|
Конспект: 17А(7А) топ элементтері Галогендер
|
бет | 1/3 | Дата | 21.11.2022 | өлшемі | 29,92 Kb. | | #51541 | түрі | Конспект |
| Байланысты: галогендерБұл бет үшін навигация:
- F-Фтор Cl-Хлор Br-Бром
- ...2s 2 2p 5
- ...6s 2 6p 5
- 10.45 9.2 Салыстырмалы ЭТ
- -1,+1,+3,+5,+7 -1,+1,+3,+5,+7 -1,+1,+3,+5,+7
- Сумен әрекеттесуі: а)
- Галогендер улы заттар. Химиялық қасиеттері: 1)
КОНСПЕКТ: 17А(7А) топ элементтері Галогендер
|
F-Фтор
|
Cl-Хлор
|
Br-Бром
|
І-Иод
|
At-Астат
|
Электрондық формула
|
...2s2 2p5
|
...3s2 3p5
|
...4s2 4p5
|
...5s2 5p5
|
...6s2 6p5
|
Иондану энергиясы, эв
|
17.42
|
12.97
|
11.84
|
10.45
|
9.2
|
Салыстырмалы ЭТ
|
4.1
|
2.83
|
2.74
|
2.21
|
1.90
|
Атом радиусы,нм
|
6.4·10-2
|
9.9·10-2
|
11.4·10-2
|
13.3·10-2
|
-
|
Тотығу дәрежесі
|
-1
|
-1,+1,+3,+5,+7
|
-1,+1,+3,+5,+7
|
-1,+1,+3,+5,+7
|
-1,+1,+3,+5,+7
|
Сыртқы деңгейінде ns2 np5 (7е) болады. Олар бір электрон қосып алып, - 1-ге тең тотығу дәрежесін көрсетеді.
Фтор атомынан басқа галогендердің атомдары оң тотығу дәрежесін +1, +3, +5, +7 көрсетеді.
Cl , Br , I атомдарының +1, +3, +5, +7 тотығу дәрежелері бар.
Галогендердің сутекті қосылыстарының судағы ерітінделері қышқылдар болады.
HF – фторсутек (балқытқыш қышқыл) HCl – хлорсутек (тұз қышқылы) HBr – бромсутек HI – иодты сутек
HF –HCl – HBr – HI Қышқылдарының күші жоғарылайды. Байланыс энергиясы төмендейді.
AgF – AgCl – AgBr – AgI Ерігіштігі төмендейді (AgF суда жақсы ериді)
Сумен әрекеттесуі: а) F2 + H2O = 2HF + O
б) Хлордың сумен әрекеттесуі екі қышқыл : тұз қышқылы(күшті) және хлорлау қышқылы(әлсіз) -түзе әрекеттеседі. Cl2 + H2O = HCl + HClO (хлорлау қышқылы)
в) Br2 + H2O = HBr + HBrO бром суы
г) I2 + H2O = HI + HIO иод суы
Галогендердің реакцияға қатысу қабілеті F–Cl –Br –I қатарда төмендейді. Активтілік: F2 > Cl2 >Br2 > I2
Табиғатта таралуы: CaF2 – флюорит ;Na3[ALF6] – криолит ;Ca5 (PO4)3F – фтораппатит ; NaCl – галит
KCl – сильвин; Br , I иондары – теңіз суында, мұнай суларында.
Физикалық қасиеттері: . І А тобының фториттері және NH4F суда жақсы ериді, қалған фторидтер суда ерімейді. Хлоридтер, бромидтер, иодидтер суда жақсы ериді.
Бос күйінде молекулалары екі атомды: F2 – ақсары түсті газ. Cl2 – жасылсары түсті газ. Br2 – қызыл-қоңыр түсті сұйық . I2 – күлгін түсті кристалдар. Галогендердің реттік нөмірі өскен сайын олардың физикалық қасиеттері заңдылықпен өзгереді: Фтор – қиын сұйытылатын газ, Хлор – оңай сұйытылатын газ, Бром – сұйықтық, Иод – қатты кристалдық зат.Галогендер улы заттар.
Химиялық қасиеттері:
1) Металдармен 2Na + Cl2 = 2NaCl (натрий хлориді) 2Al + 3I2 = 2AlI3 (алюминий иодиді)
2) Металеместермен H2 + Cl2 = 2HCl 2P + 5Br2 = 2PBr5 (фосфордың пента бромиді) 3) Сумен әрекеттесуі: а) F2 + H2O = 2HF + O
б) Cl2 + H2O = HCl + HClO (хлорлау қышқылы)
в) Br2 + H2O = HBr + HBrO
4) Сілтілермен әрекеттесуі: Cl2 + 2KOH = KCl + KClO + H2O
5) Тотықтырғыш қасиеттері: Бос галогендер – күшті тотықтырғыштар.
F2 - Cl2 - Br2 - I2 тотықтырғыш қасиеттері төмендейді. 2KBr + Cl2 = Br2 + 2KCl 2KI + Cl2 = I2 + 2KCl
Алынуы:1) Фторидтердің электролизі CaF2 = Ca + F2
2) Хлорды NaCl электролиздеп алады: 2NaCl = 2Na+Cl2 н/е сулы ерітіндісімен: 2NaCl+2H2O=2NaOH+H2+ Cl2
3) Лабораторияда: 4HCI + MnO2 = MnCI2 + CI2 + 2H2O
16HCI + 2KMnO4 = 2MnCI2 + 5CI2 + 2KCI + 8H2O
Бром мен иодты тұздарынан алады: 2KBr + CI2 = 2KCI = Br2 және 2KI + CI2 = 2KCI = I2
Қолданылуы: Тұздары: фториттер, хлоридтер, бромидтер, иодидтер
NaCI – минерал галит, 0,9%-ты ерітіндісі физиологиялық немесе изотондық ерітінді, тұз қышқылын, соданы алу үшін, тамақ өнімдерін консервлеу үшін қолданылады.
KCI – жүрек соғуының жиілігін реттеуші, бұлшық етін азып-тозудан сақтаушы.
NaBr, KBr – жүйкені тыныштандырады, адреналинді активсіздендіреді.
NaІ, KІ – қалқанша безінің ауруын емдеуге қолданылады.
СаСІ2 – жүректің жұмысын реттеуші, қанды тоқтаушы, аллергияға қарсы қабылданады, магний
тұзымен уланғанда, уды кетіруші емдік шараларда қолданылады.
NaOCI – натрий гипохлориті (Дакен сұйығы) 0,5% - дық ерітіндісімен жараланған жерді жуады.
HCI – тұз қышқылы- ас қорытады, асқазан сөлінің қышқылдығы азайғанда ішеді.
Са(OCI)2 – хлорлы ізбес, суды залалсыздандырады, қоқыстарды хлорлылайды, жәшіктерді, ұраларды тазартуға хлорлы ізбес қолданылады.
Иодтың спирттегі 5% ерітіндісі I2 – антисептик, жараны, ірінді тазалайды.
Достарыңызбен бөлісу: |
|
|