Коммерциялық ұйымдар

Коммерциялық ұйымдар

Дайындаған Ахмет С. А.

Қабылдаған Кадыркулов А. Ж.

Жоспары:

1.Коммерциялық ұйым;

2.Коммерциялық кәсіпорындар;

3. Азаматтық құқыққа сәйкес коммерциялық ұйымдардың түрлері;

4.Коммерциялық ұйым ерекшелігі;

Қорытынды;

Пайдаланылған әдебиеттер.

Коммерциялық ұйым

Бұл тауарларды өндірушілердің қатарына кіретін, тауарды өткізу және сатып алушы қызметтерін атқаратын заңды тұлға құқықтары берілген, өзін-өзі қаржыландыру жағдайында жұмыс істейтін және барынша көп пайда алу мақсатын көздейтін дербес шаруашылық жүргізуші субъект. Жекешелендіру процесі нәтижесінде Қазақстанның сыртқы және ішкі экономикасында қызмет ететін фирмалар. Тар мағынада алғанда коммерцилық кәсіпорын - тауарлар мен көрсетілген қызметтер айналысы (сатып алу - сату) аясында жұмыс істейтін кәсіпорын.Әдетте олар кәсіпорынның бөлімшелері болып келеді. Олардың қызметі басшылық ұйымдардың бағынышында болады. Кей жағдайларда бұндай ұйымдарға табыстық және шығындық есептерін жүргізуге дербестік беріледі, бірақ жалпы кәсіпорынның нәтижесінің балансында көрініс табады. Оларды дербес заңды тұлға ретінде қарастыруға болмайды, сонымен қатар олар делдалдар да бола алмайды. Ұйымдармен сатып алу мен сату келісім-шарттары заңды түрде жасалмайды, бірақ бақылаушы кәсіпорын тарапынан бағынышты түрінде жүргізіледі. Қызметтерінің нәтижелеріне ұйымдарды құрған кәсіпорындар өз капиталдарымен жауап береді. Жиі олар сатып алу немесе сату құрылымдық бөлімдермен аталады, бірақ кей кезде құрған кәсіпорынның аталуынан элементтері бар арнайы аттарға ие болады. Бұларға мысалы қайта қалпына келген тоқыма және тігін кәсіпорындарын жатқызуға болады, өйткені олар өз меншігінен мамандырылған дүкендер құрады.

Коммерциялық кәсіпорындар

Акционерлік кооперативті

Азаматтық құқыққа сәйкес коммерциялық ұйымдардың түрлері:

- толық серіктестік коммерциялық ұйымдар болып табылады, олар арнайы бірлестіктер туралы меморандум негізінде құрылады . Серіктестіктің атынан толық серіктестіктегі кәсіпкерлік қызметі жүзеге асырылады. Серіктестіктің барлық қатысушылары осы коммерциялық ұйымның қызметі үшін мүліктік жауапкершілікке ие. Шығындар мен пайда әр қатысушыға оның үлесіне пропорционал бөлінеді;

- өндірістік кооперативтер- бірлескен экономикалық немесе өндірістік қызметті жүзеге асыру мақсатында азаматтардың жеке қалауы бойынша қызметін жүзеге асыратын коммерциялық ұйымдар. Кооперативтің әрбір мүшесі экономикалық немесе өндірістік қызметке дербес қатысуы тиіс. Әрбір мүшенің жауапкершілігі еншілес болып табылады. Басқарушы орган кооператив мүшелерінің жиналысы болып табылады;

- жауапкершілігі шектеулі серіктестік - құрылтай құжаттарына сәйкес құрылтайшылар арасында жарғылық капитал бөлінетін ұйым . ЖШС мүшелерінің пайдасы олардың акцияларына сәйкес бөлінеді. Қатысушылар ұйымдардың қарыздары мен міндеттемелері үшін жауап бермейді. ЖШС-нің жоғары басқарушы органы оның қатысушыларының жиналысы болып табылады;

- коммуналдық және мемлекеттік унитарлық кәсіпорындар- Біртұтас кәсіпорындар коммерциялық ұйымдар болып табылады, олар меншік иесі тағайындаған мүлікті басқару құқығына ие емес. Унитарлық кәсіпорны қатысушылар арасында бөлуге болмайды. Мұндай кәсіпорынның меншік иесі мемлекеттік немесе муниципалдық қызмет болып табылады. Басқару органы - кәсіпорын иесі тағайындаған басшы;

- серіктестік (коммандиттік серіктестік) коммерциялық ұйымдар болып табылады, олардың қатысушылары кәсіпорынның мүліктік міндеттемелері мен қарыздарына жауап береді. Коммандиттік серіктестікте, жалпы серіктестіктен айырмашылығы, шығындардың пайда болу қаупіне жауапты бірнеше инвестор бар;

- қосымша жауапкершілігі бар компаниялар - бұл бір немесе бірнеше құрылтайшылар негізіндегі қоғам. ODL жарғылық капиталы қатысушылардың арасында құрылтай құжаттарында анықталған акцияларға бөлінеді. ODL жауапкершіліктің екі түрін орындайды:

- акционерлік қоғамдар - жарғылық капиталдың қатысушысының компанияға қатысты құқықтарын куәландыратын акциялар санына тең бөлінетін ұйым. Акционерлердің жиналысы негізгі басқарушы орган болып табылады. Әрбір акционердің дауыс саны сатып алынған акциялардың санына пропорциялы түрде бөлінеді. Пайда, сондай-ақ, акциялар санына пропорциялы түрде бөлінеді. Акциялар акционерлерге ғана сатылатын акционерлік қоғамдар ашық деп аталады. Акцияларды акционерлердің алдын-ала келісімінсіз сату мүмкін емес акционерлік қоғамдар жабық деп атайды.

Коммерциялық ұйым ерекшелігі:

Коммерциялық ұйымдар, әдетте, жалпы құқықтық қабілетке ие. Бұл мұндай заңды тұлғалардың тыйым салынбаған қызметтің кез-келген түрімен айналысуға заңды негіздері бар екенін білдіреді. Ерекшелік-муниципалды және мемлекеттік унитарлық кәсіпорындар. Олар жасалған мақсаттар аясында әрекет ете алады. Нарық қатысушыларының экономиканың әртүрлі салаларындағы жағдайын реттейтін заңнама да шектеулер қоюы мүмкін. Қаржы саласында мысалдар табуға болады. Банктердің немесе сақтандыру компанияларының функцияларын орындайтын ұйымдар өзге қызметпен айналыса алмайды.

Қорытынды:

Қазақстан республикасының жаңа Азаматтық кодексінің проектісі бойынша коммерциялық ұйымдар болып табылатын заңды тұлғаларға шаруашылық саласындағы құқық негізінде меншігі бар кәсіпорындар,шығарушы кооперативтер, шаруашылық бірлестіктер мен акционерлік қоғамдар, компаниялар жатады.

Пайдаланылған әдебиеттер :

• https://docviewer.yandex.kz/view/0/?page
• https://kk.wikipedia.org/wiki/
• https://adilet.zan.kz/kaz/docs/Z010000142_

жүктеу/скачать 0,63 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: