ІІ нұсқа
ТЕРМОМЕТР
Термометр - дененің, заттың, ауаның температурасын өлшеуге арналған аспап. Термометрді қазіргі түріне 1723 жылы Фаренгейт келтірді және оны қалай істейтінін суреттеп берді. Басында ол да өз трубкаларын спиртпен толтырды, сосын барып сынапқа көшті. Өзінің шкаласында нөл деп ол қар мен нашатыр немесе ас тұзымен араласқандағы температураны алды. Ал судың қатуының бастауы деп 32° градусты, ал сау адамның денесінің температурасы ретінде ол 96° алды. Сосын ол судың қайнау температурасын анықтады, ол 212° тең болды. Мұздың еруі мен судың қайнау температурасын 1742 жылы Цельсий нақтылап көрсетті, бірақ басында ол 0°-ты қайнау, ал 100°-ты қату температурасы ретінде көрсетті.
Сұрақ 3: ТЕРМОМЕТР
Термометрдің жұмыс істеу принципі қандай құбылысқа негізделген?
A Температураның артуына байланысты сұйықтың қысымының артуына негізделген
B Температураның өзгеруіне байланысты термометрдың ішіне құйылған сұйықтықтың көлемінің өзгеруіне негізделген
C Температураның өзгеруіне байланысты термометрдың ішіне құйылған сұйықтықтың массасының өзгеруіне негізделген
D Температураның өзгеруіне байланысты сұйықтың қысымының өзгеруіне негізделген
Сұрақ 4: ТЕРМОМЕТР
Суретте күн сәулесі түсіп тұрған 3 бірдей спиртті термометр кескінделген. Қай термометрдің көрсеткіші бірінші болып өзгереді?
1- термометр 2- термометр 3- термометр
(қызыл түсті спирт) (күлгін түсті спирт) (түссіз спирт)
A 1- термометрдің
B 2- термометрдің
C 3- термометрдің
D Үшеуінде бірдей
Сұрақ 5: ТЕРМОМЕТР
Термометрлердің түрлеріне байланысты төмендегі берілген пікірлер дұрыс па?
Төменде келтірілген мүмкін пайымдаулардың әр қатарынан «Иә» немесе «Жоқ» деп айналдыра сызыңыз
Төмендегі пайымдаулар дұрыс па?
|
Иә немесе Жоқ
|
Сынап және спирт термометрлерінің көрсетуі тек бір тірек нүктеге ғана сәйкес келеді
|
Иә/ Жоқ
|
Сынапты термометрмен мұқият болу керек, себебі сынап буы - үлы
|
Иә /Жоқ
|
Арктиканы зерттеушілер спиртті термометрлерді таңдап алады
|
Иә / Жоқ
|
Сұрақ 6: ТЕРМОМЕТР
Неліктен температураны арттырғанда газ бен сұйықтың көлемі ұлғаяды?
A Молекулалар саны артады
B Олардың молекулалары көбейеді
C Олардың молекулалары сирек соқтығысады
D Олардың молекулалары жылдамырақ қозғалады
ИІС ШЫҒАРҒЫШ ҚОҢЫЗДАР
Көптеген қоңыздар, жəндіктер, кейбір жапырақ жегіштер өзін қорғау үшін
өткір иістер шығарады. Қанқыз қоңызы сарғыш түсті улы сұйықтықты да
бөледі. Бұл иістер ауада өте тез таралады.
Жəндіктер арасында өзара хабарласудың кең тараған тəсілі- химиялық
қосындылардан тұратын иістер шығару арқылы хабарласу. Жапырақ жегілер жаудан бой тасалау үшін улы гемолинфа бөледі.
Жапырақ жегі қоңызы
Сұрақ 7: ИІС ШЫҒАРҒЫШ ҚОҢЫЗДАР
Қоңыздар мен жәндіктердің шығаратын иістерінің ауада таралу құбылыс түсіндіріп, мысал келтіріңіз.
____________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________
Сұрақ 8: ИІС ШЫҒАРҒЫШ ҚОҢЫЗДАР
Иістің өте тез таралуын «атомдар» және «молекулалар» сөздерін қолданып түсіндіріңіз.
____________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________
Сұрақ 9: ИІС ШЫҒАРҒЫШ ҚОҢЫЗДАР
Жапырақ жегілер тұқымдас өкілдерінің арасында ауылшаруашылық өсімдіктеріне зардап тигізетіндері де аз емес. Олардың ішіндегі ең танымалы - Колорад қоңызы (Leptinotarsa decemlineata). Колорад қоңызының аналығы бір жазда 700 жұмыртқа басады.Оның екінші лектегі ұрпағы бір тонна ботташық сабағын жоюға қабілетті деп саналады. Оның әлемге жайылуына Солтүстік Америкадан ағылып жататын ботташықтар себеп болған. Ересек колорад қоңыздары мен дернәсілдері ботташық сабақтарының жапырақтарын құнығып жейтіні соншалық, зақымданған өсімдік түйнек салмайды, ақыры аяғында бұл өнімнің толықтай шығынға ұшырауына әкеліп соғады. Жапырақ жегілердің қаптап кетуінің алдын алу үшін қандай мәселенің шешімін табу керек.
____________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________
.
Достарыңызбен бөлісу: |