Кәсіпкерліктің ұйымдастыру формаларына ұжымдық-құқықтық және ұжымдық-экономикалық кәсіпкерліктер жатады.
Кәсіпкерліктің ұйымдастыру формаларына ұжымдық-құқықтық және ұжымдық-экономикалық кәсіпкерліктер жатады.
Ұжымдық-құқықтық кәсіпкерлік:
Жеке кәсіпкерлік
Серіктестік
Акционерлік қоғам
Жеке кәсіпкерлік – бұл бір адамның немесе бір жанұяның кәсіпкерлікпен айналысуы.
Жеке кәсіпкерлік – бұл бір адамның немесе бір жанұяның кәсіпкерлікпен айналысуы.
Серіктестік – бұл екі немес одан да көп адамдардың капитал салымдар (үлестері) негізінде құрылған табыс алуға бағытталған іс-әрекеті. Серіктестіктің түрлері:
Серіктестік – бұл екі немес одан да көп адамдардың капитал салымдар (үлестері) негізінде құрылған табыс алуға бағытталған іс-әрекеті. Серіктестіктің түрлері:
Толық серіктестік мүшелері өз мүліктері шеңберінде жауапкершілікке ие болады.
Коммандиттік серіктестік мүшелері аралас жауапкершілікке ие болады, яғни біреуі толық мүлікпен, ал екіншісі салынған капиталы негізінде жауап береді.
Жауапкершілігі шектеулі серіктестік мүшелері тек қана салынған капиталы негізінде тәуекелге барады және жауап береді.
Акционерлік қоғам – бұл жарғылық капиталы белгілі бір үлестерге (акцияларға) бөлінген, заңды тұлға құқығы бар кәсіпорын. Акционерлік қоғам түрлері:
Акционерлік қоғам – бұл жарғылық капиталы белгілі бір үлестерге (акцияларға) бөлінген, заңды тұлға құқығы бар кәсіпорын. Акционерлік қоғам түрлері:
Ашық акционерлік қоғам өз акцияларын ашық сатуға және басылымдарда акциялардың құнын жариялауға құқылы.
Жабық акционерлік қоғамда акциялары құрылтайшылары арасында астылатын, акциялардың құны басылымдарда жарияланбайтын акционерлік қоғамның түрі.
Ұжымдық-экономикалық кәсіпкерлік формалары:
Ұжымдық-экономикалық кәсіпкерлік формалары:
Концерн – көп салалы іс-әрекетпен ерекшеленетін өнеркәсіп саласындағы корпорацияның кең тараған формасы.
Ассоциация – экономикалық дербес кәсіпорындардың ерікті бірлестігі. Ассоциацияның негізгі мақсаты ғылыми-техникалық, өндірістік, экономикалық және әлеуметтік міндеттерді бірігіп шешу.
Консорциум – ірі қаржы операцияларын істеу үшін біріккен кәсіпкерлердің бірлестігі.
Синдикат – бір саланың кәсіпкерлерін тауар сатуға біріктіру.
Картель – тауар, қызмет көрсету бағасы, нарық аудандарын бөлу, өндіріс мөлшері, патент айырбастау жөнінде келісім.
Трест – белгілі бір тауарды өндіру бойынша белгілі бір түрдегі монополисттік бірлестік.
Жеке иелік ету
Артықшылықтары:
Кемшіліктері:
әр меншік иесі кәсіпорынның барлық табысына иелік етеді;
меншік иелері өз-өзіне билік етеді және кез келген өзгерістер енгізуге құқылы;
заңдар жеке иелерге ең төменгі шектеулер қояды.
толық меншікті жауапкершілік;
капитал көлемінің шектілігі.
Серіктестік
Артықшылықтары:
Кемшіліктері:
серіктестердің бірігуі қосымша қаржыны тартуға мүмкіндік береді;
әр серіктес бұл іске өзінің жаңа шығармашылық идеяларын немесе талантын ендіреді;
серіктестік салыстырмалы түрде оңай ұйымдастырылады және оған ерекше салық салынбайды.
көп жағдайда серіктестіктің барлығы шектелмеген мүліктік жауапкершілікке ие болады;
ә) егер серіктестердің біреуі істен шығатын болса, онда серіктестік өзінің жұмысын тоқтатады. өз қызметін әрі қарай жалғастыру үшін серіктестік жаңа келісім жасауы керек;
б) серіктестіктің өзіне тартатын капитал көлемінің шектілігі;
в) серіктестердің фирманы басқарудағы көзқарастарының сәйкес келмеуінің салдарынан фирманың өміріне қауіп төнуі мүмкін.
