Коммуникация
жүктеу/скачать 11,31 Mb. Pdf көрінісі
|
| Montaguo-
Smith. Th e Royal Line in S u ccessio n . Pitkin Pictorials, 1995, p.21. асқан қызығушылық танытып, жақсы ниетте болу - орыс ұлтына тән мінез. Сондықтан орыс тіліндегі шетел, шетелдік сөздері ингерент- ті (контекстен тыс, бастапқы кезден-ақ болатын) жағымсыз коннота- цияға ие емес. Қайта керісінше, бұл сөздер қызығушылық туғызады, еліктіреді, жаңа, беймәлім, қызық нәрсені тануға, білуге шақырады. Ағылшын тіліндегі foreign, foreigner сөздері тек жағымсыз кон тексте қолданылады. Ағылшын сөздіктерінің көрнекі фразеология- сында foreigner/ шетелдік/ жағымсыз мағынада көрінеді: Anne's father would not consent to her marrying a foreigner / A h - наның әкесі оның шетелдікпен некелесуіне келісімін бермес еді/ (ALDCE consent сөзінің көрнекі нүсқасы - «келісу»); He has a distrust of foreigners /Ол шетелдіктерге сенбейді/ (ALDCE distrust сөзінің әдеби нұсқасы «сенімсіздік»); Foreigners are not allowed to own land /Шетелдіктерге жер ие- ленуге рұқсат етілмеген/ (LDCE Foreigners сөзінің көрнекі нүсқасы); Could you help me, please? I am a foreigner, and I can't read signs /Маған көмектесе алмас па екенсіз? Мен шетелдікпін, маңдайша- лардағы жазуларды оқи алмаймын/ (DELC Foreigner сөзінің көр- некі нұсқасы). Кейде тіпті күлкілі жағдайлар да болып жатады (орыс тілі түрғы- сынан алғанда): William III was not a popular ruler owing to his foreign ways (he was born in the Hague) / III Уильям өзінің шетелдік мі- нез-құлқының салдарынан танымал билеуші бола алмады (Ол Га- агада туған).55 Ағылшындар тіпті абайсызда ҺІидерландта дүниеге келген патшасын «шетелдік» болғаны үшін кешіре алмаған. Көрнекті ағылшын драматургі Том Стоппард соңғы шыққан пье- сасының кейіпкері - танымал антикалық поэзия маманының ауы- зына мынадай сөз салып, римдік ақындардың беделін түсіреді: Romans were foreigners who wrote for foreigners two millenniums ago /Римдіктер екі мың жыл бурын жатжұрттықтар үшін жазған ше- телдіктер болатын/. Бұл Венгрияға барып, венгрлерді жақтырмай, «these foreigners» /бұл шетелдіктер/ деген ағылшын бикеші туралы анекдотты еске түсіреді. Әйелге сыпайы түрде Венгрияда сіз өзіңіз шетелдік боп саналасыз дегенге таңғалған бикеш өзінің ағылшын екенін, сондықтан еш жерде foreigner болмайтынын, ағылшындар- дан басқалардың бәрі шетелдіктер екенін айтыпты. Питер Устинов «О себе любимом» деген автобиографиялық кіта- бында өзінің ағылшын мектебіне «шетелдік» боп келген сәтін былай суреттейді: «Мистер Гиббс мектебінде өткен соңғы крикет ойында- рының бірінде допты мың марте түсіріп ала жаздаған маған ызалы көрермендер: «Босбелбеу!»-деп айғайлап жатты. Меніңезуіме күлкі үйірілді. Бәрі де менің допты түсіріп алатыныма сенімді еді, ешқайсы- сы мені жақсы ойнап шығады деп ойламады. Қайтесіз, шетелдікпін 226 ғой».56Тағы сол кітаптан: «Ағылшынтарихынан өзгені оқымайтынбыз. Құдды бала жасындағы біздерді шетелдіктер, олардың өткен өмірі деген уғыммен жараламайык, дегендей. Кей кезде ғана шетелдіктер ағылшындардан жеңіліс табу үшін жау ретінде көлбеңдеп көрініп к,а- латын».57 «Lognman» баспасының сөздік редакциясының компьютер- лік мәліметтер базасынан foreigner сөзінің 500-ден астам контексі алынды. Мәтіндерден механикалық жолмен (компьютердің көме- гімен) жұлынып алынған фразалардың үзіндісі екеніне қарамастан, булардың ішіндегі шетелдіктерге қатыстылардың жартысынан көбі жағымсыз мағынада екені анықталды. Солардың кейбірін мысал ретінде келтіре кетейік: Outsiders were frowned on. They're foreigners - they come from Bury St. Edmunds! [Сырт адамдарға жақтырмай қарады. Олар Бери Сент-Эдмундс қаласынан келген шетелдіктер еді!]. He's not a proper father: he'd rather talk to a foreigner than come and find his own son [Ол жақсы әке емес-ті: улын іздеуге жөнелудің орнына, ол шетелдікпен сөйлесіп туратын]. Would love me even less, if only because I was a foreigner on the home turf [Туған топырағында бөтен болғаным үшін ол мені бұдан да аз жақсы көрер еді]. He is not kind of loving or affectionate about foreigners [Ол шетел- діктерді жақсы көріп, жақтыратындардың қатарынан емес]. They left her complaining volubly about foreigners, the dog yapping his agreement [Олар кетіп қалды, ал ол ауыз жаппай, шетелдіктердің үсті- нен шағым айтып жатты, итте оны ңуптағандай шәуілдеуін тоқтатпады]. The growing resentment against foreigners erupted in the summer of 1992 [Шетелдіктерге қатысты соқыр сенімнің белең алуы 1992 жылдың жазына тура келді]. The Italians, and indeed all foreigners, are known to be cruel to animals [Италиялықтар, сондай-ак, басқа да шетелдіктер жануар- ларға зәбір көрсететінімен белгілі]. Jane had a suspicion that the Swiss, like all the foreigners, harboured strange and filthy diseases [Джейн швейцариялықтар барлық шетелдік- тер сияқты біртүрлі, қызык, ауруларды таратушылар ма деп күдіктенді]. Declared that «abroad is utterly bloody and foreigners are fiends [«Шекараның арғы жағындағылардың бәрін қарғыс атқан, ал ше- телдіктер - ібілістің ңолшоқпары» деп жарияланды]. The «Lower Breed», along with servants and foreigners [Қызмет- шілер, шетелдіктермен қатар «төменгі тұқымдасқа» жатады]. ...with witches, demons, werewolves, basilisks, foreigners, and (of course) papists; Catholics were «dogs, swine, unclean beasts, foreigners and strangers from the Church of God» [... мыстан, әзәзіл, жын, қу- жүктеу/скачать 11,31 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|