Әдебиеттеориясы Қарасөз (про за) – көр кем әде би ет тің үл кен бір са ла сы. Өлең сөз ден
(поэ зия дан) ай ыр ма сы – мұн да сөз ыр ға ғы ер кін ке ле ді, өлең өл ше мі, шу мақ,
тар мақ бол май ды. Қа зақ та қа ра сөз ертегі,аңыз,әпсана,хикаят тү рін де
ту ған. Қа зір роман,повесть,әңгіме,эссе тү рін де да мып отыр. Ал Абай дың
қа расөз де рі жал пы са ны 45 бө лік тен тұ ра ды. Жанр лық тұр ғы дан ал ған да
Абай қа расөз де рі не пуб ли цис ти ка жә не эс се та би ға ты (Бі рін ші, Отыз се гі
зін ші) тән.
Эссе(фр. essai – тә жір ибе, лат. exagium – құ рау) – фи ло со фия лық, әде би,
та ри хи, пуб ли цис ти ка лық, әлеу мет та ну лық, сая си жә не та ғы бас қа са ла да ғы
ғы лы ми емес, ав тор дың же ке көз қа ра сын біл ді ре тін про за лық шы ғар ма.
Әпсана(пар с. аңыз, араб. хи каятәң гі ме) – ер те за ман да ғы оқи ға лар ға,
пай ғам бар дың, та ри хи тұл ға лар дың, әу лиеән бие лер дің ға жай ып іс те рін
ба ян дай тын ді ни сю жет тер ге не гіз дел ген фольклор лық про за жан ры.
«Әдебиеттануғакіріспе» Абай дың қа расөз де рінің өзіңе әсері ту ра лы эс се жаз.
Міне,қызық! Абай дың қа расөз де рі нің бір не шеуін ең ал ғаш М.Әуе зов 1918 жы лы Се мей де
шық қан «Абай» жур на лын да жа рия ла са, 1933 жы лы қа ра сөз дер ді то лық қам тып,
екі том дық жи на ғын құ рас тыр ды. Бұл ака де мия лық тұң ғыш жи нақ ла тын әр пі мен
