Токтар резонансы
Тармақталған тізбек (10–5 сурет) үшін Ом заңы мына түрде жазылады
.
Егер болса, онда тоқтар резонансы құбылысы орын алады. Бұл жағдайда реактивті элементтері бар тармақтардағы тоқтар тең және қарама-қарсы бағытталған (векторлық диаграммасы 10–6 суретте келтірілген). Реактивті элементтері бар тармақтардағы тоқтар тізбектің тармақталмаған бөлігіндегі тоқтан едәуір артығырақ болуы мүмкін.
10–5 сурет 10–6 сурет
Кернеулер резонансындағы сияқты токтар резонансында да мына қатынастар орын алады: , , , .
Токтар резонансы кезінде тізбектің толқындық өткізгіштігі ( ) түсінігі қолданылады
.
Бұл жағдайдағы тізбектің төзімділігі
,
және реактивті элементтері бар тармақтардағы токтар тізбектің тармақталмаған бөлігіндегі токтан неше есе артық екенін көрсетеді. Резонанстық қисықтар 10–7 суретте келтірілген.
Тізбектің тармақталмаған бөлігіндегі ток резонансы кезінде ең аз мәнге ие болады, ал қуат коэффициенті 1 – ге тең.
10–7 сурет
Активті кедергісі бар айнымалы ток тізбегі және оның векторлық диаграммасы
Егер синусоидалы кернеуге активті кедергіні қоссақ (5.1 – сурет), онда тізбекте лездік ток пайда болады:
.
Сонымен мынадай қорытынды жасауға болады: Активті кедергідегі кернеу мен ток күші уақыттың кез келген мезетінде фаза бойынша сәйкес келеді.
Мұндай тізбектің векторлық диаграммасы 5.2 – суретте кескінделген. Ток векторы кернеу векторымен бағыты бойынша сәйкес келеді (фаза бойынша ығысу нөлге тең).
5.1 – сурет. Синусоидалы кернеуге резисторлы элементті қосу сұлбасы
|
5.2 – сурет. Активті кедергісі бар айнымалы ток тізбегінің векторлық диаграммасы
|
5.3 – сурет. Активті кедергісі бар айнымалы ток тізбегіндегі кернеу мен ток амплитудаларының уақытқа тәуелділік графигі
Мұндай тізбек үшін Ом заңының амплитудалық мәнінің, әсерлі мәнінің және комплексті түрдегі жазылулары төмендегідей
, , .
Достарыңызбен бөлісу: |
