маржаға табысталады да, арыз жоғары 

жаққа жетіпті. Нәтижесінде «Жергілікті жер 

жағдайдың ақ-қарасын анықтасын» деген 

үшбу хат келіп жетеді. Алайда 20 жылға сот-

талып кеткен әкем қағаз жүзінде 1939 жылы 

ақталса да, елге қайта алмай к п қиындық 

к ріпті. Жолға қаражат  табу мақсатында 

әртүрлі қара жұмыстарды істейді. Ақырында 

жүк пойызының үстіне жасырынумен, одан 

әрі отын тиеп келе жатқан теміржол к лігімен 

Мәскеуге әзер жетеді. С йтіп жүргенде, 1941 

жылы Ұлы Отан соғысы басталып, сол жерден 

тура майданға аттанады. Ал 1942 жылы жедел 

түрде әскери дайындықтан  тіп Воронеж 

майданына ж неледі. Екінші Украина май-

данында Воронеж, Орел-Белград қалаларын, 

Ресейдің әрбір хуторын жауға бермей, қорғау 

жолындағы жанталасқан  қырғын соғыстың 

ортасында жүреді. Неміс әуе күштерінің, 

танктерінің бораған оғынан қорғана жүріп, 

қалаларды жаудан азат ету мақсатында 

201-танк бригадасының құрамында болып,  

жойқын шабуылдарға қатысады. С йтіп,  

Гремячий деген жерде жамбасынан жарақат 

алып, Саратов госпиталінде емделеді де, 

қайтадан 1-4 Украина армиясына қосылады.   

1943 жылы 201-танк бригадасының 

с а п ы н д а   Г р е м я ч и н   х у т о р ы н   қ о р ғ а у 

жолындағы к рсеткен ерлігі үшін «Отан 

соғысының екінші дәрежелі» орденімен 

марапатталады. Сонымен, 1945 жылға 

дейін Орел, Белгород, Воронеж, Украина 

майдандарындағы ұрыстарға қатысып, небір 

жойқын шабуылдардың, ал 3-қыркүйек күні 

Жапонияның кеңес еліне қырғиқабақ таны-

туына байланысты далалық майданның да 

ортасында жүреді.

Қазіргі таңда немерелері мен ш берелерін 

алданыш етіп  мір сүретін Толқын апаның 

т сегінің бас жағында ата-анасының суреті 

тұр. Жап-жас жарасымды жұп  мірге 

ғашық к збен қарайтындай.  ттең,  мір біз 

қалағандай ағынмен жылжымайды емес пе?!



Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   4   5   6   7   8   9   10   11   ...   19




©emirsaba.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет