Кездейсоқ шамалар түрлері. Дискретті кездейсоқ шамалар және сандық сипаттамалары Жоспар
Дискретті кездейсоқ шаманың математикалық күтуі және
оның қасиеттері.
Дискретті кездейсоқ шаманың дисперсиясы және орташа квадраттық ауытқуы
Дисперсияны есептеу формуласы
Дискретті кездейсоқ шаманың орташа квадраттық ауытқуы
Дискетті кездейсоқ шаманың математикалық күтуі және оның қасиеттері Кездейсоқ дискретті Х шаманың математикалық күтуі дегеніміз, оның барлық мүмкін мәндерімен оларға сәйкес ықтималдықтарын көбейтіндісінің қосындысын айтамыз. Х шаманың математикалық күтуін М(х) деп белгіленеді. Дискретті кездейсоқ Х шаманың қабылдайтын мәндері ал оларға сәйкес ықтималдықтарын болсын сонда немесе
Мысалы. Кездейсоқ Х шаманың үлестірім заңы
х
3
5
2
p
0,1
0,6
0,3
Кестесімен берілсін.
Дискретті Х шамасының математикалық күтуін табу керек. Шындығында, математикалық күтудің анықтамасы бойынша болатынын табамыз.
Егер дискретті кездейсоқ Х шамасы мәндерін ықтималдықтарымен қабылдаса, онда кездейсоқ Х шаманың математикалық күтуі қосындысымен анықталады.
Бұл жағдайда қатары абсолютті жинақты деп қаралады.
Тәуелсіз N сынау жүргізілсін, ал кездейсоқ Х шамасы, жиліктері болатын мәндерін қабылдайтын болсын. Сонда қосындысының арифметикалық ортасы төмендегідей түрде өрнектеледі:
Мұндағы салыстырмалы жиіліктің анықтамасы бойынша
Болғандықтан .
Ал кез келген оқиғаның салыстырмалы жиілігі сол оқиғаның ықтималдығына жуықша тең, яғни болғандықтан
Демек, .
Сонымен, кездейсоқ Х шаманың матемтикалық күтуі оның қабылдайтын барлық мәндерінің арифметикалық ортасына жуықша тең екен. Бұл математикалық күтудің ықтималдық мағынасы болып табылады.
Енді математикалық күтудің қасиеттерін көрсетейік.