Конрад Аденауэр атындағы Қор
Аймақтық өзара іс-қимылдың үш кезеңі
жүктеу/скачать 11,11 Mb. Pdf көрінісі
|
Book KAZ final
| Аймақтық өзара іс-қимылдың үш кезеңі
Бірінші кезең Нақты жобалар (саяси ерік) Орталық Азия мемлекеттері үшін өңірлік ынтымақтастықтың бастапқы кезеңінде бүкіл аймақтың қауіпсіздігіне байланысты өзара тәуелді екі негізгі проблеманы шешу өте маңызды: 1. Шекарадағы сенімнің артуы. Шындығында, бұл біздің елдеріміз үшін болашаққа әсер ететін жаңа аймақтық саясаттың негізі. Әлемдік тәжірибе трансшекаралық ынтымақтастықтың барлық қатысушылары үшін оңтайлы мультипликативтік әсер етуі мүмкін екендігін, жақын экономикалық ынты- мақтастықтың іргетасын қалайтынын көрсетеді. Айтпақшы, аймақтық ынтымақтастық туралы сөз болғанда шекаралық сауда- саттықты жан- дандыру, ол жақын экономикалық ынтымақтастықтың іргетасын қалау- дың алғашқы қадамы болуы керек, керісінше емес. Ашық теңізге секіру- ден бұрын бассейнде жүзуді үйрену керек. Біз үшін ең жақсы, ең алдымен шекара маңы ынтымақтастығы негізінде қарым- қатынастарды ұзақ және тиімді құру мүмкіндігі бар. Бұл үшін Орталық Азия елдерінің қоғамда- стығын аймақтық ынтымақтастықтың қозғалтқышы ретінде пайдалану қажет, өйткені ол төменнен аймақтық өзара әрекеттестікті қолдауды қажет етеді. Салалық интеграцияны есепке алмастан, саяси бастамалар деңгейінде жоғары интеграциялану кезіндегі кез келген әрекеттер салалық интеграцияны жоққа шығармайды деген сарапшылармен келісе алады. Сондықтан ең алдымен микродеңгейде экспорттық- импорттық опера- циялардың құнын төмендетуді талап ететін кәсіпкерлік субъектілеріне және аймақ елдерінен теңізге тікелей қатынас болмаған уақытқа сүйену өте маңызды. Қазақстан үшін басым экспорттық әлеуеті бар бірқатар тау- арлардың импорты бойынша Өзбекстанның акциздік саясаты қазірдің өзінде жұмсалды. Айта кетейік, 2017 жылы Самарқандта өткен «Орталық Азия: бір өткен және бір болашақ, тұрақты даму және өзара гүлдену үшін ынтымақтастық» атты халықаралық конференцияда Өзбекстан президенті Шавкат Мирзиеев аймақаралық ынтымақтастықты нығайту үшін Орта- лық Азия өңірлері басшыларының ассоциациясын құру туралы қызықты бастама айтты. Оның пікірінше, бұл механизм облыстың өнеркәсіптік, инвестициялық және интеллектуалды әлеуетін пайдалануға мүмкіндік 318 Қазақстан экономикасының трансформациясы береді. Сондай-ақ, Астана (қазіргі Нұр- Сұлтан) мен Ташкент 2018 жылдың соңына дейін екі ел арасындағы тауар айналымын 3 миллиард долларға дейін арттыру мақсатында «Орталық Азия» шекара маңы ынтымақта- стығы халықаралық орталығын құру мәселесін талқылайды, сондай-ақ Астанада «Қазақстан – Өзбекстан» бірінші аймақаралық форумын өткізу туралы келісімге қол жеткізілді, Орталық Азия елдерінің Ташкенттегі аймақтық экономикалық форумы, сондай-ақ Іскерлік кеңестің бірінші отырысы және Шымкенттегі бірлескен бизнес- форумы өтті. Айтпақшы, Өзбекстанның негізгі серіктесі Оңтүстік Қазақстан облысы, оның Өзбек- станға экспорты 30%-ды құрайды. Қазақстан мен Өзбекстанның өңіра- ралық ынтымақтастықтың бірінші форумын өткізу туралы ниеттеріне келетін болсақ, Астана мұнда велосипедті ойлап тапқан жоқ. Осындай меморандумдар Қазақстан мен Ресейдің шекаралас облыстары арасында ұзақ уақыт жұмыс істеп келеді, тіпті екі елдің басшыларының қатысуы- мен тұрақты аймақтық форумдарға айналды. 2. Су-энергетика секторындағы ынтымақтастық, соның ішінде Орталық Азиядағы барлық болашаққа қауіп төндіретін жаһандық климаттың өзге- руіне дайындықтың бөлігі ретінде, әсіресе су тапшылығын ұлғайтумен байланысты. Осыған байланысты, біздің елдердің үкіметінің ұзақ мерзімді инфрақұрылымдық жобаларды іске асыру кезінде климаттың өзгеру тәуекелдерін ескеруі керек деп есептейтін сарапшылардың қорытынды- лары келісіледі, бұл бюджет шығындарын ғана емес, сондай-ақ жергілікті экономикалардың барлық құрылымын қайта қарауды қажет етеді. жүктеу/скачать 11,11 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|