Компьютердің құлылым қағидалары. Фoн Нeймaн архитектурасы Көптеген компьютерлердің құрылымының негізіне 1945 жылы
əзірленген ортақ қағидалар енгізілді. Д. фoн Нeймaн, Г. Гoлдcтaйн жəне A.
Бepкc еңбегінде электронды-есептеуіш машинасының (бұдан əрі - ЭЕМ)
құрылымы мен қызметінің жаңа қағидалары ұсынылған. Соның нəтижесінде
осы қағидалардың негізінде компьютерлердің алғашқы екі буыны өндірілді:
есептеудің екілік жүйесін қолдану;
бағдарламалық басқару;
жады бойынша бағдарламаны сұрыптау командалар есептегішімен
жүзеге асырылады жəне компьютердің жады деректер мен бағдарламаларды
сақтау үшін қолданылады;
адрестілік қағидасы;
бағдарламаны орындау үрдісінде шартты өткел мүмкіндігі.
Сонымен қатар, негізінде фoн-нeймaндық қағидадан ерекшеленетін
компьютерлер де бар.
Фoн Нeймaн машинасы– есте сақтау құрылғысынан (жадыдан, бұдан
əрі – СҚ), apифмeтикалық-лoгикалық құрылғыдан (бұдан əрі ‒ AЛҚ), басқару
құрылғысынан (бұдан əрі – БҚ), сонымен қатар іске қосу жəне шығару
құрылғыларынан (2.1-сурет) тұратын құрылғы.
Бағдарламалар мен деректер іске қосу құрылғысынан жадыға
арифметикалық-логикалық құрылғы арқылы енгізіледі. Бағдарламаның
барлық командалары жадының көрші элементтеріне жазылады. Кез-келген
бағдарламада соңғы команда жұмыстың аяқталуының соңғы командасы
болуы керек.