Аты
|
Определение
|
Уравнение диссоциации
|
Оксидтер
|
Электролиттер емес, элемент атомдары мен оттегіден тұрады
|
Не диссоциируют в водных растворах
|
Қышқылдар
|
Электролиттер диссоциацияланған кезде сутегі катиондарын түзеді
|
H2SO4→2H++SO42−
HNO3→H++NO3−
HCl→H++Cl−
H2CO3⇌2H++CO32−
H3PO4⇌3H++PO43−
CH3COOH⇌CH3COO−+H+
H2C2O4⇌2H++C2O42−
|
Негіздер
|
Электролиттер диссоциацияланған кезде гидроксидті аниондар түзеді.Суда еритін негіздер сілтілер деп аталады.
|
NaOH→Na++OH−
KOH→K++OH−
Ca(OH)2→Ca2++2OH−
Ba(OH)2→Ba2++2OH−
NH3⋅OH⇌NH4++OH−
|
Тұздар
|
Электролиттер диссоциацияланған кезде қышқыл қалдығының металл катиондары мен аниондарын түзеді
|
Na2SO4→2Na++SO42−
KNO3→K++NO3−
CaCl2→Ca2++Cl−
Na2CO3→2Na++CO32−
Mg3(PO4)2→3Mg2++2PO43−
(CH3COO)2Zn→2CH3COO−+Zn2+
BaC2O4→Ba2++C2O42−
|
Классикалық Аррениус теориясы сулы ерітінділердегі қышқылдық-негіздік тепе-теңдікті сипаттау үшін өте қолайлы: Қышқыл – ерітінділерде Н+ иондарының түзілуімен диссоциацияланатын электролит; Негіз – суда диссоциацияланып, OH- гидроксиді иондарын түзетін электролит. Амфолит (амфотерлі гидроксид) суда диссоциацияланып, H+ иондары мен OH- иондарын түзетін электролит болып табылады. Қышқылдар мен негіздердің протондық теориясы. Қышқыл – молекулалық бөлшектері (соның ішінде иондары) протонды (протон донорлары) беруге қабілетті зат; негіздің молекулалық бөлшектері протондарды (протон акцепторларын) бекітуге қабілетті.
NH4+ ↔ NH3 + H+
Судағы протолиттік тепе-теңдік:
H2O ↔ H+ + OH– Кр = [H+][OH–] [H2O]
Сұйылтылған ерітінділердегі тұрақты температурада судағы судың концентрациясы [H2O] тұрақты және 55,5 моль/л (1000 г/18 г * моль) тең. Кр[H2O] = Kw = [H+][OH–] = 10-14 Қатаң термодинамикалық есепке ала отырып (концентрациялар белсенділіктермен ауыстырылады) еріткіштің (судың) активтілігін 1-ге тең қабылдаймыз (3-дәріс, кестені қараңыз).
1) және бірдей Kw = [H+ ][OH– ] = 10-14 өрнекті аламыз. Сонда [H+ ] = 10-7. Іс жүзінде өлшеудің (төменде қараңыз) және жазудың ыңғайлылығына байланысты pH \u003d -lg [H +] мәні пайдаланылады. Стандартты жағдайларда таза су үшін pH \u003d 7 рН > 7 кезінде ерітінді сілтілі; pH < 7 кезінде ерітінді қышқыл болады Қалыпты жағдайда (00 С):
Kw = 1,14*10-15 , тогда [H+ ] = 3,37*10-7 и рН = -0,53 + 7 = 6,47
Буферлік ерітінділер Буферлік ерітінділердің рН мәні сұйылтылған кезде немесе күшті қышқылдың немесе күшті негіздің аз мөлшерін қосқанда тұрақты дерлік сақталады. Буферлік әсерге ие: 1. Жүйе әлсіз қышқыл – оның күшті негізі бар тұзы, сондай-ақ әлсіз қышқылдардың қышқылдық және орташа тұздарының қосындысы немесе екі қышқыл тұзы.
Достарыңызбен бөлісу: |