Күн жүйесіндегі кіші планеталар
жүктеу/скачать 4,97 Mb.
|
Елтан Дидар
- Бұл бет үшін навигация:
- Жоспар
- Назарыңызға рахмет!
Күн жүйесіндегі кіші планеталарТексерген: Тұрарбекова АйнұрОрындаған: Елтан дидарТобы: еп 20-14к1М.Әуезов атындағы Оңтүстік Қазақстан университеті Жаратылыстану ғылымдары және педагогикасы жоғары мектебі Шымкент. 2023ж Жоспар
Ғалымдар әлі де болса жаңа планеталарды іздестіру жұмысын жалғастыруда. Плутон орбитасының сыртында жаңа планеталар ашылып жатыр. Соның біреуіне Эрида деген ат тағайындалды. Халықаралық Астрономиялық Одақтың XXVI Генеральдық ассамблеясының Резолюциясы бойынша (2006-ж) Харонға (онымен бірге Церера және 2003 UB313 объектіге (Эрида)) планета статусын беруге көзделді.Ғалымдар әлі де болса жаңа планеталарды іздестіру жұмысын жалғастыруда. Плутон орбитасының сыртында жаңа планеталар ашылып жатыр. Соның біреуіне Эрида деген ат тағайындалды. Халықаралық Астрономиялық Одақтың XXVI Генеральдық ассамблеясының Резолюциясы бойынша (2006-ж) Харонға (онымен бірге Церера және 2003 UB313 объектіге (Эрида)) планета статусын беруге көзделді.Осы резолюцияға қоса Плутон мен Харон қос планеталар болатыны жазылды. Бірак резолюцияның соңғы кейпінде ергежейлі планета ұғымы пайда болды. Жаңа класска Плутон, Церера және 2003 UB313 объектісі кірді. Харон ергежейлі планеталар классына кірген жоқ. Плутонның бетіндегі атмосфералық қысым: 0,15 Па. Планета серіктері: Харон, Гидра және Никта. Плутон Бұл Күн жүйесіндегі ең салқын, әрі ең кішкене планетасы. Плутонның тығыздығы:1,8-2,1 г/см³, массасы: 1,31х1022 кг, немесе Жер массасының 0,24%-і, диаметрі- 2390км. Плутонның беткі температурасы: 43 К (-230°С) Күн мен Плутонның орташа арақашықтығы: 5,913 млрд км, немесе 39,53 а.б.. Плутон Күнді 248 жылда бір айналып шығады. Экватордағы айналу жылдамдығы: 0,01310556 км/с= 47,18 км/сағ. Планетаның ашылу тарихы: 1894ж Бостонның ауқатты тұрғыны Персиваль Лоуэлл Уранды ашқаннан кейінгі Нептунды есептеп тапқан Леверье мен Адамстың үлгісімен Күн жүйесінің 9-планетасын іздеуге арналған ірі проект ұйымдастырды. Осы планетаны «Х планетасы» деп атады. Бірақ көзі тірісінде осы Мақсаты орындалмады. Тек кейінірек жас астороном Клайд Томбо 1930 жылғы 18 ақпанда Американың Ловелл обсерваториясында Күн жүйесінің тағы бір жаңа планетасын тапты. 24 наурыз 1930 жылы Плутонға ресми түрде атын берді. Бұл планетаның осылай аталуында да, астрономиялық таңбасындағы PL белгілерінде де Персиваль Лоуэллдің атына (бас әріптері) нұсқау бар. Қытай, Жапон, Вьетнам және Корей тілдерінде Плутон-Жерасты патшаның жұлдызы де мағынаны береді. Осы атты 1930 жылы Жапон астрономы Хоэй Нозири ұсынды. Кейбір үнді тілдерінде оны Яма құдайы іздестіру жұмысынжана планеталарайындалды. XVI Генеральдык• Харонга (оныменО планета статусын1 мен Харон косың соңғы кейпіндкласска ПлутовХарон ергежейдішкене планетасы.х1022 кг, немесемағынасында айтылады. Яма құдайы-будда дінінің кузетушісі боп табылады.Плутонның атмосферасы азот, тозағының метан және көміртек моносілтісінің жұқа қабатынан тұрады. Күннен алыстағаннан кейін, атмосферасы мұзбен жабылады. Күнге жақындағанда, мұздар еріп, Плутонның антипарниктік эффект жүзеге асады: Плутонның беті суді Субмиллиметрлік Массив арқылы 43 К (-230,1°С) тең екендігі анықталды. Плутонның атмосферасы 1985ж ашылды. 1985ж Атмосфералық қысымның температураның 0,15 Па-ға тең екендігі анықталды. 2002ж қысымның 0,3 Па-ға өскені анықталды. Оған себепші болған оңтүстік полюсының 120 жылдын ішінде 1-рет көленкеден шығуы. Сондықтан көп мөлшерде азот белініп, атмосфералық қысым әлдеқайда артты. 2006ж метанның мұзынан этан бөлінетіні анықталды. Бетіндегі Плутонның үш серігі бар: Харон, оны 1978ж ағылшын астрономы Джеймс Кристи ашты, және екі кішкентай серік- Гидра мен Никта - 2005 жылы ашылды. Харон- ежелгі грек мифологиясында өлген адам жандарын Стикс жерасты (о дүниелік) өзеннен о дүниеге өткізушінің құрметіне атаған. Харон планетадан екі есе кіші. Кейбір ғалымдардың айтуы бойынша Харон мен Плутон қос планеталар болып табылады. Харонның беті су мұзымен жабылған. Одан басқа Харонда аммиак гидраты мен су кристалдары табылды. Осы факторларға сүйеніп, Харонның бетінде криогейзерлердің бар екендігі тұжырымдалды. Назарыңызға рахмет!жүктеу/скачать 4,97 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|