Негізгі металды жылжымалы көзімен қыздыру Жылжымалы жылу көзі ретінде белгілі бір жылу қуатының көзі қабылданады, ол түзу және біркелкі, яғни тұрақты жылдамдықпен қозғалады. Тұрақты қыздыру көзі бар (сурет. 4) металдағы жылу өрісі жалпы орталығы бар концентрлік изотермалар жүйесімен сипатталады. Жылжымалы қыздыру көзі болған кезде изотермалар ұзартылған пішінге ие болады және оның қозғалыс бағытында қозғалады. Металдағы жылудың таралу процесі бірқатар факторларға байланысты: доғаның тиімді жылу қуаты, оның қозғалу сипаты, дәнекерленген өнімнің мөлшері мен формасы, материалдың термофизикалық қасиеттері. Бұл факторлардың өзгеруі белгілі бір жолмен өнімнің қызуына әсер етеді, оны температура өрісінің изотермаларының пішінінің өзгеруімен бағалауға болады. Сонымен, белгілі бір температураға дейін қыздырылған металл аймағының доғалық қуатының жоғарылауымен жоғарылайды. Доғаның қозғалу жылдамдығының артуы мұндай аймақтардың азаюына әкеледі, ал тиісті изотермалар тігістің осіне перпендикуляр бағытта тарылып, доғаның алдында қалыңдайды. Металдың негізгі термофизикалық қасиеттерінің ішінде жылу өткізгіштік температураның таралу сипатына қатты әсер етеді. - Сур. 6. бірдей дәнекерлеу режимінде салынған әртүрлі термофизикалық қасиеттері бар металл пластиналардағы температура өрістері көрсетілген. Хром-никель болатындағы белгілі бір температурадан жоғары қыздырылған аудандар төмен көміртекті болатқа қарағанда үлкен, бұл хром-никель болатының жылу өткізгіштігінің төмендігімен түсіндіріледі. Алюминий мен мыстың жоғары жылу өткізгіштігіне байланысты болаттармен салыстырғанда бірдей температураға дейін қыздырылған аймақтардың ауданы айтарлықтай төмендейді. Ал изотермалардың өздері қысқарады; шеңберге жақындаған контурлар бойынша және қыздыру көзінің алдындағы аймаққа ауысады.
Сур. 6. Әр түрлі металдарды дәнекерлеу кезіндегі жылу өрістерінің сипаты: а-төмен көміртекті болат, б - аустенитті жоғары легирленген болат, в-алюминий, г-мыс;
Өнімнің пішіні мен мөлшеріне байланысты қазіргі уақытта дәнекерлеу кезінде металды қыздыру әдістері мен жобалық схемалары жасалды, бұл дәнекерленген металдың қасиеттеріне және оны дәнекерлеу жағдайларына байланысты дәнекерленген қосылыстың жылу өрісінің нүктелеріндегі температураны анықтауға мүмкіндік береді.
