Күні кешеге дейін көпшілік қауым үшін белгісіз болып келген Ауған соғысының жылнамасы отандық жаңа тарихымыздың ең



Pdf көрінісі
Дата12.03.2017
өлшемі1,32 Mb.
#8866

«Күні кешеге дейін көпшілік қауым үшін белгісіз болып келген 

Ауған соғысының жылнамасы отандық жаңа тарихымыздың ең 

қаралы парақтарының бірі болып қала береді. Күш-жігері мен әл-

қуаты мол, интернационализм идеяларын бойына сіңірген, Отан 

алдындағы борышын адал атқарған және өз болашағына имандай 

сенген жас ұрпақ осынау үлкен саяси ойынның құрбандығына 

шалынды. Мыңдаған жас азамат жат елде жан тапсырып, мыңдаған 

қандастарымыз ұрыс даласынан жарақатпен оралды. Оқ пен оттың 

ортасынан аман-есен оралғандар үшін Ауғанстан мәңгілік жан 

жарасына айналды. Қаза тапқандардың ата-аналары, жақын 

туыстары мен таныстарының қайғысын сөзбен айтып жеткізу 

қиын. Ауған соғысының ардагерлері ұрыста қаза тапқан 

қаруластарын жүректерінде мәңгі сақтайды. Тәуелсіз Қазақстан 

әлемдегі барлық елмен бейбітшілікті және өзара тату көршілік 

ынтымақтастық қатынасты сақтау жолын ұстанған ел болып 

саналады. Еліміздің жасампаз саясаты Қазақстанда және бүкіл 

әлемде тыныштық пен өзара татулықты сақтауға бағытталған. Иә, 

өлгендер қайтып келмейді, бірақ соғыс жүрегіне өшпес жара 

салған азаматтарға құрмет көрсету - біздің қасиетті парызымыз». 

Н.Ә.Назарбаев 

ҚР Президенті 



Летопись афганской войны, до недавнего времени «неизвестной» для 

широкой общественности, - одна из самых трагичных страниц нашей 

современной отечественной истории. В жертву этой, не могу сказать иначе, 

величайшей политической авантюре было принесено целое поколение людей-

преимущественно молодых, энергичных, жизнерадостных, искренне верящих в 

святые идеалы интернационализма, своего патриотического долга перед 

Родиной и в свое будущее. Для тысячи парней этого будущего не стало, они 

сложили головы на чужой земле, тысячи вернулись изувеченными. Но и для тех, 

кто пришёл домой живым и невредимым, Афганистан не прошёл бесследно. 

Неизбывно горе матерей, отцов и близких погибших, боль от потерь боевых 

товарищей не утихнет в сердцах ветеранов этой войны. Этих людей можно и нужно 

понять всем нам. Нужно уметь быть милосердными и добросердечными не вообще, 

а по отношению к конкретным людям, живущим и страдающим рядом с нами. Я не 

приемлю, когда в угоду политической коньюнктуре начинают у нас мазать черной 

краской и тех, кто действительно заслуживает этого, и тех, кто был и навсегда 

останется светлым и чистым душой. И, в конце концов, у нас, я имею в виду все 

общество, должно утвердиться понимание, что определенную вину и перед 

павшими, и живыми "афганцами" должны разделить все мы. Покаяние-это великий 

нравственный акт, огромная душевная работа, к которой, как это ни мучительно, 

надо быть готовым всегда. Также неизменным и постоянным должно быть наше 

стремление никогда не повторить прошлого, не допустить нового Афганистана. 

Думаю, что эта книга должна стать именно таким предостережением. Да, никто не 

властен оживить погибших, но наш святой долг- увековечить их память, проявить 

заботу о тех, кто всегда несет в себе физические и душевные раны Войны. 



Президент Республики Казахстан 

Нурсултан Назарбаев 

Кейбір деректерге қарағанда, Ауған соғысына 1700 әскер, Қарағанды облысының тұрғылықты 

азаматтары, 96 нұралық қатысқан, оның ішінде төртеуі соғыс даласынан табытпен оралған. Күн 

қақтаған Ауған жерінен балалары оралмаған ата-аналардың жүрек жарасы әлі жазылған жоқ. Сол 

әділетсіз қанды соғыс салған жараны өлшеу немесе олар көрген қайғы қасіретті салмақтау тіпті қиын. 

Бөгде жерде соғыс жүргеніне олардың еш жазығы жоқ та еді. Өмір сүруді енді ғана бастаған қаншама 

әдемі, сұлу, мықты жастар осы соғыстың құрбаны болды. Бейбіт күнде өмір  с ү р і п , өз келешегінің 

іргетасын қалауға, өз отбасының нұрлы болашағын құруға болушы еді. 

Олардың келешектері кесілді. Алайда өз анттарына берік біздің жастар өз міндеттерін аса адалдықпен 

ақтады, олардың антқа адалдығын мақтан тұтамыз. 

А у ғ а н жерінде әскери борыштарын өтеу біздің жастарды жігерлендірді, ерлікке шыңдай түсті. Жасы 

жиырмаға жетпеген бозбалалар көз алдында жақын досын, бауырын, қарулас жолдасын жоғалтты, 

олардың өлі мүрдесін құшты. Бұл соғыс олардың әрқайсысының жүрегіне жазылмас жара қалдырды. 

Соның салдарынан болса керек, кейбірі әділетсіздіктен қажыса, көбі ысылып, өмірдің құнын сезініп, 

азаматтық пен достықтың қаншалықты қымбат екендігін сезінгендей есейіп оралды. 

А у ғ а н жерінде әскери жауынгерлік борышын абыроймен атқарған әр әскерге рахмет. Олардың ерлігі 

мен азаматтығына бас иеміз. Осындай ержүрек азамат тәрбиелеген олардың аналарының алдында бас 

иеміз. 

Сол сұрапыл соғысқа әр түрлі баға берілуде. Қазіргі уақытта  А у ғ а н соғысына жарлық бергендер мен 



оны орындағандардың өзіне де әр түрлі пікірлер айтылуда. 

Бірақ осының бәрі Ауғанстан жеріндегі бір ғана шындыққа, қорқынышқа әкеп саяды - ол соғыс. 

Қалған ғұмырымызға сабақ боларлықтай болған бұл соғыс енді ешқашан қайталанбауы тиіс. 

Майдангер азаматтар қашанда жастарымызды отансүйгіштікке баулитын бірден-бір өмір мектебі 

десек, біз, Ауған соғысы ардагерлері, II Дүниежүзілік соғысын көрген ақсақалдарымыздың лайықты 

ізбасары ретінде жастарымызды жана Қазақстанның болашағы үшін, Мәнгілік ел болуды армандаған 

Қазақ елі үшін аянбай еңбек етуіміз керек. Соғыстағы әрбір командирдің арманы тек қана жеңіс 

десек, ол үшін аздап қан төгу керек, ал бүгінгі еңбек майданында Тәуелсіз Қазақстан үшін тер төгіп, 

арымызды аяқасты етпей, мемлекет мүддесі үшін өмір сүруіміз керек. 

Көңілде сызы, жүректе ізі қалған ауыр да азапты жылдар мен өткелдегі мол өткенді естелік қылып, 

оны көңілге кесте қылып тоқу ғана емес, сол кездегі ана сүті аузынан кеппеген түбіт иек 

бауырларымызды еске алып, олардың ерлік пен елдік сыналар күнде көрсеткен қайраттарына 

бас иеміз! 


По некоторым данным, через Афган прошли 1700 солдат и офицеров, 

уроженцев Карагандинской области, 96 нуринцев, четверо из которых погибли. 

Не заживают раны родителей, чьи сыновья не вернулись с афганской, выжженной 

солнцем земли. Трудно  ч е м - л и б о измерить или оценить те страдания, которые 

принесла эта кровавая, необьявленная война. Нет их вины в том, что пришли на 

чужую землю воевать. Сколько погибло молодых, сильных, красивых, только 

начинающих жить. Каждый из них строит будущее, мирное будуще мечтают 

вернуться домой к родным и близким, иметь свою семью. Будущее у них украли. 

Но мы всегда будем гордиться тем, что наши ребята с честью выполнили свой 

долг, сражаясь так, как требовала от них присяга. Служба в Афганистане стала 

для ребят настоящей школой мужества. Еще безусые мальчишки в свои неполные 

20 лет смотрели смерти в глаза, теряли своих друзей, боевых товарищей. Эта 

война вошла в жизнь каждого из них, оставив в сердце незаживающую рану. 

Кого-то эта война сломила, большинство рано повзрослевшими, твердыми, 

уверенными в себе, каждый научился по особенному ценить жизнь, мужскую 

дружбу. 


Спасибо всем тем, кто исполнял свой воинский и патриотический долг в 

Афганистане. Низкий поклон Вам за ваше мужество и героизм. Низкий поклон 

матерям за мужество и героизм ваших сыновей. 

По-разному оцениваются события тех лет. По-разному смотрят на 

афганскую войну те, кто отдавал приказы, те, кто их исполнял. 

Но для тех и других действия, которые проходили на территории 

Афганистана, укладываются в одно ёмкое и страшное слово - война. 

Война, которая никогда не должна повториться, уроки которой должны быть 

усвоены на всю оставшуюся жизнь. 


Әлібеков Нұржігіт  Н а ғ и д о л л а ұ л ы 

А л и б е к о в  Н у р ж и г и т  Н а г и д у л л и н о в и ч 

1969 жылы 4 наурызда туылған. 

1987 жылдың 3 наурызынан 1989 жылдың 15 ақпаны айы аралығында Ауған Демократиялық 

Республикасында 85315 әскери бөлімшесінде қызмет атқарды. Қатардағы жауынгер. 



« Ж а у ы н г е р г е  р и з а ш ы л ауған  х а л қ ы н а н » ,  « А у ғ а н с т а н н а н әскерлердің  ш ы ғ а р ы л ғ а н ы н а 

20  ж ы л » , «КСРО әскери қызметінің 70  ж ы л д ы ғ ы » ,  « Е р л і г і  ү ш і н »  м е д а л ь д а р ы м е н , 

« И н т е р н а ц и о н а л и с т - ж а у ы н г е р » төсбелгісімен марапатталған. 

Қазіргі уақытта Нұра ауданының Изенді ауылында тұрады. 

Шаруа қожалығында жұмыс істейді.Үйленген, үш баласы бар. 

Родился 4 марта 1969 года. 

С 3 ноября 1987 года по 15 февраля 1989 года проходил службу в Демократической 

Республике Афганистан, воинская часть 85315, рядовой. 



Награжден медалями: «Воину-интернационалисту от благодарного афганского народа», 

«70 лет ВС СССР», « 20 лет вывода войск из Афганистана», «За отвагу» 

Проживает в с. Изенды Нуринского района Карагандинской области. Работает в 

крестьянском хозяйстве.Женат, воспитывает 3 детей. 


Әубакіров Нияз Жанайдарұлы 

Аубакиров Нияз Жанайдарович 

1969 жылдың 1 қаңтарында туылған. 1987 жылдың 20 

қаңтарынан 1989 жылдың 11 ақпан айы аралығында Ауған 

Демократиялық Республикасында 14105 әскери 

бөлімшесінде лейтенант қызметін атқарды. Нұра ауданы 

№3 Киевка орта мектебін тәмамдаған. 1994 жылы 

Қарағанды Ұлттық Университетінің "алғашқы әскери 

дайындық мұғалімі" мамандығы бойынша аяқтаған. 1996 

жылдан бастап жеке кәсіпкерлікпен айналысады. 



«Жауынгерге ризашыл ауған халқынан», 

«Ауғанстаннан әскерлердің шығарылғанына 20 жыл», 

«КСРО әскери қызметінің 70  ж ы л д ы ғ ы » 

медальдарымен, «Интернационалист-жауынгер» 

төсбелгісімен, КСРО Жоғарғы Советі Президиумының 

мақтау қағазымен марапатталған. 

Бүгінгі күні Киевка кентінде тұрады. Үйленген, үш баласы 

бар. 

Родился 1 января 1969 года. С 20 декабря 1987года 



по 11 февраля 1989 года проходил службу в ДРА, 

воинская часть 14105, лейтенант. Учился в средней школе 

№3 п. Киевка Нуринского района Карагандинской области. В 

1994 году закончил КарГУ по специальности "Учитель 

НВП". С 1996 года занимается частным 

предпринимательством. 



Награжден: медалями «Воину-интернационалисту от 

благодарного афганского народа», «70 лет ВС СССР», 

«20 лет вывода войск из Афганистана» грамотой 

Президиума Верховного Совета СССР. 

В данный момент проживает в п. Киевка 

Нуринского района Карагандинской области. Женат, 

воспитывает троих детей. 



Әлішахманов Бекежан Таласбайұлы 

А л и ш а х м а н о в Бекежан Таласпаевич 

Нұра ауданының Жараспай ауылында 1966 жылы дүниеге келді. Аудандық әскери 

комиссариатынан 1985  ж ы л ы мамыр айында әскерге аттанды. 

1985 жылдың мамырынан 1987 жылдың тамыз айы аралығында Ауған Демократиялық 

Республикасында 37466 әскери бөлімшесінде қызмет атқарды. Қатардағы жүргізуші, 

Кандагар қаласында қоғамдық аса маңызды әскери бөлімшесінде тасымалдаушы болды. 



«Жауынгерге ризашыл ауған халқынан», «Ауғанстаннан әскерлердің  ш ы ғ а р ы л ғ а н ы н а 

20 жыл», «КСРО әскери қызметінің 70  ж ы л д ы ғ ы » медальдарымен, 

«Интернационалист-жауынгер» төсбелгісімен марапатталған. 

Жеке кәсіпкер. «Сан-Бейбарыс» қожалығының басында қоғамдык жұмыспен араласа жүріп, 

өз ауылының аз қамтылған отбасыларын үнемі қамқорлыққа алып отыратын сыйлы азамат. 

Родился в с. Жараспай Нуринского района в 1966году. Призван Нуринским РВК в мае 

1985г. С мая 1985года по август 1987 года проходил службу в Республике Афганистан, 

воинская часть 37466, водитель, рядовой, перевозил грузы общественного значения в 

город Кандагар. 

Награжден: медалями  « В о и н у - и н т е р н а ц и о н а л и с т у от благодарного афганского 

народа», «20 лет вывода войск из Афганистана», знаком «Воин -

интернационалист», «70 лет ВС СССР». 

Работает главой КХ «Сан-Бейбарс». 

Занимается общественной работой, помогает малообеспеченным слоям населения села 

Изенды. 


Абдалов Жарас Бесбасұлы 

Абдалов Жарас Бесбасович 

1960 жылы 7 қыркүйекте туылған. 1979 жылдың 9 мамырынан 1981 

жылдың 25 маусымы айы аралығында Ауған Демократиялық 

Республикасында 48575 әскери бөлімшесінде қызмет атқарды. Қатардағы 

жауынгер.

  « Ж а у ы н г е р г е  р и з а ш ы л ауған халқынан»,  « А у ғ а н с т а н н а н 

әскерлердің  ш ы ғ а р ы л ғ а н ы н а 20  ж ы л » , «КСРО әскери қызметінің 70 

ж ы л д ы ғ ы »  м е д а л ь д а р ы м е н ,  « И н т е р н а ц и о н а л и с т - ж а у ы н г е р » төс 

белгісімен марапатталған. Қазіргі уақытта Нұра ауданы Тікенекті 

ауылында тұрады, шопан болып жұмыс істейді. Үйленген, үш баланы 

тәрбиеледі. 

Родился 7 сентября 1960 года. С 9 мая 1979 года по 25 июля 1981 года 

проходил службу в Республике Афганистан, воинская часть 48575, рядовой. 

Награжден: медалями « Воину - интернационалисту от благодарного 

афганского  н а р о д а » , « 7 0 лет ВС СССР», « 20 лет вывода войск из 

ДРА» грамотой Президиума Верховного Совета СССР. Сейчас 

проживает в с.Ткенекты Нуринского района Карагандинской области, 

работает чабаном в селе Ткенекты. 

Женат, воспитывает троих детей. 



Балмагамбетов Ержан Берденович 

Балмағамбетов Ержан Берденұлы 

Балмағамбетов Ержан Берденұлы - ауған соғысының ардагері, 

II топтағы мүгедек. 

1960 жылы 1 сәуірде Кертінді ауылында дүниеге келді. 1979 жылдың мамыр айында 

аудандық 

әскери комиссариаттың шақыруымен әскерге алынды. 1979 жылдың 

желтоқсанынан 1981 жылдың маусымы аралығында Ауған Демократиялық 

Республикасында 10944 әскери бөлімшесінде Т-54 танк батальонында дәлдеуші-

нысанашы қызметін атқарды. 

« Ж а у ы н г е р г е  р и з а ш ы л  а у ғ а н  х а л қ ы н а н » ,  « А у ғ а н с т а н н а н әскерлердің 

ш ы ғ а р ы л ғ а н ы н а  2 0  ж ы л » ,  « К С Р О әскери  қ ы з м е т і н і ң  7 0  ж ы л д ы ғ ы » 

м е д а л ь д а р ы м е н ,  « И н т е р н а ц и о н а л и с т - ж а у ы н г е р » төсбелгісімен  м а р а п а т т а л ғ а н . 

Саран қаласында «Дубовская» шахтасында жұмыс істеді. Қазіргі уақытта Киевка 

кентінде тұрады. 

Родился в с. Кертинди Нуринского района 1 апреля 

1960 года.Образование: средне-техническое. Призван 

Нуринским РВК в мае 1979 года. С декабря 1979 года 

по 1981 год проходил службу в Демократической 

Республике Афганистан, воинская часть 10944, 70-

гвардейская бригада-наводчик. Рядовой орудия танка 

Т-54. В городе Кандагар принимал участие по 

уничтожению банд формирования. 

Н а г р а ж д е н :  м е д а л я м и «  В о и н у - и н т е р н а ц и о н а л и с т у 

от  б л а г о д а р н о г о  а ф г а н с к о г о народа», «70  л е т ВС 

С С С Р » , « 20  л е т  в ы в о д а  в о й с к из  А ф г а н и с т а н а » , 

з н а к о м  « В о и н -  и н т е р н а ц и о н а л и с т » . 

Работал на шахте в городе Сарань шахтером, 

водителем в

 п. Киевка. С 1992 года имеет 2  г р у п п у 

инвалидности. Проживает в поселке Киевка 



Нуринского района. 


Достарыңызбен бөлісу:




©emirsaba.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет